صبحانه در زندگی تهرانی‌های قدیم نه تنها یک وعده غذایی مهم، بلکه بخش جدایی‌ناپذیر از سبک زندگی آنان بود. این وعده با توجه به شرایط اجتماعی و اقتصادی افراد، تنوع بسیاری داشت و از نان خالی برای طبقات کم‌بضاعت تا سفره‌های مفصل اغنیا، تفاوت چشمگیری نشان می‌داد.

صبحانه؛ وعده‌ای متفاوت برای هر قشر

در میان طبقات مرفه تهران، صبحانه شامل نان و پنیر، چای دیشلمه، کره، مربا و گاه کباب، کله‌پاچه، یا حتی آش شله‌قلمکار می‌شد. این سفره‌های رنگین، بسته به ذائقه خانواده یا پذیرایی از مهمانان، گسترده‌تر می‌شد. اما برای اقشار کم‌بضاعت، صبحانه به نان خالی یا چای همراه آب‌نبات و کشمش محدود بود.

ناهار قلیان؛ ترکیب صبحانه و آرامش

قهرمان میرزا عین‌السلطنه در خاطرات خود به «ناهار قلیان» اشاره می‌کند که در واقع صبحانه‌ای مختصر همراه با چند پک قلیان بود. این وعده کوتاه و ساده، فاصله کمی تا ناهار داشت و بیشتر جنبه رفع گرسنگی داشت تا لذت غذایی.

ضرب‌المثل‌هایی برای زندگی

صبحانه در فرهنگ طهرانی‌های قدیم جایگاه خاصی داشت، تا جایی که ضرب‌المثلی مشهور می‌گفت:

«صبحانه را خودت بخور، ناهار را با دوستت بخور، شام را برای دشمنت بگذار.»

اهمیت صبحانه در سبک زندگی طهران قدیم

صبحانه نه تنها تغذیه‌ای برای آغاز روز، بلکه نمادی از سبک زندگی و تفاوت‌های طبقاتی در تهران قدیم بود. از ساده‌ترین نان‌ها تا پرزرق‌وبرق‌ترین سفره‌ها، این وعده همواره بخشی از هویت اجتماعی مردم آن دوران به شمار می‌آمد.