ده روش آسان برای ترویج و اشاعه علم و جذب استناد
علیرضا نوروزی
🔷 مقدمه
افزایش تعداد استناد به آثار شما میتواند تأثیر مثبتی روی برند شخصی شما به ویژه در صحنه بینالمللی داشته باشد؛ زیرا سازمانهای تأمین اعتبار مالی هنگام تصمیمگیری و تخصیص اعتبار مالی به پژوهشها، اغلب به بررسی و تحلیل تعداد و ربط موضوعی آثار پیشین، و همچنین تعداد استناد و ضریب استنادی آثار مجری طرح و پژوهشگران همکار می‌پردازند. در اینجا ۱۰ پیشنهاد برای ترویج و اشاعه علم و جذب استناد ارائه میگردد که عبارتند از:
✅ ۱. در قسمت کلیدواژهها، کلمات کلیدی را با دقت انتخاب کنید. کلیدواژههایی را انتخاب کنید که پژوهشگران در حوزه موضوعی شما با آنها جستجو خواهند کرد تا مقاله شما در هنگام جستجو در پایگاههای اطلاعاتی و گوگل بازیابی شود.
✅ ۲. از کلمات و عبارات تخصصی به درستی در عنوان مقالۀ خود استفاده کنید و با دقت و به طور مکرر در چکیدۀ مقاله آنها را چند بار تکرار کنید. تکرار کلیدواژهها و عبارت‌ها موجب افزایش احتمال بازیابی، رؤیتپذیری و مشاهدهپذیری مقاله شما در رتبه بالای صفحه اول فهرست نتایج بازیابی شده در گوگل و پایگاههای اطلاعاتی خواهد شد، و شانس خواندن اثر شما را بالا میبرد.
✅ ۳. نام نویسندگی یکدستی داشته باشید. در واقع، نام و نام خانوادگی خود را (به ویژه در آثار انگلیسیزبان) به شکل یکدست و واحد به کار ببرید. برای نمونه: علیرضا، علیرضا، محمدرضا، محمد رضا، محمدمهدی، محمد مهدی، و غیره. استفاده از یک نام نویسندگی یکدست کار جستجوگران برای بازیابی آثار شما را آسان میکند و تمامی آثار شما با جستجوی نام و نام خانوادگی شما به راحتی بازیابی میشود. برای خود حتماً پروفایل و شناساگر نویسنده در (ORCID)، شناساگر اسکوپوس، گوگل اسکالر، ریسرچگیت و لینکدین داشته باشید. در امضای رایانامه خود شناساگرهای خود را درج کنید.
✅ ۴. به آثار پیشین خود در صورتی که به اثر جدید از لحاظ موضوعی مرتبط است، استناد بدهید. با وجود این، به همه آثار گذشته خود صرفاً برای افزایش خوداستنادی استناد ندهید، چون زیبنده نیست.
✅ ۵. مطمئن شوید که اطلاعات و مشخصات شما (رایانامه و وابستگی سازمانی شما) درست است. اطلاعات وابستگی سازمانی شما در تحلیلهای علمسنجی (برای مثال: تعداد مقاله‌های نویسندگان، تعداد بروندادهای پژوهشی دانشگاه محل خدمت شما، طبقهبندی موضوعی و رشته مقاله‌های شما، و…) به کار گرفته میشود.
✅ ۶. آثار خود را بر اساس اصول و قوانین «دسترسی آزاد» از طریق واسپارگاههای تخصصی (مانند: E-LIS) و عمومی (مانند: ریسرچگیت) در دسترس خوانندگان و پژوهشگران دنیا قرار دهید. رابطه مستقیم و مثبتی بین دسترسی آزاد و تعداد استناد وجود دارد. مواظب باشید که قوانین حقمؤلف ناشران را نقض نکنید. قوانین و مقررات شرپا-رومئو را در زمینه خودآرشیوی با دقت مطالعه کنید و مطمئن شوید که ناشر مقاله شما، اجازه انتشار نسخه پیشچاپ یا نسخه نهایی را میدهد.
✅ ۷. دادههای پژوهشی خود را به منظور بازاستفاده در اختیار سایر پژوهشگران و دانشجویان قرار دهید و آنها را از طریق وبگاهها و پایگاههای اشتراک دادههای پژوهشی (مانند: Dataone و Zenodo) به اشتراک بگذارید.
✅ ۸. متن سخنرانیها، کارگاهها و همایشهای خود را از طریق وبگاههای اجتماعی مانند Figshare یا SlideShare به اشتراک عموم بگذارید.
✅ ۹. در زمینههای موضوعی خود در ویکیپدیا مدخلسازی کنید. با این کار هم مشاهدهپذیری و رؤیتپذیری آثار و کلیدواژههای خود را بالا میبرید و هم به غنای زبان و ادب پارسی و ویکیپدیا به عنوان جامعترین دانشنامه عمومی جهان کمک میکنید. برای اصطلاحات تخصصی لاتینی حوزه خود برابرنهاده پارسی بسازید و بگذارید زبان پارسی به عنوان زبان ملی این سرزمین در زمینه موضوعی شما توانمند و پویا باشد و در طی زمان با همین مدخلسازیها و بازاستفاده از واژگان، آنها جا میافتند.
✅ ۱۰. ترویج علم را جزو رسالت علمی و دانشگاهی خود بدانید. از خبرگزاری‌ها، رسانهها و شبکههای اجتماعی هم برای ترویج علم و هم برای برندسازی شخصی خود استفاده کنید. خلاصه یا متن کامل آثار خود را در رسانهها و شبکههای اجتماعی عمومی و علمی مانند: فیسبوک، توییتر، آکادمیا، ریسرچگیت، مندلی، لینکدین، و … ارائه و اشاعه نمایید.