آلبوم‌خانه کاخ گلستان، گنجینه‌ای از عکس‌های "لو رفته" را در خود جای داده که دریچه‌ای به سوی تاریخ و معماری دوره قاجار می‌گشایند. دو نمونه از این عکس‌ها، مراحل ساخت بنای باشکوه شمس‌العماره را به تصویر می‌کشند و اطلاعات ارزشمندی از شیوه‌ی بناکاری آن دوران ارائه می‌کنند.
شمس‌العماره در حالِ تکوین:
عکس اول، شمس‌العماره را در ابتدایِ راهِ ساخت نشان می‌دهد. اسکلت فلزیِ بنا که در آن دوره نوآوری به حساب می‌آمد، به طور کامل برپا شده و طبقاتِ عمارت در حالِ شکل‌گیری هستند. در این نما، دو نکته‌ی قابل تأمل وجود دارد:

غیاب برج ساعت: در این عکس، جایِ خالی برجی که قرار بود زینت‌بخشِ بامِ عمارت باشد، به وضوح مشهود است. گویی زمان هنوز بر فرازِ شمس‌العماره استقرار نیافته و منتظرِ آغوشِ گرمِ ساعتی است که از سویِ ملکه‌ی ویکتوریا، به عنوان هدیه‌ای گرانبها به ایران فرستاده خواهد شد.
پلکانِ مفقود شده: در مقابلِ ایوانِ طبقه‌ی اول، پلکانی خودنمایی می‌کند که در گذر زمان، جای خود را به محوطه‌ای صاف و هموار داده است. این پله‌ها که راهی برای دسترسی به ایوان بودند، ظاهراً در بازسازی‌های بعدی بنا حذف شده‌اند.

شمس‌العماره در اوجِ شکوه:
عکس دوم، شمایلِ شمس‌العماره را در اوجِ زیبایی و شکوه به تصویر می‌کشد. برجِ ساعت که همچون نگینی بر تارکِ آن می‌درخشد، گویی مُهرِ تأییدی بر گذر زمان و تکاملِ این بنایِ بی‌نظیر است. پلکانِ مقابلِ ایوان نیز ناپدید شده و فضایی یکپارچه و چشم‌نواز را خلق کرده است.
شمس‌العماره، نمادی از تحول و نوآوری:
این دو عکس، گویایِ تحولاتِ شگرفی هستند که در معماری ایران در دوره قاجار رخ داده است. شمس‌العماره، با تلفیقی از معماری سنتی ایرانی و عناصرِ غربی، نمادی از نوآوری و جسارتِ معمارانِ آن دوره به شمار می‌رود.
سرنوشتِ شمس‌العماره در گذر زمان:
با وجودِ شکوه و عظمتِ اولیه، شمس‌العماره در گذر زمان، فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته است. از تحملِ زلزله‌های سهمگین تا غبارِ فراموشی، این عمارتِ تاریخی، شاهدِ خاموشِ گذرِ سالیان بوده است.
امروزه، شمس‌العماره به عنوان یکی از میراثِ فرهنگیِ ارزشمندِ ایران، در فهرستِ آثار ملی به ثبت رسیده و مرمت و بازسازی آن در حال انجام است. گویی روحِ تاریخ در کالبدِ این بنا دمیده شده و شمس‌العماره، آماده‌ی روایتِ قصه‌هایِ ناگفته‌یِ خود برای نسل‌های آینده است.