شخصیت مجموعه ای از خصوصیات و ویژگی های روانی و اجتماعی است که فرد را از دیگران متمایز می کند. این خصوصیات شامل ویژگی های عاطفی، شناختی، رفتاری و انگیزشی می شود. شغل نیز مجموعه ای از فعالیت های منظم و هدفمند است که فرد برای کسب درآمد و یا به عنوان یک فعالیت اجتماعی انجام می دهد.
از نظر روانشناسی، رابطه شخصیت با شغل به این معناست که ویژگی های شخصیتی فرد بر انتخاب شغل، عملکرد در شغل و رضایت شغلی او تأثیر می گذارد. به عبارت دیگر، افراد با ویژگی های شخصیتی مشابه، تمایل دارند مشاغلی را انتخاب کنند که با ویژگی های شخصیتی آنها سازگار باشد.
پژوهش های متعدد نشان داده اند که بین شخصیت و شغل رابطه وجود دارد. برای مثال، افراد با ویژگی های شخصیتی واقع گرا، تمایل دارند مشاغلی را انتخاب کنند که با فعالیت های فیزیکی و عملی مرتبط باشد. افراد با ویژگی های شخصیتی اجتماعی، تمایل دارند مشاغلی را انتخاب کنند که با تعامل با دیگران مرتبط باشد. و افراد با ویژگی های شخصیتی خلاق، تمایل دارند مشاغلی را انتخاب کنند که با فعالیت های هنری و خلاقانه مرتبط باشد.
تناسب شخصیت با شغل بر عملکرد در شغل نیز تأثیر می گذارد. افراد با شخصیتی که با شغل آنها سازگار باشد، معمولاً عملکرد بهتری در آن شغل دارند. این امر به این دلیل است که ویژگی های شخصیتی آنها با نیازهای شغلی آنها مطابقت دارد. برای مثال، افراد با ویژگی های شخصیتی واقع گرا، معمولاً در مشاغلی که با فعالیت های فیزیکی و عملی مرتبط است، عملکرد بهتری دارند.
رضایت شغلی نیز با تناسب شخصیت با شغل مرتبط است. افراد با شخصیتی که با شغل آنها سازگار باشد، معمولاً از شغل خود رضایت بیشتری دارند. این امر به این دلیل است که ویژگی های شخصیتی آنها با نیازهای شغلی آنها مطابقت دارد و آنها از انجام کار خود لذت می برند. برای مثال، افراد با ویژگی های شخصیتی اجتماعی، معمولاً از مشاغلی که با تعامل با دیگران مرتبط است، رضایت بیشتری دارند.
بنابراین، انتخاب شغلی که با ویژگی های شخصیتی فرد سازگار باشد، می تواند تأثیر مثبتی بر عملکرد و رضایت شغلی او داشته باشد.
در ادامه به برخی از ویژگی های شخصیتی که با مشاغل مختلف مرتبط هستند، اشاره می کنیم:

مشاغل واقع گرا (Realistic): افراد با ویژگی های شخصیتی واقع گرا، تمایل دارند مشاغلی را انتخاب کنند که با فعالیت های فیزیکی و عملی مرتبط باشد. این مشاغل شامل مشاغلی مانند مهندسی، مکانیک، کشاورزی، ورزش، هنرهای رزمی و غیره می شود.
مشاغل جستجوی تجارب (Investigative): افراد با ویژگی های شخصیتی جستجوی تجارب، تمایل دارند مشاغلی را انتخاب کنند که با فعالیت های علمی و پژوهشی مرتبط باشد. این مشاغل شامل مشاغلی مانند علوم طبیعی، علوم اجتماعی، ریاضیات، مهندسی و غیره می شود.
مشاغل اجتماعی (Social): افراد با ویژگی های شخصیتی اجتماعی، تمایل دارند مشاغلی را انتخاب کنند که با تعامل با دیگران مرتبط باشد. این مشاغل شامل مشاغلی مانند آموزش، درمان، مشاوره، مددکاری اجتماعی و غیره می شود.
مشاغل هنری (Artistic): افراد با ویژگی های شخصیتی هنری، تمایل دارند مشاغلی را انتخاب کنند که با فعالیت های هنری و خلاقانه مرتبط باشد. این مشاغل شامل مشاغلی مانند موسیقی، هنر، نویسندگی، طراحی و غیره می شود.
مشاغل تجاری (Enterprising): افراد با ویژگی های شخصیتی تجاری، تمایل دارند مشاغلی را انتخاب کنند که با فعالیت های رهبری و مدیریتی مرتبط باشد. این مشاغل شامل مشاغلی مانند مدیریت، فروش، بازاریابی، کارآفرینی و غیره می شود.
مشاغل سنتی (Conventional): افراد با ویژگی های شخصیتی سنتی، تمایل دارند مشاغلی را انتخاب کنند که با فعالیت های منظم و ساختارمند مرتبط باشد. این مشاغل شامل مشاغلی مانند حسابداری، مدیریت مالی، اداری، حقوقی و غیره می شود.

البته، این تنها برخی از ویژگی های شخصیتی هستند که با مشاغل مختلف مرتبط هستند. در نهایت، انتخاب شغلی که با ویژگی های شخصیتی فرد سازگار باشد، یک فرایند پیچیده است که باید عوامل مختلفی را در نظر بگیرد.