آستان مقدس امامزاده قاسم (ع)، یکی از اماکن مذهبی و تاریخی شمیران، در شمال تهران واقع شده است. این بقعه، که قدمتش به دوره صفویان بازمی‌گردد، روزگاری در دل طبیعتی سرسبز و میان کوچه‌باغ‌های باصفای روستای قدیمی «دژ علیا» قرار داشت. اما امروز، این آستان مقدس در میان برج‌ها و آپارتمان‌های بلندمرتبه محاصره شده است، و تنها خاطرات آن روزهای خوش‌آب‌وهوا در ذهن موسفیدان محله باقی مانده است.

روستای دژ علیا؛ گذشته‌ای باصفا

محله امامزاده قاسم (ع) در گذشته، روستایی خوش‌آب‌وهوا به نام دژ علیا بود. این نام به دلیل قرار گرفتن روستا در مرتفع‌ترین و شمالی‌ترین بخش شمیران و در نقطه مقابل محله دزاشیب (دژ سفلی) به آن داده شده بود. این منطقه، با انبوهی از درختان و خانه‌های خشت و گلی، فضایی آرام و دلنشین داشت که اهالی شمیران برای زیارت و تفریح به آنجا می‌رفتند.

ورود امامزاده قاسم (ع) به دژ علیا

امامزاده قاسم (ع)، از نوادگان امام حسن مجتبی (ع)، پس از ورود به این آبادی و خاکسپاری پیکر مطهرشان در دل این روستا، باعث شد که این منطقه به نام ایشان شناخته شود. از آن پس، روستای دژ علیا به محله امامزاده قاسم (ع) معروف شد و به یکی از مکان‌های مذهبی و زیارتی مهم شمیران تبدیل گردید.

بقعه امامزاده قاسم (ع) در دهه ۴۰

تصویری تاریخی و کمیاب از بقعه امامزاده قاسم (ع) در دهه ۴۰، نمایی از این آستان مقدس را در میان انبوهی از درختان و کوچه‌های خشت و گلی نشان می‌دهد. این تصویر، که به ۶۰ سال پیش بازمی‌گردد، یادآور روزهایی است که این منطقه هنوز به شکل امروزی توسعه نیافته بود و برج‌ها و آپارتمان‌ها جای باغ‌ها و خانه‌های قدیمی را نگرفته بودند.

بقعه امامزاده قاسم (ع) امروز

امروز، آستان مقدس امامزاده قاسم (ع) در میان برج‌ها و ساختمان‌های بلندمرتبه قرار گرفته است. با این حال، این مکان همچنان یکی از زیارتگاه‌های محبوب و محل تجمع اهالی شمیران است. تغییرات شهری و ساخت‌وسازهای مدرن، گرچه چهره این محله را دگرگون کرده‌اند، اما نتوانسته‌اند از ارزش معنوی و تاریخی این بقعه بکاهند.

جمع‌بندی

امامزاده قاسم (ع)، که روزگاری در دل طبیعتی بکر و سرسبز آرام گرفته بود، امروز در میان شلوغی و هیاهوی شهری، همچنان یادآور تاریخ و هویت شمیران است. این بقعه، با قدمتی چندصدساله، نه‌تنها مکانی برای زیارت و آرامش روحی است، بلکه بخشی از تاریخ تهران و نمادی از زندگی ساده و باصفای گذشته است. تماشای تصاویر قدیمی این آستان مقدس، سفری به گذشته‌ای آرام و دلنشین است که هنوز در خاطرات موسفیدان محله زنده است.