ایسنا/اصفهان - محمد خداداد، پژوهشگر ادبیات آیینی و عضو هیئت‌علمی پژوهشکده کاشان شناسی دانشگاه کاشان، در گفت‌وگو با ایسنا از آیین پخت آش باران به عنوان یکی از سنت‌های دیرینه و زیبای مردم برزک یاد کرد. این مراسم که از نیاکان آن‌ها به ارث رسیده، همچنان در این منطقه حفظ شده است.

برزک، یکی از مناطق کوهپایه‌ای کاشان است که هنوز در آن چاه عمیق حفر نشده و آبادی و سرزندگی آن مدیون چشمه‌های جوشان و قدیمی است که از هزاران سال پیش تاکنون، باغ‌های گردو و بادام منطقه را سیراب می‌کنند. این آیین که در مزرعه «دم قاشان» برگزار می‌شود، با هدف طلب برکت و باران و به احترام و قداست آب انجام می‌گیرد.

خداداد در خصوص این آیین توضیح داد: پخت آش باران از نخستین ساعات شامگاه آغاز می‌شود و تا نزدیک اذان صبح ادامه دارد. در این مراسم، ۱۰ دیگ حلیم بر روی آتش‌هایی از تنه درختان کهن و خشک‌شده گذاشته می‌شود. برای پخت این آش، بین پنج تا ۱۵ کیلو گوشت گوسفند به همراه گندم و نخود در دیگ ریخته می‌شود و مردان، به ویژه جوانان، آش در حال پخت را به نوبت هم می‌زنند تا از ته‌گرفتن و سوختن آن جلوگیری کنند.

وی افزود: زنان و مردان در هنگام پخت آش در کنار دیگ‌ها حضور دارند. پس از خواندن دعا و روضه تا حوالی صبح، زیر درختان ایوان مسجد و اطراف دیگ نشسته و با یکدیگر هم‌سخنی می‌کنند. زنان نیز در این آیین نقش مهمی دارند؛ آن‌ها با ریختن نمک در دیگ‌های آش به قصد برآورده شدن حاجات خود، در این مراسم شرکت می‌کنند.

این آیین کهن که در اواخر تابستان در شب‌های جمعه و در محله‌های مختلف برزک برگزار می‌شود، به نوعی نذر همگانی تبدیل شده است. کشاورزان پس از نماز صبح و دعا، آش را بین اهالی پخش می‌کنند و از خداوند طلب ابرهای پرباران می‌کنند، در حالی که چشمانشان به چشمه‌ها دوخته شده است.

آیین «باران‌خواهی» از پیشینه‌ای بلند در تاریخ و تمدن ایران برخوردار است و در هر منطقه‌ای از این سرزمین، به شکلی خاص و در فصل‌های مختلف برگزار می‌شود. بخش برزک، که در ۵۰ کیلومتری کاشان قرار دارد، یکی از مناطقی است که همچنان این سنت زیبا را زنده نگه داشته است.