روزنامه شرق پنجشنبه ۲۰ آذر ۱۳۸۲ - ۱۶ شوال ۱۴۲۴ - ۱۱ دسامبر ۲۰۰۳
 

منابع منسوب به طالبان، تصویری از القاعده را در ذهن ها حک می کنند که به رغم تمامی تمهیدات پیشگیرانه و اقدامات تهاجمی آمریکا در مرکز و جنوب آسیا کماکان راه های جدیدی را برای ادامه فعالیت  خویش جست وجو و پیدا می کند. مقامات آمریکایی قویاً وجود هر گونه اهمال یا سستی در تخصیص منابع... اعم از منابع اطلاعاتی یا نظامی ... به طرح های خود در منطقه را تکذیب می کنند. اما شواهدی وجود دارد که نشان می دهد بذل توجه آمریکا به موضوع عراق و چالشی که در آن کشور با آن مواجه شده این فرصت را در اختیار القاعده قرار داده است تا قوای تهاجمی به شدت آسیب دیده خود را تا حدودی بازیابی و اصلاح کند .گزارش ها حاکی است که سال گذشته مقامات اطلاعاتی آمریکا و انگلیس در توصیف این واقعیت که منافع طالبان و القاعده در منطقه دچار آسیب های جدی شده به شدت اغراق کردند. یک مقام اطلاعاتی آمریکا (CIA) که از ریزترین جزییات مربوط به شبکه های تروریستی در منطقه آگاه است در تشریح این موضوع می گوید: «مقامات اطلاعاتی انگلیس بیشتر از مقامات CIA راغب بودند که حقیقت بازگشت تدریجی طالبان و القاعده به صحنه نبرد در افغانستان را فاش کنند.» وی همچنین اعتقاد دارد که دولت بوش، تهدیدی را که از جانب این گروه ها متوجه منافع آمریکا و کل جهان بود نادیده انگاشت تا بتواند تمامی توجه خود را بر روی موضوع عراق متمرکز کند. هم اکنون به نظر می رسد که بسیاری از فعالان القاعده در حال عزیمت به منطقه خاورمیانه از طریق مرزهای طولانی و عمدتاً مرتفع افغانستان با ایران هستند. اما دولت بوش که بیشتر خود را درگیر موضوع عراق می بیند چندان میلی به ترغیب حکومت ایران و تاکید بر نقش آن در مبارزه علیه تروریست ها ندارد. ایران از یک موقعیت ترانزیتی ایده آل برای اعضای القاعده برخوردار است زیرا این کشور از شرق با افغانستان و پاکستان و از غرب با عراق و ترکیه هم مرز است. به گفته «عبدالالکوزای» جاسوس طالبان و افسر پشتیبانی این گروه در مرز پاکستان و افغانستان، دو ماه پیش، بن  لادن به ۲۴ جنگجوی ترک القاعده دستور داد تا از ایالات وزیرستان پاکستان خارج شده و از طریق مرزهای ایران به موطنشان ترکیه عزیمت کنند. بن لادن همچنین برخی از دستیاران کلیدی و عالی رتبه اش را طی ماه های گذشته برای فعالیت در جبهه عراق به این کشور اعزام کرده است. به گفته منابع نزدیک به طالبان، حدود سه ماه قبل او به «عبدالهادی العراقی» بعثی عراقی که در دهه ۱۹۸۰ با حکومت صدام مشکل پیدا کرد و بعدها به عنوان یکی از فرماندهان القاعده در کمپ آموزشی این گروه در ولایت «خوست» مشغول فعالیت شد، دستور داد تا محل اختفای بن لادن در شمال شرقی افغانستان را ترک کرده و به عراق عزیمت کند.

به گفته همین منابع، ملاعمر نیز برای شدت بخشیدن به فعالیت های خود از سوی نیروهای القاعده تحت فشار گذاشته شده است. طبق اظهارات «شرف الدین»،  فرستادگان بن لادن در ملاقات ماه نوامبر خود با فرماندهان طالبان به آنها خاطر نشان ساختند که لازم است جنبش مقاومت افغانستان را [برای دستیابی به بازدهی بیشتر] یکپارچه سازند. رهبر القاعده صراحتاً از طالبان خواسته است تا هر چه سریع تر با سایر گروه های شبه نظامی ضد آمریکایی و ضد کرزای که تحت هدایت و رهبری دو جنگ سالار معروف افغان به نام های «گلبدین حکمتیار» و «سید اکبر آقا» به سر می برند رابطه نزدیک تری برقرار کنند. بسیاری ازجنگجویان به این دلیل مجدداً به تشکیلات طالبان پیوسته اند که آن دسته از جنگ سالاران محلی افغان که با نیروهای آمریکایی و همچنین دولت مرکزی کرزای طرح دوستی ریخته اند آنها را در دهکده های محل اقامتشان تحت فشار و اذیت قرار داده اند. «رحمان هوتکی»یک مقام سابق وزارت حمل و نقل افغانستان که هم اینک در لباس طالبان در ایالت وزیرستان پاکستان مشغول فعالیت است در این باره نظر جالبی دارد: «جنگ سالاران افغان با تحت فشار گذاشتن مردم برای ترک کانون گرم خانواده هایشان آنها را مجبور می کنند که برای دستیابی به شرایط معیشتی بهتر در مخفیگاه های ما به ما ملحق شوند.» هوتکی قبول دارد که عزیمت نیروهای زبده القاعده به مناطق دیگری همچون خاورمیانه باعث رنجش خاطر طالبان خواهد شد: «در حالی که ما به تعداد بیشتری از کارشناسان زبده القاعده، به ویژه در زمینه ساخت و تولید مواد منفجره و سایر فناوری های نظامی، نیاز داریم آنها در حال ترک این جا هستند. مسلماً ما بدون برخورداری از حمایت مالی این گروه قادر به ادامه نبرد نخواهیم بود.» اما اگر چه رهبران طالبان شدیداً به کمک های مالی، نظامی و آموزشی القاعده احساس نیاز می کنند اما در عین حال به نظر نمی رسد که رهبر القاعده چندان میلی به ادامه همکاری های گسترده با این گروه داشته باشد. به نظر می رسد که او نیز همانند دشمن قسم خورده اش «جورج بوش» در پی آن است که عراق را به جبهه مرکزی خود در جنگ موسوم به «جنگ خیر و شر» تبدیل کند.

منبع: نیوزویک