مطالعه عوامل زمین‌شناسی مهندسی موثر بر پایداری شیب‌ها در گردنه‌ی نقره کمر، جنوب غرب تفرش
پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد 1392
موضوع: زمین شناسی
پدیدآور: محمدرضا فاضلی ستایش
استاد راهنما: محمدحسین قبادی
استاد مشاور: بهروز رفیعی
استاد مشاور: لیلی ایزدی‌کیان
دانشگاه بوعلی سینا، دانشکده علوم پایه
چکیده
گردنه‌ی نقره‌کمر در جنوب غرب شهرستان تفرش قرار دارد. این گردنه به طول 7 کیلومتر در بین شهرهای آشتیان و تفرش واقع شده است. و یکی از مسیرهای پر رفت و آمد محسوب می‌گردد که هر سال بر اثر ریزش‌های جوی و ناپایداری شیب‌ها مسدود می‌گردد. تاکنون مطالعه‌ای بر روی ناپایداری شیب‌های این ناحیه صورت نگرفته است. در این پژوهش به بررسی عوامل زمین شناسی مهندسی موثر بر روی ناپایداری شیب‌های این منطقه پرداخته شده است. در این تحقیق مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی بر روی 8 شیب سنگی و 2 شیب خاکی صورت گرفته است. به منظور مطالعه‌ی شیب-های سنگی در ابتدا مطالعات صحرایی شامل نمونه برداری جهت مطالعات آزمایشگاهی، درزه برداری، تعیین سختی واجهش چکش اشمیت و تعیین شیب و ارتفاع شیروانی‌ها انجام شد. سپس مطالعات آزمایشگاهی شامل مطالعات سنگ شناسی، تعیین خصوصیات فیزیکی (تخلخل، دانسیته و درصد جذب آب) و خصوصیات مکانیکی (تعیین سرعت موج فشاری، مقاومت تراکمی تک محوری، آزمون برزیلی، شاخص بار نقطه‌ای، ذوب و انجماد و دوام) بر اساس استاندارد‌های ISRMانجام گرفت. سپس با توجه به نتایج بدست آمده از مطالعات صحرایی و وضعیت درزه‌ها با استفاده از نرم‌افزار Dips، توده سنگ‌های منطقه به روش RMR و SMR رده‌بندی شده است. ارزیابی ناپایداری گوه‌ای و صفحه‌ای شیب‌های سنگی با استفاده از نرم‌افزارهای Geo5 و Rocplane.v2.029 به روش تعادل حدی و در دو حالت استاتیکی و دینامیکی انجام گرفت. به منظور تحلیل خطر سقوط سنگ-ها از نرم‌افزار Rocfall.V4.042 استفاده شده است. به منظور مطالعه شیب‌های خاکی در ابتدا مطالعات صحرایی شامل نمونه برداری، تعیین دانسیته در محل و مشخصات مورفولوژی شیب‌ها (شیب و ارتفاع آنها) و سپس مطالعات آزمایشگاهی (XRD، دانه‌بندی، مشخصات فیزیکی، نفوذپذیری، ارزش ماسه، برش مستقیم و تعیین Gs) بر اساس استاندارد‌های ASTM انجام شد. سپس با استفاده از نرم‌افزارهای Geo5 و Plaxis8.x به ترتیب به روش تعادل حدی و اجزاء محدود در دو حالت استاتیکی و دینامیکی وضعیت پایداری این شیب‌ها تحلیل شد. شیب‌های این منطقه از نظر میزان پایداری در 3 دسته یعنی، شیب‌های کاملاً پایدار، شیب‌هایی که در حالت استاتیکی پایدارند و در حالت دینامیکی ناپایدارند و شیب‌های ناپایدار قرار دارند. البته خطر سقوط سنگ در اکثر شیب‌ها وجود دارد. با توجه به نتایج بدست آمده از تحقیقات صورت گرفته مهمترین عوامل موثر در ناپایداری شیب‌های این منطقه شرایط چینه‌شناسی، وضعیت تکتونیکی، آب و هوا، مورفولوژی شیب‌ها و فعالیت‌های انسانی می‌باشند. در بین این عوامل وضعیت چینه‌شناسی بیشترین نقش را ایفا می‌کند. راهکارهای متفاوتی به منظور افزایش ایمنی و کاهش خطر در این مسیر وجود دارد که مناسب‌ترین آنها احداث تونل به منظور حذف گردنه منطقه است.
نظر شما