روزنامه شرق یکشنبه ۱۱ دى ۱۳۸۴ - - ۱ ژانویه ۲۰۰۶

• آیا نگرانى اروپا رفع مى شود؟
سعید رجایى خراسانى، نماینده اسبق ایران در سازمان ملل متحد: در پذیرش یا عدم پذیرش طرح روسیه باید به مردم راست گفت و دلایل آن را نیز به طور مشخص اعلام کرد.ایران باید با طرح روسیه مبنى بر غنى  سازى در خاک این کشور مخالفت کند حتى اگر پرونده ایران به شوراى امنیت ارجاع داده شود. روسیه ممکن است در بحث هسته  اى ایران با دو نگاه شرکت کند؛   اول با نقش دلال مآبانه و دوم با رعایت اصول و ما هم فکر مى کنیم که روسیه هم باید مانند هر کشور دیگرى به اصولى معتقد و پایبند باشد.اگر روسیه به اصول پایبند نیست مقصر ما نیستیم، اصل بر این است که معاهده عدم گسترش تسلیحات هسته  اى باید چارچوب کارى تمام کشورها باشد و در این چارچوب ما الزامى نداریم که غنى  سازى را در خاک روسیه انجام دهیم. وقتى ایران به اورانیوم غنى شده حتى در خاک روسیه دست پیدا کرد آیا نگرانى سه کشور اروپایى برطرف مى شود در حالى که به هر حال هدف ایران محقق شده است.ایران باید کارى کند که کالایى را که روسیه سعى در فروش آن به ایران دارد به آنها ندهد. وقتى ایران اعلام مى کند ما با اشتیاق طرح روسیه را بررسى مى  کنیم به این معنى نیست که آن را مى پذیریم زیرا همیشه باید گفت که طرح ها را بررسى مى  کنیم.احتمال پذیرش یا عدم پذیرش این طرح وجود دارد اما مسئله این است که کدام راه درست و به نفع ایران است که این طرح را قبول نکند. درباره تبعات داخلى پذیرش این طرح باید در داخل کشور با استفاده از رسانه  ها شرایط را براى مردم تحلیل کرد و به مردم اعلام کرد که در این شرایط یا باید همه فناورى را کنار بگذاریم و یا به یک دستاورد نسبى راضى شویم. مردم ایران ذاتاً انسان  هاى باشعورى هستند و متوجه این موضوع هستند که تحت فشار سنگین بین  المللى قرار داریم.
• به طور دقیق مى توان گفت که آیا این طرح به نفع ایران خواهد بود یا خیر
یوسف مولایى، استاد دانشگاه تهران: منفعت هسته اى ایران در چارچوب طرح روسیه در گرو اراده سیاسى این کشور خواهد بود. طرح پیشنهادى روسیه راه حلى بینابین در بحث هسته اى ایران است. ایران در شرایطى قرار دارد که نمى تواند حق خود را در داشتن فناورى صلح آمیز هسته اى اعمال کند، مسئله داشتن این حق یک بحث است و گرفتن آن بحثى دیگر. اروپا و آمریکا در پى ایجاد شرایطى براى اجماع جهانى علیه فعالیت هاى صلح آمیز هسته اى هستند، در مقابل اقدامات این کشورها علیه ایران همکارى با روسیه و کشورهاى تاثیرگذار شوراى حکام مورد توجه است. در پرونده دریاى خزر عملکرد و نیت روسیه در تقابل با منافع ایران کاملاً مشخص است؛ در عین حال تا زمانى که جزئیات این طرح کاملاً روشن نباشد نمى توان به طور دقیق گفت که آیا این طرح به نفع ایران خواهد بود یا خیر. روس ها براى دفاع از منافع ملى خودشان وارد مذاکرات هسته اى ایران شده اند. این کشور مى خواهد به عنوان یک بازیگر مهم در این روند ایفاى نقش کند. اما معتقدم در چارچوب طرح پیشنهادى روسیه منفعت هسته اى ایران در گرو اراده سیاسى روسیه قرار خواهد گرفت. اگر اراده سیاسى مسئولان کشور بر همکارى با روسیه و یا هر تصمیم دیگرى قرار گرفت باید از کارشناسان حقوقى مختلف براى انسجام و دقت در کار استفاده شود. اگر قرار است غنى سازى در خاک ایران انجام نشود بهتر بود براى تامین سوخت از رقابت در سطح جهانى استفاده کنیم.
• ایران تحت هیچ شرایطى معامله یا گذشت نخواهد کرد
رجب صفراف،رئیس مرکز مطالعات ایران معاصر در روسیه:ایران تحت هیچ شرایطى در مورد برنامه هاى هسته اى صلح آمیز خود معامله یا گذشت نخواهد کرد و در مورد غنى سازى نیز چون آن را کاملاً منطبق بر قوانین بین المللى مى داند، از این حق چشم پوشى نخواهد کرد. به نظر من هر نوع پیشنهادى که جامعه جهانى در مقابل خوددارى ایران از توسعه برنامه هاى هسته اى خود مطرح کند، هر چقدر هم که جذاب باشد از سوى ایران پذیرفته نخواهد شد. ایران با وجود پیشنهادهاى دیگر، به غنى سازى اورانیوم در خاک خود خواهد پرداخت زیرا این موضوع با منافع ملى و امنیتى این کشور همسو است. علاوه بر آن تهران اطمینان دارد که توسعه برنامه هاى هسته اى براى اهداف صلح آمیز حق مسلم این کشور است و هیچ قدرتى تحت هیچ شرایطى ایران را نمى تواند متوقف کند. در مورد پیشنهاد روسیه به ایران در مورد غنى سازى اورانیوم، این پیشنهاد جدیدى نیست و روسیه آن را در ماه نوامبر مطرح کرد که حتى در مذاکرات ایران با گروه تروئیکا نیز مورد توجه بود. ایرانى ها با توجه به برنامه هاى اتمى خود و واقعیت هاى موجود قبلاً به این پیشنهاد پاسخ داده بودند و نباید فراموش کنیم که ایران داراى برنامه درازمدت راهبردى توسعه برنامه هاى هسته اى خود است و ایرانى ها نمى خواهند در مورد مسئله غنى سازى اورانیوم و تامین سوخت هسته اى به هیچ کشورى حتى روسیه وابسته باشند.
منابع: ایلنا، ایسنا و مهر