روزنامه شرق، دوشنبه ۱۵ دی ۱۳۸۲ - ۱۲ ذیقعده ۱۴۲۴ - ۵ ژانویه ۲۰۰۴

گروه اجتماعی: طی عملیات واکسیناسیون سرخک و سرخجه که طی سه هفته - ۱۵ آذر ماه تا ۱۰ دی ماه - در کل کشور انجام شد، ۳۳ میلیون و ۳۱۶ هزار و ۱۰۶ نفر جمعیت ۵ تا ۲۵ سال واکسینه شدند و بنابر نتایج استخراج شده، با احتساب جمعیت غیرایرانی مقیم کشور، پوشش طرح ملی واکسیناسیون سرخک و سرخجه به ۱۹/۱۰۱ درصد افزایش یافت. دکتر محمد اسماعیل اکبری، معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز گذشته با اعلام این مطلب در چهارمین روز از پایان طرح ملی سرخک و سرخجه گفت: «این واکسیناسیون بزرگ ترین اتفاق تاریخ سلامت جهان بود که با موفقیت انجام شد و اهمیت آن به کوتاه بودن مدت اجرای طرح ضمن سراسری بودن آن است زیرا طبق گزارشات رسیده، کشور ترکیه این طرح را طی یک سال اجرا خواهد کرد. ضمن آنکه اجرای سراسری آن منجر به توقف چرخه توسعه بیماری سرخک و سرخجه شده است در حالی که در کشور برزیل به دلیل آنکه این طرح به طور سراسری اجرا نشد و استانی به اجرا درآمد، مجبور شدند در پایان اجرای طرح، بار دیگر اقدام به واکسیناسیون سراسری کنند تا مطمئن به توقف چرخه شیوع بیماری باشند.»

وی با اشاره به حضور ارزشیابان خارجی که از سوی دو نهاد بین المللی _ یونیسف و سازمان بهداشت جهانی _ بر اجرای طرح نظارت داشته گفت: «این طرح پس از پایان از سوی هر دو نهاد مورد تأیید قرار گرفت.

پیش بینی ما این بود که طی مدت اجرای طرح، روزانه ۵/۴ درصد از جمعیت ۵ تا ۲۵ ساله تحت پوشش واکسیناسیون قرار بگیرد، در حالی که در بعضی مناطق این رقم به ۸ درصد هم افزایش یافته و منجر به رقابت بین مجریان طرح شد. ضمن آنکه سازمان جهانی بهداشت اظهار می کرد که حداکثر پوشش واکسیناسیون ۷۵ درصد جمعیت خواهد بود. اما ما از رقم ۸۵ درصد هم مطمئن بودیم ضمن آنکه این پوشش به بالای ۱۰۰ درصد رسیده زیرا در جمعیت مشمول واکسیناسیون، نزدیک به یک میلیون نفر غیرایرانی هم قرار داشتند.»

وی با تکذیب هرگونه خبر پیرامون عوارض ماندگار واکسیناسیون گفت: «سیستمی برای ثبت عوارض با همکاری معاونت دارو که کنترل کیفی طرح را بر عهده داشت طراحی شد اما تاکنون حتی یک عارضه ماندگار هم ثبت نشده اما عوارضی از جمله تب، بزرگی غددلنفاوی، سرگیجه و حالت تهوع در بین افراد مشاهده شده که حداکثر ظرف ۷۲ ساعت برطرف شده است.»

برای نخستین بسیج ملی واکسیناسیون سرخک و سرخجه ۴۰ میلیون دوز واکسن با احتساب پرت ۲۰ درصد از انستیتوسرم هند خریداری شده که در بعضی مناطق این پرت تا ۱۰ درصد هم کاهش داشته و پرت واکسن در استان  هایی که از پراکندگی وسیع تری برخوردار بودند بیشتر بوده است.» وی در عین حال یادآوری کرد: «هدف از این واکسیناسیون، حذف سرخک بود و از سال آینده با شناسایی گروه های جنسی و سنی که به سرخک مبتلا شده اند، عمل واکسیناسیون به صورت منطقه ای انجام خواهد شد.»

وی در پاسخ به این سئوال که چرا واکسیناسیون جمعیت ۲۵ تا ۳۹ سال توسط کمیته کشوری بیماری ها تصویب نشد گفت: «تعداد این افراد کم بود و طبق نتایج آمارها ۸۳ درصد از بیماران مبتلا شده به سرخک یا سرخجه در گروه سنی ۵ تا ۲۵ سال قرار داشتند و ۱۷ درصد باقی مانده در تمام گروه های سنی بودند.»

وی افزود: «در  آینده نزدیک وضعیت واکسیناسیون اطفال هم تغییر یافته و کودکان در سن یک  سالگی و در سن ورود به دبستان، در دو نوبت واکسن های سه گانه سرخک، سرخجه و اوریون را به جای واکسن سرخک دریافت خواهند کرد.» به گفته معاون سلامت، در حالی که بودجه پیش بینی شده برای اجرای طرح ملی واکسیناسیون سرخک و سرخجه ۲۰ میلیارد تومان بوده اما تاکنون ۵/۱۰ میلیارد تومان از این بودجه وصول شده که باید به این رقم کمک ۱۵۰ هزار دلاری سازمان جهانی بهداشت از محل بودجه مشترک با وزارت بهداشت و هزینه تبلیغات طرح که یونیسف تماماً تقبل کرده و رقمی بالغ بر ۲۰۰ هزار دلار بوده است را افزود: اکبری همچنین در پاسخ به چگونگی معدوم کردن سرنگ های مورد استفاده در طرح واکسیناسیون سرخک و سرخجه گفت: «ما هم می دانستیم که رها کردن ۴۰ میلیون سرنگ در خیابان یعنی چه، بنابراین سرنگ های یکبار مصرف خریداری کردیم که بعد از یکبار استفاده، غیرقابل مصرف می شد، ضمن آنکه سوزن  این سرنگ ها پس از مصرف در جعبه های ایمن که در اختیار مجریان طرح قرار داشت ریخته شده و با هماهنگی های انجام شده با بیمارستان ها و کارخانه های صنعتی برای سوزاندن به کوره های کارخانجات و زباله سوزی های بیمارستان ها و بخاری های زباله سوز که در روستاها مورد استفاده قرار گرفت فرستاده شد.» دکتر محمد مهدی گویا رئیس مرکز مدیریت بیماری ها نیز اظهار داشت: «تیم اعزامی از وزارت بهداشت و معاونت دارو از مراحل اولیه تهیه واکسن تا بسته بندی و ارسال در کارخانه حضور داشتند.»

کار حمل و نقل تمام واکسن ها توسط هواپیمایی جمهوری اسلامی صورت گرفت. وی با اظهار این که کارشناسان پیش از اجرای طرح ملی واکسیناسیون پیش بینی می کردند که حداقل ۳۳ مورد مرگ در جمعیت تحت پوشش اتفاق می افتد گفت: در تمام جمعیت تحت پوشش ۲۰ مورد عارضه غیرماندگار ثبت شده و هیچ مرگی هم در کل جمعیت تحت پوشش رخ نداد. دکتر اکبری همچنین در اشاره به آمار جمعیت تحت پوشش زلزله بم گفت: ۲۴۰ هزار نفر جمعیت شهرستان بم در ناحیه زلزله گرفتار شدند که ۹۷ هزار نفر جمعیت شهری و ۴۳ هزار نفر جمعیت روستایی بودند. در زلزله بم ۹۵ خانه بهداشت، ۲۳ مرکز بهداشتی و درمانی روستایی و شهری و سه بیمارستان با ظرفیت ۲۵۰ تختخواب به کلی نابود شدند و دیگر قابل استفاده نیستند. ۵۰ درصد از نیروی انسانی مراکز بهداشتی شهرستان از بین رفته و ۵۰ درصد باقیمانده هر یک در مرگ حداقل ۱۵ نفر از بستگان خود عزادار هستند. تاکنون بنابر آمار وزارت کشور که از سوی وزارت بهداشت هم مورد تایید قرار گرفته ۲۷ هزار نفر جان خود را از دست داده اندکه از این تعداد ۲۶ هزار و ۸۰۰ نفر دفن شده اند. وی همچنین گفت: من نمی دانم چه کسانی مسئول ساختن بیمارستان ها هستند فقط می دانم وقوع زلزله در تهران باعث خرابی صددرصد ۹۰ درصد از بیمارستان های تهران خواهد شد.