حرم عبدالعظیم حسنی (ع)، یکی از مهم‌ترین اماکن مذهبی و تاریخی ایران، در شهر ری واقع شده است. این مکان مقدس نه‌تنها محل زیارت شیعیان است، بلکه به دلیل موقعیت جغرافیایی و تاریخی خود، از گذشته‌های دور مرکز تجارت و تبادل فرهنگی بوده است. در این گزارش، به تاریخچه ورودی حرم، بازار قدیم ری و ارتباط آن با جاده ابریشم پرداخته شده است.
تاریخچه حرم عبدالعظیم (ع)
بنای اولیه حرم مطهر حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) به نیمه دوم قرن سوم هجری قمری (قرن نهم میلادی) بازمی‌گردد. این بنا توسط محمد، پسر زید داعی علوی تعمیر اساسی شد. درگاه اصلی ورودی حرم، که در شمال حرم مطهر قرار دارد، در دوران پادشاهان خاندان بویه ساخته شد و بعدها با تلاش محدالملک قمی تکمیل گردید. این ورودی، که به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین نماهای ورودی حرم شناخته می‌شود، شاهکاری از معماری دوره اسلامی است.
بازار قدیم ری؛ نقطه اتصال جاده ابریشم به حرم
در شمال حرم عبدالعظیم (ع)، بازار قدیم ری قرار دارد که یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری و فرهنگی در تاریخ ایران بوده است. این بازار، که قدمت آن به دوره صفویه بازمی‌گردد، از دو راسته اصلی تشکیل شده است که در محل تلاقی خود چهارسوقی را تشکیل می‌دهند.
ویژگی‌های بازار ری:
محل فروش ادویه و داروهای سنتی: این بازار از دیرباز یکی از مراکز اصلی فروش ادویه، داروهای سنتی و کالاهای تجاری بوده است. کالاهایی که از طریق جاده ابریشم وارد ایران می‌شدند، در این بازار عرضه می‌شدند.
ساختار معماری: بازار ری با استفاده از گچ، آجر، خشت و گل ساخته شده و طراحی آن نمونه‌ای از معماری سنتی ایرانی است.
اهمیت تجاری: این بازار محل تجمع بازرگانانی بود که از طریق جاده ابریشم به ری می‌آمدند و کالاهای خود را به فروش می‌رساندند.
چرا به حضرت عبدالعظیم (ع) «حسنی» می‌گویند؟
حضرت عبدالعظیم (ع)، که از نوادگان امام حسن مجتبی (ع) است، در سال ۱۷۳ هجری قمری در مدینه به دنیا آمد. نسب ایشان با چهار واسطه به امام حسن (ع) می‌رسد و به همین دلیل به حسنی شهرت یافته است. ایشان از دانشمندان شیعه و از راویان حدیث چهار امام معصوم، یعنی امام موسی کاظم (ع)، امام رضا (ع)، امام محمدتقی (ع) و امام علی‌النقی (ع) بودند.
زندگی در ری:
حضرت عبدالعظیم (ع) به دلیل دشمنی خلیفه وقت، به ری مهاجرت کردند و در سرداب خانه یکی از شیعیان به زندگی پنهانی پرداختند.
ایشان شب‌ها به عبادت و روزها به روزه‌داری می‌پرداختند و گاهی پنهانی از خانه خارج می‌شدند تا قبری را که اکنون روبه‌روی آرامگاهشان است، زیارت کنند.
پس از مدتی، حضرت عبدالعظیم (ع) بیمار شدند و در همان خانه درگذشتند.
هنگام غسل پیکر ایشان، کاغذی در لباسشان یافت شد که نسب ایشان را به امام حسن مجتبی (ع) تأیید می‌کرد:
«من ابوالقاسم، پسر عبدالله، پسر علی، پسر حسن، پسر زید، پسر حسن، پسر علی بن ابیطالب هستم.»
بازار ری؛ از گذشته تا امروز
بازار ری، که روزگاری مرکز تجارت و تبادل فرهنگی بود، امروزه بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی شهر ری را تشکیل می‌دهد. این بازار، که در کنار حرم عبدالعظیم (ع) واقع شده، همچنان محل تجمع زائران و گردشگران است. ساختار سنتی آن، با گذشت قرن‌ها، همچنان حفظ شده و به‌عنوان یکی از جاذبه‌های تاریخی شهر ری شناخته می‌شود.
جمع‌بندی
حرم عبدالعظیم (ع) و بازار قدیم ری، نه‌تنها بخشی از تاریخ مذهبی ایران هستند، بلکه نقشی مهم در تاریخ تجارت و فرهنگ این سرزمین ایفا کرده‌اند. ورودی قدیمی حرم، که روزگاری محل عبور بازرگانان جاده ابریشم بود، همچنان یادآور روزهایی است که این منطقه یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری ایران به شمار می‌رفت. بازار ری، با قدمتی چندصدساله، همچنان به‌عنوان نمادی از شکوه گذشته و هویت تاریخی شهر ری شناخته می‌شود.
نظر شما