یادگیری زبان یکی از توانایی‌های شگفت‌انگیز مغز انسان است. بر اساس مطالعات، بیش از نیمی از جمعیت جهان به بیش از یک زبان صحبت می‌کنند، اما تنها یک درصد از جمعیت را می‌توان چندزبانه‌های واقعی دانست؛ افرادی که به پنج یا بیشتر از پنج زبان مسلط هستند. این در حالی است که برخی افراد توانایی فراگیری زبان‌های بیشتری دارند که به آن‌ها هایپرپلی‌گلات گفته می‌شود.

هایپرپلی‌گلات‌ها افرادی هستند که می‌توانند به ۱۰ زبان یا بیشتر صحبت کنند، اما تعریف دقیقی برای تعداد زبان‌هایی که یک فرد باید بداند تا به این عنوان شناخته شود، وجود ندارد. میزان تسلط بر این زبان‌ها نیز در ارزیابی این توانایی بسیار حائز اهمیت است.

نمونه‌هایی از هایپرپلی‌گلات‌ها در تاریخ

در طول تاریخ، افرادی بوده‌اند که به تسلط استثنایی بر چندین زبان دست یافته‌اند. به عنوان مثال، جوزپه کاسپار متزوفانتی، کاردینال ایتالیایی، گفته می‌شود که به بیش از ۳۸ زبان روان صحبت می‌کرد. همچنین سِر جان بورینگ، فرماندار هنگ‌کنگ در قرن ۱۹، ادعا می‌کرد که ۲۰۰ زبان را می‌شناسد و می‌تواند به ۱۰۰ زبان صحبت کند.

البته این ادعاها همیشه مورد تأیید کامل نبوده‌اند و برخی معتقدند که بسیاری از این داستان‌ها اغراق‌آمیز هستند.

آیا محدودیتی برای یادگیری زبان‌های متعدد وجود دارد؟

از نظر علمی، هیچ محدودیتی برای یادگیری زبان‌های متعدد وجود ندارد. با این حال، اندازه‌گیری و ارزیابی تعداد زبان‌هایی که مغز انسان می‌تواند یاد بگیرد، پیچیده است. این سؤال مطرح است که آیا یادگیری مقدماتی صدها زبان دشوارتر است یا تسلط عمیق به چند زبان؟

مطالعات نشان داده‌اند که حتی هایپرپلی‌گلات‌ها هم در شمارش دقیق زبان‌هایی که به آن‌ها مسلط هستند، تردید دارند. ریچارد سیمکات، یکی از این افراد که کنفرانس سالانه پلی‌گلات‌ها را برگزار می‌کند، می‌گوید: «هیچ‌کس نمی‌تواند به تمام جزئیات یک زبان مسلط شود.» او تأکید می‌کند که این استانداردهای سختگیرانه معمولاً توسط افرادی که فقط یک زبان بلدند، به‌ویژه آمریکایی‌ها، مطرح می‌شود.

چالش‌های اثبات ادعاهای هایپرپلی‌گلات‌ها

یکی از مشکلاتی که با آن روبه‌رو هستیم، اثبات ادعاهای هایپرپلی‌گلات‌ها است. برای مثال، اگر فردی ادعا کند که به ۱۰ زبان نادر دنیا مسلط است، چگونه می‌توان این ادعا را بررسی کرد؟ آیا باید بومیانی که به این زبان‌ها صحبت می‌کنند را از سراسر جهان گرد آورد؟

زیاد فضاح، فردی که مدعی بود ۵۹ زبان را به خوبی می‌داند، نمونه‌ای از افرادی است که ادعاهای او با چالش‌هایی روبرو شده است. او حتی در کتاب رکوردهای گینس ثبت شده بود، اما در یک برنامه تلویزیونی نتوانست به سوالاتی درباره برخی از این زبان‌ها پاسخ دهد و بعدها اذعان کرد که آمادگی کافی نداشته است.

زبان مادری و تأثیر آن بر مغز

پژوهشی که توسط مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) انجام شده است، نشان می‌دهد که مغز انسان هنگام شنیدن زبان مادری فعالیت کمتری دارد، زیرا پردازش این زبان برای مغز آسان‌تر است. در حالی که هنگام شنیدن یا صحبت کردن به زبان‌های دیگر، فعالیت مغزی بیشتر است. این نشان می‌دهد که حتی در افراد چندزبانه، زبان مادری جایگاه ویژه‌ای در مغز دارد.

فواید چندزبانه بودن برای مغز

یادگیری زبان‌های جدید نه تنها به تعاملات فرهنگی کمک می‌کند، بلکه برای سلامت مغز نیز مفید است. مطالعات نشان داده‌اند که چندزبانه بودن می‌تواند شروع بیماری آلزایمر را به تأخیر بیندازد. این موضوع به‌ویژه در سنین بالا اهمیت دارد، زیرا یادگیری زبان‌های جدید می‌تواند به تقویت و بازسازی شبکه مغزی کمک کند.

به طور کلی، یادگیری ۱۰ زبان تأثیر این فرآیند را به همان اندازه افزایش نمی‌دهد، اما قطعاً صحبت کردن به چند زبان برای سلامت مغز مفید است.