روزنامه شرق، چهارشنبه ۱۹ آذر ۱۳۸۲ - ۱۵ شوال ۱۴۲۴ - ۱۰ دسامبر ۲۰۰۳

ترجمه آرش صالحی شهرابی: بعد از یک ماه و نیم اقامت در عراق به عنوان روزنامه نگار در بهار امسال، آنچه بیش از هر چیز مرا در آمریکا شگفت زده کرد، عدم انطباق آن چیزی بود که با چشم و گوش خود، دیدم و شنیدم، و آنچه در رسانه های بزرگ گزارش می شد.برای شما یک نمونه می آورم. همین که آخرین ماموریت نظامی خود را به پایان رساندم و به خانه برگشتم، میلیون ها زائر شیعه عراقی برای زیارت به طرف کربلا و نجف به راه افتادند. همان هایی که برای سال ها صدام آنها را سرکوب کرده بود.

تصاویری که از این رویداد در رسانه های ایالات متحده پخش می شد، کمابیش هولناک بود: به طور حتم بسیاری از شما عکس ها و فیلم هایی را که مکرراً زائران را نشان می داد که به خود قمه می زنند و خون ... را به خاطر دارید. تاثیر شدید پوشش این اخبار، این بود که این شیعیان از زمره افراطیون مذهبی اند و هم اینکه با آرمان ها و منافع آمریکا تخاصم دارند.

من بیشتر زمانی را که در عراق بودم، در میان شیعیان گذراندم و آنچه که به تجربه دیدم هیچ یک از این خصیصه های منفی را تایید نمی کند.

شیعیانی که من دیدم عموماً از اینکه از یوغ صدام حسین رهایی یافته اند، شاد و هیجان زده اند، و قدردان آمریکایی ها که آن را به ارمغان آوردند.

بر حسب اتفاق تامین امنیت همین زائران شیعه، بر دوش سربازانی از یگان ۸۲ هوابرد بود که من به خوبی به آنها آشنا بودم. اردوگاه آنها درست کنار همان جاده ای بود که زائران می رفتند. من از آمریکا به یکی از افسران آن اردوگاه تلفن زدم. کاپیتانی باهوش و صریح و خلبان هلیکوپتر که روبین برون نام داشت. پرسیدم «روبین، همه اخبار و گزارش هایی که اینجا در آمریکا پخش می شود، شیعه ها را متعصب، ناراضی و ضدآمریکایی نشان می دهد. در عرض چند روزی که من عراق را ترک کردم، چیز غیر منتظره ای رخ داده؟ چه اتفاقی افتاده است؟»برون مدتی درنگ کرد و گفت که «این زیارت نه تنها بدون درگیری  تمام شد، بلکه یکی از نقاط روشن و امیدبخشی بودکه او در طول دوره اقامتش در عراق دیده است. برای سه روز تمام این سیل مردم جریان داشت، آنها نوحه می خواندند، شیپور می نواختند و عزاداری می کردند.ما از دیوار کوتاهی که مجتمع ما را از جاده جدا می کرد، آنها را تماشا می کردیم.

مردم برای ما دست تکان می دادند، می خندیدند، تجربه ای فوق العاده دلنشین ولذت بخش و بی دغدغه بود.»آیا این فضای تیره و تاری که از عراق در تابستان و پاییز امسال به بیرون مخابره شد، همه واقعیت بود؟ تجربه من نشان داد که در بررسی مسائل عراق لازم است به چیزی بیشتر از اتفاقات جزیی و تصاویر جنجالی ویدئویی بسنده کنیم و از تحلیل روی صندلی راحتی و تاملات کیلویی درباره ذهن و دل عراقی ها فراتر رویم.

آمریکا درباره اینکه مردم عادی عراق واقعاً چه در سر دارند، چیز زیادی نمی داند و از همین روست که در سیاستگذاری در عراق لنگ می زند.

آیا مردم عراق طرفدار اسلام گرایان تندرو هستند؟ چه نوع حکومتی برای خود می خواهند؟ نظرشان درباره آمریکا چیست؟ اکثریت شیعه آیا آمریکا را دوست دارند یا از آن متنفرند؟ آیا حکومتی شبیه ایران می خواهند؟

آیا مثلث سنی نشین عراق مشکل اصلی است؟ تا به حال ما تنها می توانستیم حدس بزنیم، یا به سنجش بی پایه و اساس حال و هوای عمومی عراق اکتفا کنیم ولی ما در واقع اسیر تصاویر رسانه های خود بوده ایم.

همه ما می دانیم که روزنامه نگاران به خبرهای بد علاقه دارند. برای بیشتر گزارشگران، یک راهپیمایی صلح آمیز مذهبی، خسته کننده و چرت آور است. در حالی که قمه زدن چند مجنون به خودشان یک رویای مخاطب جذب کن است. هزار مدرسه ای که بازسازی شدند اخبار جالب توجه ای نیستند، اما اگر یک مدرسه منفجر شود، خوراک جنجالی یک هفته آنها را تامین می کند. خبرنگاران در عراق به هر چه زیر آتش است علاقه دارند. و به اتفاقات آرام و عمیق تر توجهی ندارند و در نهایت از کنار روایتی مهم تر که ظهور یک انقلاب اجتماعی و سیاسی در قلب خاورمیانه باشد، بی اعتنا می گذرند.

برای بررسی و جمع آوری اطلاعات قابل اعتماد درباره افکار عمومی واقعی مردم عراق، موسسه آمریکن اینترپرایز، به اتفاق زاگبی اینترنشنال اولین نظرسنجی علمی را در عراق در ماه آگوست انجام داد.

با توجه به شرایط عراق، چنین کاری آسان نبود. من با نظر سنجی  های اروپای شرقی درباره بهترین روش ها برای استخراج پاسخ های حقیقی مشورت کردم. آن هم از مردمی که برای مدت های طولانی احساسات واقعی خود را سرکوب کرده  اند. ما تلاش کردیم پرسش ها و ترجمه های دقیق بیرون دهیم. سعی داشتیم با استفاده از نمونه گیری های خوب بومی، مطمئن شویم نتایج کار دقیقاً منعکس کننده نظرات مردم متنوع و گونه گون عراق است که مدت ها تحت ستم بوده  اند.

من به نتیجه کار افتخار می کنم . نتیجه نظرسنجی ماه آینده از سوی موسسه گالوپ منتشر خواهد شد. نتایج حاکی از آن است که مردم عراق به طور چشمگیری خوشبین شده اند، به وضوح از اینکه از شر صدام خلاص شده اند، خوشحالند و کاملاً مایلند که سربازان آمریکایی برای یک سال یا بیشتر در کشورشان باقی بمانند، تا به آنها در رسیدن به یک موقعیت باثبات کمک بکنند .این نتایج همچنین نشان می دهد که مردم عراق معقول تر، قابل اعتمادتر و میانه روتر از آن هستند که معمولاً به تصویر کشیده می شوند. مردم عراق در مجموع نگاهی از سر تعصب یا غضب نسبت به آمریکا ندارند.این شواهد جدید حاکی از آن است که عراق را می توان اداره کرد اگر گروه کوچکی از شبه نظامیان عراقی که قتل و خرابکاری می کنند، به تدریج از میان برداشته شوند، آن گاه است که توده شهروندانی که در سواحل دجله و فرات سکنی گزیده اند احتمالاً از این آزادی نوین بهره ای معقولانه تر خواهند برد.

منبع: آمریکن اینترپرایز ۵ دسامبر ۲۰۰۳