موضوع : شهرشناسی | قم شناسی

حاجی رشید خان بیگدلی، ملقب به اخگر قمی: شاعر و هنرمند دربار ناصرالدین شاه

حاجی رشید خان بیگدلی که با تخلص “اخگر” شناخته می‌شود، یکی از شاعران و مستوفیان برجسته دربار ناصرالدین شاه بود. وی از خانواده‌ای با پیشینه شعری غنی می‌آید؛ پدرش حسین علی بیگ بیگدلی متخلص به شرر و جدش لطفعلی بیگ آذر، هر دو از شاعران معتبر دوره‌های صفوی و افشاری بودند. اخگر علاوه بر مهارت در شعر، در نگارش خط شکسته نیز تبحر داشت و همین امر او را در میان عام و خاص به شهرت رسانده بود.

اخگر در دوره محمد شاه قاجار به اصفهان، که در آن زمان محل تجمع ادبا و شاعران بود، مهاجرت کرد و در این شهر به مهارت در شعر و خط نستعلیق دست یافت. مدتی به دعوت حکمران یزد، محمد قاسم خان، به یزد سفر کرد و سپس به قم بازگشت، جایی که در کلاس‌های غلامرضا مشتاق علی شاه معروف به شیشه‌گر قمی شرکت کرد. سرانجام با دعوت دوستعلی خان معیرالممالک به تهران رفت و در دربار ناصری مشغول به کار شد، جایی که در وزارت امور خارجه به عنوان حسابدار خدمت کرد.

اخگر مدتی در مشهد اقامت گزید و در این دوران، در مدح امام رضا (ع) قصیده‌هایی سرود که با استقبال متولی آستان قدس رضوی مواجه شد. او در سال 1297 هجری قمری در مشهد درگذشت و در همان‌جا به خاک سپرده شد.

از برجسته‌ترین آثار ادبی اخگر، مجموعه غزلیات مشتاقیه است که در آن یکصد و ده غزل به شیوه‌ای دلنشین و استادانه سروده شده است:

شاه را بسی رشک ها بر حال رویشی ماست
گر بود انصاف رشک شه به درویشان رواست

اخگر از مشتاق شاه ما یکی بر گو سخن
زانکه ذکر او بر اهل صفا، اصل صفاست
       
دل خلوت دلدار است، واسوده ز بیگانه
بیگانه نخواهد شد، همخانه ی جانانه

بزم شه دین و دل، مشتاقعلی آنک
اندر دل ما باشد، چون گنج به ویرانه
         

اخگر قمی با اشعار خود توانست جایگاه ویژه‌ای در تاریخ شعر فارسی بیابد و تأثیری پایدار بر شعر و ادب مذهبی و عرفانی زمان خود بگذارد.

نظر شما