در سال ۱۹۸۵، دو دانشجوی ۲۱ ساله به نام‌های کارلوس پرشه تروینیو و رامون ساردینا گارسیا در مکزیک دست به سرقتی زدند که از آن به عنوان «سرقت قرن» یاد می‌شود. در اولین ساعات روز ۲۵ دسامبر همان سال، آنها موفق شدند ۱۲۴ اثر باستانی از موزه ملی انسان‌شناسی در مکزیکوسیتی به سرقت ببرند.

این سرقت، ضعف امنیتی و مدیریتی در موزه‌ها و آثار باستانی مکزیک و همچنین ضعف عملکرد پلیس در پیگیری پرونده‌های فرهنگی را به نمایش گذاشت. به مدت چهار سال اثری از سارقان و آثار سرقت‌شده پیدا نشد.

این دو دانشجو که علاقمند به تاریخ و آثار باستانی بودند، از سهل‌انگاری مسئولان موزه در شب جشن کریسمس استفاده کرده و به مدت شش ماه قبل از عملیات، به دقت مسئولان و تدابیر امنیتی موزه را تحت نظر داشتند. آنها ساعت یک شب از طریق کانال کولر وارد موزه شدند و در طی سه ساعت توانستند آثار را خارج کنند.

مسئولان امنیتی موزه که موظف به کنترل هر دو ساعت یک بار سالن‌ها بودند، در جشن کریسمس به تفریح مشغول بودند و این سهل‌انگاری به سارقان فرصت داد. تنها ارزش یکی از آثار سرقت‌شده ۲۰ میلیون دلار برآورد شد، اما دو سارق جوان از ترس افشا شدن، برای مدت طولانی از فروش این آثار در بازار سیاه خودداری کردند.

بیش از ۳۰ کارآگاه مامور بررسی این پرونده شدند، اما تا سال ۱۹۸۹ هیچ سرنخی نیافتند، تا زمانی که ال کابو، یکی از قاچاقچیان بزرگ مکزیک، دستگیر شد. او برای کاهش محکومیت خود، اطلاعاتی در مورد این سرقت در اختیار پلیس قرار داد و در نهایت، در ۱۰ ژوئن ۱۹۸۹، ۱۱۱ اثر از ۱۲۴ اثر باستانی کشف شد.

رامون ساردینا، یکی از سارقان، همچنان هفت اثر را در اختیار داشت که تا امروز پیدا نشده است. از سرنوشت چهار اثر نیز اطلاعی در دست نیست. دو اثر نیز توسط کارلوس پرشه تروینیو در بازار سیاه در ازای دریافت کوکائین به فروش رسید. در نهایت، کارلوس در سن ۲۴ سالگی به ۲۲ سال حبس محکوم شد، اما همدستش رامون ساردینا هرگز دستگیر نشد.