کهنه ماسوله: شهری با تمدن تاریخی و کشف کوره‌های آهن

در فاصله ۱۰ کیلومتری از شهر زیبای ماسوله، محوطه تاریخی «کهنه ماسوله» واقع شده است که به تازگی کشفیات مهمی درباره فعالیت‌های صنعتی و آهنگری آن به دست آمده است. این منطقه که در ارتفاعات کوه‌های ماسوله داغ قرار دارد، بخشی از تمدن گذشته گیلان را به نمایش می‌گذارد.

موقعیت جغرافیایی و تاریخ کهنه ماسوله

کهنه ماسوله، پیوندی بین سه استان گیلان، زنجان و اردبیل است که در فاصله حدود ۱۰ کیلومتری شمال‌غرب شهر ماسوله و ۳۶ کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن قرار دارد. این محوطه در ارتفاع ۱۸۷۰ الی ۲۰۰۰ متری از سطح دریا واقع شده و راه دسترسی آن از طریق جاده ماسوله به خلخال امکان‌پذیر است.

کشفات اخیر: تمدن آهنگری و چلنگری

به گفته ولی جهانی، مدیرکل میراث‌فرهنگی گیلان، کاوش‌های اخیر نشان می‌دهد که ساکنان کهنه ماسوله علاوه بر استخراج آهن در کوره‌های موجود، در زمینه تولید ابزارآلات آهنی نیز فعالیت داشته‌اند. در طی کاوش‌های باستان‌شناسی، شواهدی از کوره‌های آهنگری و ابزارهای مرتبط با فعالیت‌های چلنگری کشف شده است.

سبک معماری و ساخت‌وساز در کهنه ماسوله

معماری کهنه ماسوله با توجه به شرایط اقلیمی و طبیعت صخره‌ای منطقه، شامل فضاهای کوچک، تو در تو، با کاربری مسکونی و صنعتی است. کف اتاق‌ها با لایه‌ای از خاک رس اندود شده و دیوارها با قلوه سنگ‌های بزرگ و کوچک به همراه ملات گل ساخته شده‌اند. در هر بلوک ساختمانی، چهار اتاق وجود داشته که به صورت جفت به یکدیگر متصل می‌شوند.

پیشینه کاوش‌ها و کشفیات

کاوش‌های باستان‌شناسی در این محوطه از سال ۱۳۷۴ آغاز شده و در سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۴۰۱ نیز ادامه یافته است. در این کاوش‌ها، آثاری از بلوک‌های ساختمانی، کوره‌های آهنگری، ابزارهای آهنی و فضایی برای خنک کردن ابزارها به دست آمده است.

آینده کاوش‌ها و امید به کشف بیشتر

ولی جهانی با اشاره به کشف کوره‌های آهن و آثار مرتبط با چلنگری، ابراز امیدواری کرده است که در آینده با ادامه کاوش‌های باستان‌شناسی، زوایای بیشتری از تاریخ کهنه ماسوله آشکار شود. این محوطه تاریخی به شماره ۱۵۶۶۶ در اسفند ماه سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.