موقعیت جغرافیایی و تاریخچه: قلعه سام‌آباد متعلق به دوره قاجار است و در بخش مرکزی قم، در روستای قمرود واقع شده است. این اثر تاریخی در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۳ با شماره ثبت ۱۱۵۰۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

ویژگی‌های معماری: قلعه سام‌آباد در فاصله چهار تا پنج کیلومتری جنوب شرقی روستای قمرود قرار دارد. ابعاد قلعه به طول ۷۶ متر و عرض ۷۶ متر است و دارای چهار برج در چهار گوشه آن می‌باشد. این قلعه از نوع بناهای چهار ایوانی است که ایوان‌های شرقی و غربی آن به صورت دروازه عمل می‌کند. در کنار دروازه غربی، حمامی هنوز پا برجا است.

کاربرد و وضعیت کنونی: قلعه سام‌آباد به‌عنوان یک بنای مسکونی ساخته شده و کاربرد نظامی نداشته است. در حال حاضر، این قلعه به صورت مخروبه و در حال تخریب کامل است و در صورت ضرورت احیا نیاز به بازسازی کلی دارد.

سازنده و ویژگی‌های دیگر: ساخت قلعه سام‌آباد به مهندس الممالک نسبت داده می‌شود. مهندس الممالک چندین بنا در این منطقه احداث کرده و هر کدام را به نام یکی از فرزندان خود نامگذاری کرده است. فرزندان او شامل مظفرالدین، سام‌الدین، و طلعت بودند. به یادگار از او، دو قلعه به نام‌های مظفرآباد و سام‌آباد و همچنین آسیابی به نام آسیاب طلعتی باقی مانده است.

علاوه بر ساخت قلعه‌های مظفرآباد و سام‌آباد، مهندس الممالک مسئول احداث جاده قم-تهران در دوره ناصری و ساختمان عمارت مهندسیه نیز بوده است.