گره خوردن تاریخ ریسندگی با تارو پود قالی مشهد: نقش تایباد در تامین پشم
در گذشته، شهر مشهد به عنوان یکی از مراکز مهم تولید قالی در ایران شناخته میشد.
برای بافت این قالیهای نفیس، به پشم مرغوب و باکیفیت نیاز بود که بخشی از این پشم از مناطق مختلف خراسان، از جمله شهرستان تایباد، تامین میشد.
طبق اسناد تاریخی، در سال 1329 قمری، سالانه حدود 450 تن پشم در شهر مشهد تولید میشد و نزدیک به 60 درصد آن به روسیه صادر میشد.
علاوه بر پشم تولیدی در داخل مشهد، پشم مورد نیاز صنایع پشمی این شهر از مراکز گلهداری مختلفی در خراسان، از جمله تربتحیدریه، درگز، کلات، هزارمسجد، ایلات کرد و ترکمن، بجنورد، خواف، سرخس، جام و تایباد جمعآوری میشد.
پشم تایباد، به دلیل قیمت مناسب، مورد استقبال قشرهای کمبرخوردار بود و از آن در قالیبافی نیز استفاده میشد.
مرغوبترین و گرانترین پشم آن زمان، مربوط به منطقه زیرکوه قائنات بود.
پس از جمعآوری پشم، آن را به مشهد منتقل میکردند و مراحل مختلفی از جمله شستشو، خشک کردن، حلاجی و ریسندگی را بر روی آن انجام میدادند تا نخ مورد نیاز برای قالیبافی و نساجی از آن به دست آید.
اولین کارخانه پشمشویی مشهد در سال 1315 با خریداری از شوروی تاسیس شد.
این کارخانه در منطقه خینعرب بنا شده بود و از پشم تولیدی در خراسان، از جمله تایباد، برای تامین مواد اولیه خود استفاده میکرد.
تا حدود سال 1342، حدود 250 حلاج سنتی در مشهد فعالیت میکردند که بیشتر آنها در بازار حلاجها و محله نوغان خیابان طبرسی مشغول به کار بودند.
امروزه، با وجود تحولات صورت گرفته در صنعت نساجی، همچنان شاهد فعالیتهایی در زمینه ریسندگی و قالیبافی در استان خراسان و شهرستان تایباد هستیم.
این فعالیتها ضمن حفظ هویت تاریخی و فرهنگی این منطقه، نقش مهمی در ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی ایفا میکنند.
نظر شما