رحا مدیا | دکتر آزاده ابراهیمی فخاری

به‌لحاظ فقهی و طبق فتوای مراجع تقلید هدیه ثواب اعمال اعم از واجب و مستحب به دیگران جایز است و حتی این بذل و بخشش، باعث کاهش ثواب اهداکننده نخواهد شد. از طرفی باید گفت به‌ لحاظ فقهی و طبق فتوای مراجع تقلید هدیه ثواب اعمال اعم از واجب و مستحب به دیگران جایز است.

دکتر محمدحسن موحدی ساوجی استاد حقوق بشر دانشگاه مفید در نوشتاری، نسبت به سخن یکی از مداحان محترم که در فضای مجازی منتشر شد، انتقادی را مطرح نمودند.

مداح محترم در حمایت از یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری عنوان نموده‌ بود که «با خدای خود عهد می‌بندم تا آخر عمر ثواب مداحی‌هایم را با کسانی تقسیم کنم که دیگران را همراه خود کرده و به آقای… رأی دهند!»

از دیدگاه دکتر موحدی، لازمه این وعده، اطمینان این مداح از قبولی مداحی‌هایش نزد خدا و موفقیت در کسب ثواب الهی است و از آنجا که به‌شهادت آیات و روایات چنین اطمینانی حتی برای معصومین حاصل نمی‌شود، چنین سخنی گزاف و مصداق خسران در عمل است.

درست است که اگر نگاه به جانب مخلوق باشد و فقر ذاتی او، هیچ عملی نمی‌تواند قابل عرضه به درگاه بی‌نیاز مطلق باشد و هر آنچه که انجام می‌گیرد حتی در صورت حسن ذاتی و عملی، با قدرت و نیرویی محقق شده که از سوی خالق اعطاء شده است و از این جنبه هیچ عملی حتی از جانب معصوم مستحق ثواب نیست؛ اما این سکه روی دیگری هم دارد. که در آن نگاه به جانب خالقی است که بساط رحمت او همه عالم را فراگرفته و بی آنکه استحقاقی در میان باشد، سیل نعمات را جاری و ساری می‌سازد.

انسان همواره باید در بین این دو نگاه خوف و رجاء، در رفت و آمد باشد، نه چشم بر نقص و تقصیر و قصور خود در توجه کامل به عبودیت بندد و نه ناامید از سعه رحمت و شمول نعمت و الطاف خداوند، باشد.

همان‌طور که امام صادق(ع) فرمودند: «همانا بنده‌ای مؤمن نیست مگر آنکه در قلبش دو نور است، نور ترس و نور امید اگر این یکی وزن شود به آن چیزی افزون نشود و اگر آن وزن شود از این چیزی کاسته نشود.»

آنچه از آیات و روایات توسط نویسنده محترم نقل شده که حتی معصومین هم از پذیرفته شدن اعمال‌شان اطمینان‌خاطر ندارند، مربوط به مقام خوف است. اگر نگاه این باشد که نتوان هیچ حسابی برای ثواب اعمال باز کرد، نذر کردن برای برآورده شدن حاجت، که به‌کرات توصیه شده و در سیره معصومین نیز قابل مشاهده‌است، عبث و بیهوده خواهد بود.

از طرفی باید گفت به‌ لحاظ فقهی و طبق فتوای مراجع تقلید هدیه ثواب اعمال اعم از واجب و مستحب به دیگران جایز است و حتی این بذل و بخشش، باعث کاهش ثواب اهداکننده نخواهد شد.

بنابراین اگر مداح اهل‌بیت در کنار دلایلی عقلی و منطقی که در مواضع دیگر از جانب طرفداران کاندیدای مورد نظر بیان شده به تقسیم ثواب معنوی اعمال خود اشاره می‌کند با تکیه ‌بر امیدواری به‌رحمت الهی در پذیرش اعمال ناقص مخلوق است.

اگر نگرش سکولار حاکم نباشد و سیاست را عین دیانت بدانیم، قدسی‌سازی انتخاب اصلح در ارتباط با امری مربوط به حکومت اسلامی مانعی شرعی و عقلی ندارد و همچنین با این نگاه تناقضی در فعالیت سیاسی توسط چهره‌های مذهبی نخواهد بود.