حضور پررنگ مهاجران در زاهدان

شهر زاهدان به دلیل موقعیت مرزی خود همواره محلی برای مهاجران خارجی از کشورهای همسایه بوده است. در ابتدای شکل‌گیری زاهدان، جمعیت غالب را پنجابی‌ها (سیک‌ها) و هزاره‌ها تشکیل می‌دادند. بعدها نیز با وقوع زلزله، مهاجران پاکستانی به صورت موقت به این شهر کوچ کردند. امروزه بخش چشمگیری از جمعیت زاهدان را اتباع افغانستانی تشکیل می‌دهند، هرچند بخشی از آنان به صورت غیرقانونی در این شهر ساکن شده‌اند یا به روش‌های مختلف صاحب شناسنامه ایرانی شده‌اند.

دلایل مهاجرت افغانستانی‌ها به ایران

از دهه ۱۳۶۰ خورشیدی به بعد، به دلیل جنگ‌های داخلی و ناامنی در افغانستان و نیز فرصت‌های شغلی در ایران، بخش زیادی از مردم افغانستان به ایران و پاکستان مهاجرت کردند. زاهدان به دلیل نزدیکی جغرافیایی به افغانستان و قرار داشتن بر سر راه مهاجران، یکی از مقاصد اصلی آنان شد.

تنوع قومیتی مهاجران افغانستانی در زاهدان

افغانستانی‌های ساکن زاهدان از قومیت‌های مختلف این کشور همچون بلوچ، پشتون، ازبک، هزاره و تاجیک هستند که هر یک به مشاغل متفاوتی مشغولند.

مشاغل و وضعیت اقتصادی مهاجران افغانستانی

این مهاجران اغلب در مشاغل مختلفی چون دست‌فروشی و خرده‌فروشی، موسیقی، مشاغل کاذب و غیرقانونی، پارچه‌فروشی و خیاطی و سوزن‌دوزی، انواع کارگری و تعمیرات خودرو فعالیت دارند.

محلات زندگی مهاجران افغانستانی

بیشتر اتباع افغانستانی در نواحی شمال‌شرقی (شیرآباد) و شمال‌غربی (کارخانه نمک) زاهدان و همچنین در مناطق حاشیه شهر و محروم زندگی می‌کنند. این مناطق به دلیل پایین بودن هزینه‌های زندگی و نزدیکی به محل‌های کاری، مورد توجه مهاجران قرار گرفته است.

چالش‌های اجتماعی و تعامل با جامعه میزبان

حضور گسترده مهاجران افغانستانی در زاهدان مسائلی همچون تعاملات فرهنگی و اجتماعی را به همراه داشته است. این مهاجران با تلاش برای پذیرفته شدن در جامعه میزبان، نقش مهمی در فرهنگ اقتصادی و اجتماعی این شهر ایفا کرده‌اند. با این وجود، چالش‌های مربوط به اسناد هویتی و اقامتگاه‌های قانونی همچنان یکی از مسائل روزمره این افراد است.

سهم مهاجران در توسعه شهری

اگرچه مهاجران افغانستانی در شرایطی نه چندان مطلوب به زاهدان آمده‌اند، اما با تلاش‌های خود در بخش‌های مختلف اقتصادی، سهم قابل توجهی در پیشرفت شهری و توسعه اجتماعی داشته‌اند. مشارکت آنها در کارهای روزمره و بازار کار نشان از تعهد و پشتکار آنان برای یافتن زندگی بهتر و مساعدتر است.

این نکات چشم‌انداز کلی درباره وضعیت و نقش مهاجران افغانستانی در زاهدان را به تصویر می‌کشد و اهمیت حضور آنان در این شهر را نشان می‌دهد.