نکته‌ای قابل تامل که جملی کارری در سفر به قم بیان می‌کند
«اما قم چند مسجد زیبا دارد، اگر مخارج هنگفتی که برای بنای مساجد تازه صرف می‌شود، به مصرف تعمیر نگه‌داری این چند مسجد قدیمی برسد، آنها را از ویرانی و انهدام نجات خواهد داد. متأسفانه به این نکته توجه نمی‌شود و هر ثروتمندی برای آمرزیده شدن گناهان و زنده ماندن نامش به ساختمان مسجد تازه ای اقدام می‌کند ولو چند سال پس از مرگ او مبدل به تل خاک می‌شود. از این رو است که روزبه‌روز شمار مساجد ویران افزون می‌شود».
از نگاه ما انتقاد کارری با هر نیتی که گفته باشد نیک و به‌جاست؛ زیرا همتی که در راه احداث مساجد به کار گرفته می‌شود، هرگز مصروف نگه‌داری و پاکیزگی آنها نمی‌گردد. چه بسیار مساجدی که بر اثر عدم‌رسیدگی کافی مخروبه و ویران و یا دست کم کثیف و بد منظر گردیده‌اند و رونق مسلمانی را برده اند.
کارری علی رغم این خورده گیری‌ها، کاروانسراها، تولید اشیای چرمی، گندم و میوه‌های قم را ستوده و در این‌باره چنین نوشته است:
«کاروانسراها تا حدی راحت و بعضی دو طبقه هستند. در اطراف شهر گندم و اقسام میوه به وفور به دست می‌آید. چکمه‌های ساغری و دیگر اشیای چرمی رنگارنگ نیز در اینجا ساخته می‌شود».
منبع: کتاب قم از نگاه بیگانگان
نظر شما