هدف از ایجاد مناطق آزاد، ایجاد فضایی ویژه در داخل یک کشور برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، توسعه صادرات، ایجاد اشتغال، انتقال تکنولوژی و ارتقای جایگاه اقتصادی کشور است. این مناطق از برخی معافیت‌ها و امتیازات ویژه برخوردار هستند که آنها را برای سرمایه‌گذاران خارجی جذاب می‌کند.
به طور کلی، اهداف مناطق آزاد را می‌توان به شرح زیر خلاصه کرد:

افزایش صادرات: مناطق آزاد با ارائه تسهیلات و معافیت‌های گمرکی و مالیاتی، زمینه را برای تولید و صادرات کالا و خدمات فراهم می‌کنند.
ایجاد اشتغال: مناطق آزاد با جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، زمینه را برای ایجاد فرصت‌های شغلی جدید فراهم می‌کنند.
جذب سرمایه‌گذاری خارجی: مناطق آزاد با ارائه تسهیلات و معافیت‌های ویژه، زمینه را برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی فراهم می‌کنند.
انتقال تکنولوژی: مناطق آزاد با جذب سرمایه‌گذاری خارجی، زمینه را برای انتقال تکنولوژی و دانش فنی به داخل کشور فراهم می‌کنند.
ارتقای جایگاه اقتصادی کشور: مناطق آزاد با افزایش صادرات، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و ایجاد اشتغال، زمینه را برای ارتقای جایگاه اقتصادی کشور در سطح بین‌المللی فراهم می‌کنند.

در ایران، مناطق آزاد تجاری-صنعتی به موجب قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری-صنعتی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۶۸ ایجاد شده‌اند. این مناطق در حال حاضر در استان‌های هرمزگان، بوشهر، سیستان و بلوچستان، گیلان، خوزستان، مازندران، کردستان، کرمانشاه، قم و ایلام واقع شده‌اند.
با توجه به اهدافی که برای مناطق آزاد در نظر گرفته شده است، می‌توان گفت که این مناطق می‌توانند نقش مهمی در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ایفا کنند. با این حال، تحقق اهداف مناطق آزاد مستلزم برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح است.