روزنامه همشهری یکشنبه 14 مرداد ,1375 4 آگوست ,1996 سال چهارم , شماره 1033

لئوپولد دوم پادشاه بلژیک

بلژیک اداره سرزمین کنگو را به عهده می گیرد
6 دسامبر 1907
بلژیک متصرفات آفریقایی خود را در کنگو توسطدولت خودمختاری که در
این سرزمین تشکیل داده بود اداره می کرد, اما بحران اقتصادی وسوء
استفاده و فساد در کادراین دولت مشکلات بزرگی پدیدآورد و بلژیک
را با زیانهای هنگفتی مواجه کرد. اکنون بیم آن می رود که باور
شکستگی مالی حکومت خودمختار کنگوکه وابسته به بلژیک است, بدهیهای
سنگین آن به گردن این کشور بیفتد.
نمایندگان پارلمان بلژیک که نگران این وضع خطرناک هستند, طرحی
تهیه کرده اند که بر اساس آن حکومت مستقل کنگو منحل شود و اداره
این سرزمین مستقیما به دولت مرکزی بلژیک واگذار شود و از این پس
امور مالی کنگو در وزارت دارایی بلژیک متمرکز خواهد بود و پارلمان
بر آن نظارت خواهد کرد. دراین میان دو مساله هنوز مبهم مانده است:
یکی بدهیهای کنونی حکومت خودمختار کنگو که سر به 114 میلیون فرانک
می زند و در صورت انحلال حکومت فعلی پرداخت آن به عهده دولت بلژیک
خواهد بود ودیگری موضع پادشاه بلژیک در این تحولات است, زیرا
لئوپولودوم قبلا متذکر شده است که مالکیت کنگو متعلق به شخص اوست ,
بنابر این آیا پارلمان حق تصمیم گیری در مورد املاک شخصی پادشاه را
دارد
از سوی دیگر آیا لئوپولودوم بدهیهایی را که حکومت دست نشانده اش
بالا آورده است به عهده می گیرد
برندگان جوایز نوبل سال 1907
10 دسامبر 1907 برندگان جوایز نوبل امسال به ترتیب زیر برگزیده
شدندو جوایز خود را در مراسمی در استکهلم, (پایتخت سوئد)از
پادشاه این کشور دریافت می دارند. جایزه نوبل صلح توسط کمیته ای در
پایتخت نروژ تعیین و اعلام شد:
جایزه ادبی نوبل به رودیاردکیپلینگ نویسنده انگلیسی زاده
هندوستان تعلق گرفت که سالها در لاهور به روزنامه نگاری اشتغال
داشت و بااثری به عنوان کتاب جنگل شهرت جهانی یافت.
جایزه پزشکی نوبل به آلفونس لاوران (فرانسوی) جایزه فیزیک به
نیکلسون (امریکایی) جایزه شیمی به ادوارد بوخنر(آلمانی) داده
شد. جایزه صلح امسال دوبرنده داشت که به خاطرکارهای بشردوستانه
به آنان تعلق گرفت. یکی تئودورامونتا از ایتالیا و دیگری لویی رنو
از فرانسه. بدینگونه امسال فرانسه دو جایزه نوبل به دست آورد.

عاشق خورشید, چشم از جهان پوشید
23 دسامبر 1907
ژول ژانسن( Janssen . J ) اخترشناس پرتلاش فرانسوی در 83 سالگی
درگذشت. وی موسس رصدخانه جدیدی در مونمارتی پاریس بود که بعدا به
مودون انتقال یافت و اکنون یکی از مجهزترین رصدخانه های فرانسه است.
چند سال بعد او رصدخانه مدرن دیگری برفراز کوههای مون بلان ساخت.
ژانسن عاشق بی قرار خورشیدبود و می خواست به هر قیمتی از رمز و راز
این اخترفروزان که روشنی بخش ساکنان سیاره زمین است سردر
بیاورد. او از سال 1874 شب و روزش به پژوهش درباره خورشید و
عکسبرداری از آن می گذشت و به کشفیات جالبی هم موفق شد. دانش
اخترشناسی, شناخت ماهیت اتمسفر خورشید و زبانه ها و کوههای معمایی آن
را مدیون ژول ژانسن است.

ازدحام و ترافیک دسامبر 1907
ازدحام جمعیت و کثرت وسایل نقلیه و شلوغی خیابانها اهالی پاریس را
کلافه کرده و گره کور ترافیک به مسئله روز مبدل شده است. علاوه بر
اتومبیلهای شخصی و اتوبوسهای عمومی و انواع بارکشها, هنوز کالسکه ها
وگاریهای قدیمی نیز در خیابانها رفت و آمد دارند وانبوه دوچرخه و
موتوسیکلت هم مشکل ترافیک را پیچیده تر می کند.
مترو در پاریس خطوط خود راافزایش داده, اما به نظرمی رسد که این
تدبیر هم چاره ساز نبوده است.
هم اکنون عده ای سخن از وسایل حمل و نقل هوایی به میان می آورند و
مخترعان را به ساخت قطار هوایی فرامی خوانند. در مطبوعات و پارلمان
هم بحث درباره مشکل ترافیک روزبه روز داغتر می شود. یکی از روزنامه ها
بتازگی نوشته بود: پاریس شلوغ است, در خیابانها ازدحام و تراکم و
راه بندان است, مشکل ترافیک همه را کلافه می کند.. . اما چه معجزه ای را
انتظار می کشید پاریس همین است, شلوغی و ازدحام حزئی از طبیعت این
شهر است. اگر جمعیتش کم و خیابانهایش خلوت و اتومبیلهایش انگشت شمار
باشد, نامش پاریس نیست. شما در پاریس زندگی می کنید.

رویدادهای مهم علمی و ادبی در سال 1907
علوم
علوم پایه در سال 1907 گامهای بلندی به جلوبرداشت و با شناخت
بهترجهان و پدیده های گوناگون طبیعت, امکانات وسیع و تازه ای در
دسترس بشر قرار گرفت که در بهبود شرایط زندگی و حل مشکلات کنونی اش
تاثیر بسزا خواهد داشت. یکی از اختراعات مهم سال گذشته, ساخت لوله ای
کاملا تهی از هرگونه ماده بود که توسط پروفسورلی دوفورست دانشمند
امریکایی صورت گرفت. با این لوله می توان امواج هرتز را شدت بخشید و
تا فاصله های دور انتشار داد که تحول عظیمی در مخابرات و ارتباطات را
نویدمی دهد.
یک دانشمند امریکایی دیگردر رشته زیست شناسی به موفقیت شایان توجهی
دست یافت. پروفسورهریسون روشی ابداع کرده است که براساس آن می توان
بافت های حیاتی را کشت داد و تغییر و تحول آنها را زیر میکروسکوپ
مشاهده و بررسی کرد. این امکان تازه بویژه در مورد کشف علل پاره ای
بیماریها کارساز است, زیرا روی بافتهای پرورشی می توان هرگونه آزمایش
تازه ای را انجام داد, در حالی که این عمل درمورد بافتهای یک انسان
زنده خطرناک و ناممکن است, زیرا احتمال دارد باعث مرگ او شود.
بزرگترین ضایعه علمی سال گذشته در فرانسه درگذشت مارسلن برتلو
شیمی دان معروف بود که در ماه مارس گذشته روی داد و جمعیت
انبوهی از اهالی پاریس درمراسم خاکسپاری او شرکت کردند. برتلو از
دانشمندانی بود که علم و سیاست را به هم آمیخت و درعین حال به
کشفیات مهمی در شیمی و بخصوص شیمی آلی نایل شد, درعالم سیاست نیز به
خدمات ارزنده توفیق یافت. از جمله در زمان وزارت آموزش و پرورش ,
سیستم آموزشی مدارس را نوسازی کرد و مدتی نیز وزیر خارجه بود و سپس
به عضویت آکادمی فرانسه درآمد.

هانری برگسون
ادبیات در سال گذشته دو چهره سرشناس در فلسفه وروانشناسی دو
اثر تازه انتشار دادند که هرکدام بحثها و تفسیرهای متعدد
برانگیخت.
هانری برگسون فیلسوف فرانسوی و استاد فلسفه در کلرادوفرانس کتاب
تحول آفرینشگررا انتشار داد که در آن ماهیت هوش و چگونگی تکامل
آن در انسان تجزیه وتحلیل شد.
زیگموند فروید روانپزشک اتریشی و مبتکر روانکاوی ,کتاب تازه ای در
وین منتشرکرد که عنوان آن هذیان ورویا در گراویدااست. فروید
در این کتاب جنسن نویسنده دانمارکی راروانکاوی می کندو می خواهد
نشان بدهد که چگونه روانکاوی می تواند روحیه و شخصیت نویسندگان را
ازروی آثارشان شناسایی و تجزیه وتحلیل کند.
از میان آثار شاعرانه سال ,از دیوان تازه اشعار خانم آنا
دونوآی باید به نیکی یاد کرد که عنوان ستایشها را برخود دارد. نقطه
مقابل آن سری رمانهای پلیسی به عنوان آرسن لوپن است که پرفروش ترین
کتابهای سال بوده است. موریس لوبلان خالق آرسن لوپن به تازگی رقیب
سرسختی هم پیدا کرده است به نام گاستون لرو که وی نیز در نگارش
رمانهای پلیسی چیره دست است وتازه ترین رمانش به عنوان راز اتاق
زردرکورد تازه ای در بازار کتاب به دست آورده است.
بحران زغال سنگ در آلمان 10 دسامبر 1907
آلمان با بحران شدید انرژی دست به گریبان است و کمیابی زغال سنگ
باعث افزایش سرسام آور قیمت آن در بازار شده است.
آگاهان علت این بحران راناآرامیها وتظاهرات واعتصابات پی در پی
کارگران در بخش اعظم معادن زغال سنگ اروپامی دانند که گهگاه استخراج
این ماده حیاتی را کاهش می دهد و یا بکلی متوقف می کند. این بی نظمی در
اختلال بازار و جهش قیمتها تاثیر فراوان دارد.

پاپ علیه تجدد
8 سپتامبر 1907
در نشریه رسمی واتیکان, پاپ پی دهم در مقاله مشروحی هرگونه تجدد
طلبی و گرایش به تغییرو تحول را در عرصه مذهب واخلاقیات به شدت
زیر تازیانه انتقاد می گیرد و آنها را به نام اندیشه های سخیف ,
بدعتهای خائنانه, گستاخیهای کفرآمیز,تبلیغات زهرآگین و حتی
پدیده های ناشی از جنون محض محکوم می کند.