اِتباع در آوایش قمی بخش ۵، یک نوع ابدال دومرحله‌ای در اِتباع
در آوایش قمی، معمولا و نه همیشه، با تاثر از فارسی محاوره، واو عطف، ضمن اتباع‌ها، دستخوش دگردیسی حذف می‌شود:
ست سولاخ: ست و سوراخ.
با این حال، گاه ابدال این واو به کسره اضافه را مشاهده می‌کنیم که با حذف آن، یکی نیست:
ستِ سولاخ: ست و سوراخ.
اینجاست که امکان ابدال دیگری پیش می‌آید و آن ابدال کسره اضافه به مصوت بلند "ی:i" است:
سَتی سولاخ: ست و سوراخ.
این ابدال دومرحله‌ای در اِتباع‌هایی یافتنی است که به لحاظ آوایی، امکان آن را داشته باشند و نمونه‌هایش چنین است:
ارثِ میراث/ارثی میراث: ارث و میراث.
ارجِ قُرب/ارجی قُرب: ارج و قرب؛ ارزش و احترام.
اُسِّ رُس/اُسّی رُس: اُسّ و رس [ق]؛ تاب و توان.
بدِ بیرا/بدی بیرا: بد و بیراه.
بُنگِ ویله/ بُنگی ویله: بانگ و ویله [ق]؛ جیغ و داد.
تَرِ فِرز/تَری فِرز: تر و فرز؛ تند و تیز.
تیزِ بُز: تیزی بُز: تیز و بز [ق]؛ چست و چابک.
جمِ جور/جَمی جور: جمع و جور.
چَربِ چِنا/چَربی چِنا: چَرب و چِنا [ق]؛ چرب و چیل.
سَتِ سولاخ/سَتی سولاخ: سَت و سوراخ [ق]. سوراخ و سنبه.
شِرتِ پِرت/شِرتی پِرت: چَرت و پَرت.
لَتِ پار/لَتی پار: لت و پار.
با درخواست اصلاح و تکمیل.
دکتر علیرضا فولادی
نظر شما