روزنامه همشهری دوشنبه 15 مرداد ,1375 5 آگوست ,1996 سال چهارم , شماره 1034

در نظام جدید, دانش آموز مردود نداریم و این می تواند درایجاد نظم
در کلاس بسیارموثر باشد
اشاره: نظام آموزش و پرورش در ایران تاکنون چندین بار با هدف بهبود
روند آموزشی تشکیل شده است. تازه ترین دگرگونی در این زمینه, ایجاد
نظام جدید آموزش متوسطه است که چند سالی است به صورت محدود در
دبیرستانهای کشور اجرا شده و از امسال با گستردگی بیشتری
انجام خواهدشد. آیا نظام جدید ازطرف جامعه آموزشی کشورمان که در
راس آن دبیران و دانش آموزان قرار دارند مورد پذیرش واقع شده است آیا
دانش آموزان آمادگی مواجهه با این نظام رادارند برتریهای این نظام
چیست بعضی از مسائل پیرامون نظام جدید آموزش متوسطه را در این گزارش
مورد توجه قرارداده ایم.

کتاب در هر نظام آموزشی, بویژه در نظام آموزشی ایران, ابزار
اصلی برای تدریس کتاب است. محتوای کتابهای درسی می تواند عامل ارتقا
یا نزول کیفیت آموزش باشد. یکی از موارد مهمی که در نظام جدید آموزش
متوسطه مطرح است, مسئله کتابهای این دوره و تفاوت آن با نظام قدیم
است.
. خانم آتوسا قاضی . دبیر ریاضی و فیزیک منطقه 2 آموزش و پرورش
تهران در این باره می گوید: مطالب گنجانده شده در کتابهای نظام جدید
آموزش متوسطه از نظر کمی و کیفی نسبت به نظام قدیم, تغییرات اساسی
در جهت افزایش و ارتقای علمی دانش آموزان نیست. محتوای این کتابها,
نسبت به محتوای کتابهای درسی نظام قدیم به لحاظ کیفیت دارای
کاستی هایی است.
. خانم قاضی. می افزاید: حذف بعضی ازمطالب اساسی و بنیادی و
زیربنایی بویژه در درسهایی مانند ریاضی و فیزیک وگنجاندن مطالب
و مفاهیم نسبتا پیچیده, موجب شده است که دانش آموزان در یادگیری با
دشواری هایی مواجه شوند.
آقای شاپورزاده کارشناس آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش
تهران نیز دراین باره می گوید: کتابهای نظام جدید آموزش متوسطه ,
به طور کلی باتوجه به دگرگونیهایی که در دامنه علوم ایجاد شده تدوین
شده است.
شاپورزاده ادامه می دهد: کیفیت کتابهای نظام جدید متوسطه به لحاظ
محتوای علمی آن با کتابهای نظام قدیم تفاوت فاحشی دارد و از این
جهت به علوم روز نزدیکتر است.
به گفته وی, کتابهای نظام جدید بر مبنای هدفهای رفتاری کامل تری
تدوین شده تایادگیری آن توسط دانش آموزان با سهولت بیشتری انجام
شود.
. محمد میلاد شکیب. دانش آموز سال دوم نظام جدید متوسطه در این باره
می گوید: با اینکه پارسال در مجموع 32 واحد را گذراندم , اما می توانم
سوالات زیست شناسی و یا شیمی سال سوم نظام قدیم را به خوبی پاسخگو
باشم.
شکیب دلیل این آمادگی را شیوه نوین آموزش در نظام جدید متوسطه
می داند.

کم شدکاهش طول دوره آموزش در مقطع متوسطه یکی از هدفهای نظام
جدید متوسطه است. درنظام قدیم مشاهده می شد, دانش آموزی به دلیل
نمره نیاوردن در یک درس مجبور بودیک سال در همان پایه بماند و
دروس تکراری همان سال را نیز دوباره بخواند. در نظام جدید این مشکل
برطرف شده است و آن دسته از دانش آموزان که نتوانسته اند نمره قبولی
در یک درس را کسب کنند, فقط ملزم به گذراندن همان درس در ترم بعد
بوده و اجباری به تکرار سایر دروس ندارند.
یکی از دبیران دبیرستانهای تهران می گوید: وجود دانش آموزان مردود در
کلاس موجب افت کیفی تدریس می شد. دانش آموزمردود, بویژه در درسهایی
که آموختن آنها چندان مشکل نبود عموما با بی میلی در کلاس درس حاضر
می شد. وجود این گونه دانش آموزان موجب بی نظمی در کلاس می شد.
شاپورزاده در این باره می گوید: جلوگیری از آثار روانی تکرار پایه
برای دانش آموزانی که در کلاس بودند یکی از مزیتهای نظام جدید آموزش
متوسطه است.
وی می افزاید: تکرار پایه برای دانش آموزان پیامدهای روحی و روانی
ناگواری داشت وآنها احساس بیهودگی می کردند. از آقای شاپورزاده
می پرسم: آیا کاستن از هزینه ها در این باره نیز به عنوان یک هدف مورد
نظر بوده است.
تکرار پایه توسط دانش آموزان هزینه های هنگفتی بر خانواده ها و وزارت
آموزش و پرورش تحمیل می کرد. حذف تکرار پایه موجب کاستن از
هزینه ها می شود و این می تواند به سود اقتصاد ملی باشد.

دانشگاه یک میلیون و 200 هزار ازفارغ التحصیلان مقطع متوسطه
امسال نیزهمانند سالهای گذشته در رقابتی کشنده تلاش داشتند تا به
دانشگاه راه یابند. روند صعودی این تعداد از متقاضیان ورود به
دانشگاه به دلیل جوانی جمعیت کشورمان, می تواند در آینده به یک تنگنای
جدی تبدیل شود.
شاپورزاده کارشناس آموزش و پرورش استان تهران می گوید: در نظام جدید
آموزش متوسطه, دوره ای تحت عنوان دوره پیش دانشگاهی دیده شده است که
هدف از طراحی آن ایجاد آمادگی لازم برای ورود دانش آموزان به
دانشگاهها و موسسات آموزش عالی است.
از وی می پرسم, مزیت این دوره پیش دانشگاهی چیست
شاپورزاده در پاسخ می گوید: دانش آموزانی که از نظام قدیم متوسطه وارد
دانشگاه می شدند, به دلیل عدم همسویی محتوی کتابهای این مقطع با دروس
دانشگاهی دچار ضعف می شدند. در طرح جدید تلاش شده است که کتابهای
تدوین شده در دوره پیش دانشگاهی با دروس دوره آموزش عالی همسو باشند
و ضعف یادشده را برطرف کنند.
وی ادامه می دهد: برای تدوین کتابهای این دوره ازاستادان دانشگاه
دعوت شده است تا با توجه به محتوی دروس دانشگاهی کتابهای این دوره
را تدوین کنند.
شاپورزاده می افزاید: از مزیتهای دیگر نظام جدید این است که از یک
طرف مقدار متقاضیان ورود به دانشگاه منحصر به کسانی می شود که از
تواناییهای بیشتری برخوردارند و از طرف دیگر کسانی که اصولا متقاضی
ورود به دانشگاه نیستند, مجبور نیستند دوره پیش دانشگاهی را
بگذرانند.
دانش آموزان نظام جدید برای ورود به دانشگاه براساس قوانین و
مقرراتی که فعلا وجود دارد سه مرحله راباید طی کنند 1 شرکت در
آزمون ورودی به دوره پیش دانشگاهی که این آزمون به منزله مرحله اول
کنکوردانشگاههاست 2 طی دوره پیش دانشگاهی که این دوره به صورت 2
نیمسال برگزار می شود و باید دانش آموزان 30 واحد درسی را طی کنند.
محتوی و برنامه این دوره توسط وزارت فرهنگ و آموزش عالی تدوین شده و
دانش آموزان باید در دروس مربوط به این دوره موفقیت کسب کنند در عین
حال این دانش آموزان باید در کنکور مرحله دوم دانشگاهها هم شرکت
کنند. بعد از موفقیت در کنکور مرحله دوم می توانند وارد دانشگاهها
شوند.

چند توصیه ناآشنایی والدین و دانش آموزان درباره نظام جدید متوسطه
از ابعاد گوناگون موجب بعضی نگرانی ها و پرسش ها شده است.
شاپورزاده در این باره می گوید: توصیه ای که به پدران و مادران می شود
این است که با دبیرستانها ارتباطبیشتری برقرار کنند. نظام جدید
آموزش متوسطه دگرگونیهای زیادی نسبت به نظام گذشته دارد. یکی از
برنامه هایی که برای آموزش جدید متوسطه در نظر گرفته شده این است که
دوره های توجیهی برای اولیاء دانش آموزان به منظور آشنایی با نظام
جدید آموزش متوسطه ایجاد شود که اولیای محترم دانش آموزان از
ویژگی های این شیوه آموزشی انتخاب واحد و سیستم نیمسالی و غیره مطلع
شوند.
از اولیای محترم تقاضا می شود که در جلساتی که به این منظور از جانب
دبیرستانها تشکیل می شودحتما حضور داشته باشند. در عین اینکه
ارتباط مستمرخود را با واحدهای آموزشی و با مشاورین تحصیلی
دانش آموزان فراهم می کنند فراموش نکنند, محیط مناسب و لازم را برای
آموزش خوب و مرور مباحث درسی برای فرزندشان فراهم کنند که ان شاءالله
در نتیجه توجه اولیاء محترم مدرسه و اولیاء دانش آموز بتوانند موفقیت
لازم را داشته باشند. همچنین در خانه محیطی امن و آرام برای مرور
مباحث درسی از طرف دانش آموزان, ایجاد گردد ولی به طور اخص به ارتباط
بین اولیاء دانش آموز و مدرسه تاکید بیشتری می شود.
اما توصیه به دانش آموزان این است که سعی کنندآگاهیهای خود را نسبت
به نظام جدید آموزش متوسطه افزایش دهند. در این زمینه هم از طرف
رسانه های گروهی اقدامات مثبت انجام می شود و هم در واحدهای آموزشی
جلسات توجیهی برای دانش آموزان و اولیای محترمشان در نظر گرفته شده
است.
دانش آموزان باید سعی کنند در زمینه انتخاب واحدتحصیلشان حتما با
مشاورین تحصیلی ارتباط برقرارکنند و درهر نیمسال از حداکثر
واحدهایی که می توانندبرخوردار شوند, استفاده کنند.
در انتخاب واحد با توجه به اختیاراتی که خوشبختانه در آموزش جدید
وجود دارد در انتخاب نوع درس دقت کنند به این معنی که دروس یک
نیمسالشان از سادگی و روانی برخوردار باشد اما دروس سخت و مشکل در
یک نیمسال تجمع کند. سعی کنند دروس را در نیمسال های مربوطه بگذرانند
و اگر نتوانستند موفق شوند حتما از دوره تابستانی مربوط به آن
نیمسال استفاده کنند و جبران عقب ماندگی تحصیل خود را داشته باشند.
فرناز ولایی