باغ آذری یکی از قدیمی‌ترین محله‌های منطقه ۱۶ تهران است که تاریخچه آن به دوران کوره‌پزخانه‌ها بازمی‌گردد. این محله در ابتدا به‌صورت زمین‌هایی با پستی و بلندی فراوان بود که اصطلاحاً به آنها «گود» گفته می‌شد. کارگران کوره‌پزخانه‌ها و مهاجرانی که از شهرستان‌های مختلف به تهران آمده بودند، این محله را شکل دادند. در ادامه با تاریخچه و داستان‌های جذاب این محله بیشتر آشنا می‌شوید.

شکل‌گیری باغ آذری؛ محله‌ای با گودهای معروف

در گذشته، باغ آذری تهران به‌طور کامل از کوره‌پزخانه‌ها تشکیل شده بود. زمین‌های این محله به‌صورت گودهایی عمیق و سرازیری بودند که عبور از آنها حس عبور از یک دره را تداعی می‌کرد. مالکانی مانند قاسم شکری، قاسم سماورساز و چنگیزپور، زمین‌های این منطقه را اداره می‌کردند. جالب است بدانید که در آن زمان، متراژ زمین‌ها با پرتاب سنگ تعیین می‌شد! هر مکانی که سنگ به آن می‌رسید، به همان اندازه زمین به خریدار تعلق می‌گرفت.

چرا نام باغ آذری؟

یکی از دلایل نامگذاری این محله به باغ آذری، زبان ترکی ساکنان اولیه آن بود. بیشتر کارگران کوره‌پزخانه‌ها و مهاجرانی که در این محله ساکن شدند، به زبان ترکی صحبت می‌کردند و به همین دلیل، این محله به نام باغ آذری شناخته شد. با این حال، این محله هیچ قومیت خاصی را به خود اختصاص نداده و از گذشته تا به امروز، محل سکونت اقوام مختلف بوده است.

محله‌ای که به مدارس و خانه‌های مسکونی تبدیل شد

با گذشت زمان، کوره‌پزخانه‌های باغ آذری تخریب شدند و زمین‌های گود به خانه‌های مسکونی تبدیل شدند. یکی از مالکان معروف محله، چنگیزپور، بخشی از زمین‌های خود را برای ساخت مدارس وقف کرد. او با هزینه شخصی معلمانی را استخدام کرد تا کودکان محله بتوانند در این مدارس تحصیل کنند. بعدها این مدارس به آموزش و پرورش واگذار شد و همچنان به نام‌های قدیمی خود مانند مدرسه چنگیزپور شناخته می‌شوند.

باغ آذری امروز؛ از گودهای عمیق تا محله‌ای مدرن

امروزه، محله باغ آذری تهران به یکی از مناطق مسکونی منطقه ۱۶ تبدیل شده است. خیابان‌های این محله مانند خیابان شهید زارعی و هشت‌متری شهید سنگی، یادآور تاریخچه و تحولات این منطقه هستند. با وجود تغییرات گسترده، باغ آذری همچنان بخشی از هویت تاریخی تهران را حفظ کرده است.

جمع‌بندی

باغ آذری، محله‌ای با گذشته‌ای پرماجرا، از کوره‌پزخانه‌ها و گودهای عمیق به منطقه‌ای مسکونی و مدرن تبدیل شده است. این محله، که با تلاش کارگران و مهاجران شکل گرفت، امروز یکی از محله‌های پرجنب‌وجوش تهران است و یادآور روزهایی است که تهران هنوز شهری ساده و کوچک بود.