روزنامه همشهری دوشنبه 15 مرداد ,1375 5 آگوست ,1996 سال چهارم , شماره 1034 
 

سرویس اقتصادی: علیرغم انتظار و پیش بینی محافل سیاسی نفتی در
زمینه تصویب طرح اجرایی قطعنامه 986 از سوی کمیته تحریمهای سازمان
ملل وورود قریب الوقوع عراق به بازار نفت, جلسه دوشنبه هفته
گذشته کمیته مذکور تشکیل نشد و در اجلاس روز چهارشنبه نیز در
ارتباط با تصویب طرح اجرایی پیشنهادی عراق پیشرفتی حاصل نشد. علت
شکست جلسه فوق مانع تراشی آمریکا در تصویب راههای اجرایی صادرات نفت
عراق بود. آمریکا خواهان نظارت کامل بر فروش نفت و توزیع غذا و دارو
در عراق است.
رئیس کمیته تحریمهای سازمان ملل ضمن ابراز تاسف از عدم تصویب این
طرح بشردوستانه که هدف آن, کاهش درد و رنج ملت عراق است, از زمان
اعلام نظر نهایی آمریکا, اظهار بی اطلاعی کرد.
بنابراظهار کارشناسان, درصورت تایید طرح کمیته تحریم توسط
آمریکا, تعیین ناظران بر انعقاد قراردادهای نفتی با عراق از سوی
دبیر کل سازمان ملل نیز حداقل یک ماه, طول خواهد کشید.
بدین ترتیب با توجه به بن بست جدید در اجرای قطعنامه موسوم به نفت
برای غذا, بازارهای جهانی نفت در خلال هفته گذشته در مقایسه با دو
هفته گذشته ,از موقعیت محکمتری برخوردار بودند. به ویژه آنکه در
هفته گذشته برخی دیگر از عوامل سیاسی اقتصادی نیز به نوبه خود
بازار نفت را تقویت کرد.
آغاز معاملات نفتی هفته گذشته با افزایش بهای نفت همراه بود. به
دلیل تصحیحات تکنیکی بازار در پی فروش نفت مازاد بر نیاز روز جمعه
دو هفته پیش, کاهش تولید مکزیک و برخی عوامل سیاسی, بهای نفت در روز
دوشنبه هفته گذشته افزایش یافت.
در این روز در لندن یک بشکه نفت خانم برنت تحویل ماه سپتامبر با
17 سنت افزایش در سطح 18,89 دلار معامله شد. در روز سه شنبه هفته
گذشته بازار تحت تاثیر اجلاس کمیته تحریمهای سازمان ملل قرار گرفت و
بدین لحاظ بهای نفت تا حدودی کاهش یافت, اما در روز چهارشنبه کاهش
روز قبل جبران شد.
در پی انتشار آمار هفتگی موسسه نفتی آمریکا مبنی بر کاهش چشمگیر
ذخایر گازوئیل, بهای این فرآورده افزایش یافت وبدنبال آن بهای
نفت خام نیزبهبود یافت.
در دو روز پایانی هفته گذشته بهای انواع نفت خام به میزان چشمگیری
افزایش یافت. پس از به نتیجه نرسیدن جلسه کمیته تحریمهای سازمان ملل
و انتشار اظهارات مقامات آمریکایی مبنی بر تشدید اقدامات علیه
کشورهای به اصطلاح حامی تروریزم, بهای یک بشکه نفت خام متوسط تگزاس
غربی تحویل ماه سپتامبر در خلال دو روز با حدود یک دلار افزایش به
21,34 دلار رسید. در لندن نیز در روز پنج شنبه یک بشکه نفت خام برنت
با 47 سنت افزایش در سطح 19,40 دلار معامله شد.
هفته گذشته سازمان کشورهای عرب صادرکننده نفت گزارش سال 1995 خود
را منتشر کرد. در این گزارش آمده است: درآمد سرانه کشورهای عرب
تولیدکننده نفت طی 20 سال گذشته به دلیل کاهش بهای نفت و ارزش دلار,
به میزان چشمگیری کاهش یافته است.
براساس این گزارش درآمد نفتی کشورهای عضو این سازمان از 297 میلیارد
دلار در سال 1980 به سطح 92 میلیارد دلار در سال 1995 تنزل یافته
است.
کاهش ارزش دلار و افزایش جمعیت نیز به این امر کمک کرده است. جمعیت
ده کشور عرب صادرکننده نفت از 89 میلیون نفر در سال 1975 به
158 میلیون نفر در سال 1995 رسیده است .
کاهش بهای نفت در کنار تنزل نرخ دلار و افزایش جمعیت ,درآمد سرانه
این کشورها را از1700 دلار در دهه 70 میلادی به سطح 550 دلار در حال
حاضر رسانده است.
در این گزارش همچنین آمده است: افزایش 1,5 دلاری بهای نفت در سال
,1995 باعث افزایش 11,5 درصدی درآمد نفتی کشورهای عرب صادرکننده
نفت در این سال شد.
نکته حائز اهمیت در ارتباط با گزارش فوق, این است که تحولات دو دهه
گذشته نه تنها برای کشورهای عرب صادرکننده نفت, بلکه برای تمامی
کشورهای در حال توسعه صاحب نفت, بیانگر این واقعیت تلخ است که اتکاء
به درآمدهای نامطمئن نفتی شیوه ای غیرعقلایی بوده و لازم است هرچه
سریع تر جهت قطع وابستگی به درآمدهای نفتی اقدامات ضروری صورت
پذیرد.