مقدمه

کتاب «قصه مردمان چهارباغ» نوشتۀ مهرداد خورسندی، کارمند شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان، یک روایت مستند و جذاب از تحولات اصفهان در دهه ۱۳۴۰ هجری شمسی است. این کتاب مجموعه‌ای از ۳۳ گزارش داستان‌گونه است که به هیچ وجه نباید با رمان یا داستان سنتی اشتباه گرفته شود. هدف این اثر، بازگو کردن فرآیند مدرن شدن اصفهان از یک جامعه سنتی به یک شهر مدرن در دهه ۱۳۵۰ است.

سازمان آب و فاضلاب و تحولات مدنی

خورسندی در این کتاب به تفصیل در مورد شکل‌گیری سازمان آب و فاضلاب اصفهان تحت هدایت مهندس حجازی، لوله‌کشی آب شهری و فاضلاب، تأسیس شرکت واحد اتوبوسرانی، و وارد کردن اتوبوس‌های نو از تهران به اصفهان می‌پردازد. این گزارش‌ها نشان می‌دهند که چگونه این پروژه‌های بزرگ مدنی، تغییرات عمده‌ای در زیرساخت‌های شهر به وجود آوردند و راه را برای مدرنیزاسیون اصفهان هموار کردند.

نقش شخصیت‌های برجسته

یکی از ویژگی‌های برجسته کتاب، معرفی و بازگو کردن نقش شخصیت‌های مشهوری است که در تحول اصفهان نقش داشتند. از جمله این افراد می‌توان به مرحوم ارحام صدر، ناصر فرهمند و حاج آقا شجاع صمصامی اشاره کرد. این افراد با تلاش‌های خود زمینه‌ساز تغییرات مثبت و توسعه شهری اصفهان شدند.

خیابان چهارباغ: مرکز تحولات

خیابان چهارباغ در دهه ۴۰ محور تمامی حوادث و وقایع مهم اصفهان بود. این کتاب با تمرکز بر این خیابان، تحولات چشمگیر شهر از شکل روستایی به یک شهر مدرن را شرح می‌دهد. در این دهه، اقدامات بسیار مهمی انجام شد که شامل خیابان‌کشی‌ها و بناهای جدید بود و باعث شد که اصفهان به یک شهر بزرگ مدرن تبدیل شود.

تأثیر فارغ‌التحصیلان دانشکده ادبیات

در این دوران، برای اولین بار فارغ‌التحصیلان دانشکده ادبیات مناصب و پست‌های مهم شهر اصفهان را در دست گرفتند و اصلاحات چشمگیری در مدیریت شهری ایجاد کردند. این تحولات نیز بخش دیگری از روند مدرنیزاسیون اصفهان را تشکیل می‌داد.

نهایت تحولات و آماده‌سازی برای انقلاب اسلامی

مجموعه این تحولات، اصفهان را برای وقوع انقلاب اسلامی آماده کرد. فعالیت‌های انجام شده در دهه ۴۰، اگرچه مورد قبول برخی از افراد سنتی نبود، باعث شد که شهر به شکلی پویا و مدرن تبدیل شود. خورسندی با زبانی شیوا و شیرین این داستان‌ها را بیان کرده و توانسته است روح آن دوران را به خوبی به تصویر بکشد.

نتیجه‌گیری

کتاب «قصه مردمان چهارباغ» یک منبع تاریخی و جامعه‌شناسی مهم برای نسل‌های آینده است که می‌خواهند تاریخ اصفهان را مطالعه کنند. این کتاب با روایتی جذاب و مستند خوانندگان را به خود جذب می‌کند و اطلاعات ارزشمندی در مورد دوران تحول اصفهان ارائه می‌دهد.

مطمئناً علاقه‌مندان تاریخ اصفهان تا زمانی که مطالعه این کتاب را به پایان نرسانند، آن را به زمین نخواهند گذاشت و از اطلاعات فراوان آن بهره‌مند خواهند شد. در خاتمه، برای مهرداد خورسندی آرزوی موفقیت دارم.

مؤلف

مهدی کیوان، اصفهان‌شناس و استاد بازنشسته تاریخ دانشگاه اصفهان