پنجشنبه 14 تیر ,1375 4 ژوئیه ,1996 سال چهارم , شماره 1010 

کالبد شکافی یک اختلاف

میدانهای میوه و تره بار تهران که روزگاری فقط عملکرد منطقه ای و
محدودی داشتند امروزه در نتیجه توسعه شبکه ارتباطی و موتوریزه شدن
وسایط نقلیه ابعاد ملی و سرزمینی به خود گرفته و نقشی به مراتب
گسترده تر از گذشته دارند. به این معنا که میدانهای تهران و
بارفروشهای مستقر در آنها نظام مبادله مرکبات تولیدشده در جیرفت یا
هندوانه و خیار تولید شده در خوزستان و یا سیب زمینی تولید شده در
اردبیل را در دست خود دارند و جریان و مسیر و حجم جابه جایی این
کالاها را از شهری به شهر دیگر و از منطقه ای به منطقه دیگر هدایت
می کنند. درآمدهای هنگفت ناشی از حجم بالای این فعالیتها در سطح شهری
مثل تهران موجب پیدایش قدرتهای مالی بزرگ شده که به تبعیت از خصلت
زایش سرمایه میدان عملکرد میدان دارها را از محدوده فضایی میادین
فراتر برده ودامنه آن رااز کشتزارها و باغها و قلمستانها یعنی محل
تولید تا سازمانهای انبارداری وسردخانه ها و میوه فروشیهای سطح شهر
گسترش داده است. بدین ترتیب زنجیره ای ازمیدان عملکردی را از محل
تولیدتا محل مصرف در حیطه اقتدار مالی آنها درآورده است.
کسانی که نظام کارکرد میدانهای میوه وتره بار تهران را بررسی کرده اند
معتقدند نبض نوسانات عرضه و تقاضای میوه و تره بار در سطح کشور
چه بسا که با میل میدان دارها و بارفروشها شدت و ضعف می یابد.
در چنین شرایطی و با ویژگیهایی که میدانهای سابق میوه و تره بار در
تهران داشتند, پس از چندین دهه انتظار, کار احداث میدان بزرگ میوه
و تره بار در تهران به پایان رسیدو از پارسال کار انتقال کسب و کار
از میدانهای سنتی به میدان بزرگ تهران آغاز و در حال حاضر این کار
قطعی شده است. هر ناظر منصفی که روزی را در میدان مرکزی میوه و
تره بار با دقت به نوع کسب و کار و میزان میوه و تره بار وارد شده در
این میدان بگذراند, به خوبی مشاهده می کند که حجم معاملات افزونتر از
پیش شده است و به تبع آن درآمدصاحبان حجره ها و میدان داران افزایش
یافته است. از آنجا که احداث این میدان بزرگ که میلیاردها ریال
هزینه بر دوش شهرداری گذاشته است از محل درآمدهای این نهاد بوده است
و باید برای گردش کار آن برگشت شود. مرور گذرای قول و قرارهایی که
میدانداران و اعضای اتحادیه صنف میوه و تره بار با شهرداری تهران
گذاشته اند و قرارداد منعقد شده نشان می دهد که عمل نکردن به تعهدات
بخشی از اعضا نمی تواند توجیه عقلایی و شرعی داشته باشد. مسئولان میدان
مرکزی میوه وتره بار می گویند, تعدادی از اعضای صنف که می دانند
شهرداری تهران در این باره ذی حق است ,معتقدند که باید به تعهدات عمل
شود ولی وضعیت ایجاد شده امکان عمل را از آنها تاحدی سلب کرده
است. به یاد داشته باشیم که شهرداری تهران و سایر نهادهای قانونی
کشور شخصیت حقیقی نیستند که بخواهند از این رهگذر به نفع خود عمل
کنند و اگردرامدی نیز از بابت احداث مراکز تجاری نصیبشان شود آن را
بابت عمران شهری هزینه خواهند کرد. عقل و شرع حکم می کند, آنان که
درامدشان فراتر از درامد متوسط جامعه است و امنیت موجود و زیرساختهای
شهری در کسب درامد آنها تا حد زیادی تاثیرگذار است, حتی با میل خود
بخشی از درامد خود را برای عمران شهری اختصاص دهند. البته دریافت حق
و حقوق مردم از راههای قانونی در همه حال جای خود را دارد.

کارشناسان و آگاهانی که مسائل شهر تهران را از دهه های گذشته
پیگیری می کنند, عمومامعتقدند, میدانهای سنتی تهران لباس مندرسی
بودند که بر تن موجود بیماری پوشانده شده بود. روزگاری که تهران
هنوز گسترش کنونی را نداشت, این میدانهابا شیوه کار و فعالیت و
وسایل حمل و نقل متناسب با زمان خود موزونی و هماهنگی کامل با این
شهر را داشت و به همین دلیل هم عارضه ای نابهنجار تلقی نمی شد. اما با
گسترش شهر تهران و ورود انواع خودروهای سبک و سنگین به جای حیوانات
بارکش و تبدیل شدن تهران به یک کلان شهر روابط کارکردی در میدانهای
سنتی روز به روز با این ساختار ناهماهنگ تر می شد و در مسیری نامانوس
با شرایط زمان و مکان راه می پیمود.
شاید کسانی که در متن میدان کار می کردند از درک وضعیت محیطی که
کار می کردند ناتوان بودند, اما کسانی که میدانهای سنتی میوه وتره بار
را از زوایه بهتری نگاه می کردند به کاستی ها و نارساییهای آنها کاملا
آگاهی داشتند. به خوبی معلوم بود که میدانهای سنتی تهران جوابگوی
نیازها و ضرورتهای زمان حاضر و زمان آینده نبودند و انتقال آنها به
میدان جدید امری ناگزیر بود.

میدان جدید, برتریهامیدان مرکزی از ابعاد گوناگون دارای
امتیازاتی بر میدانهای قبلی است که به طور فشرده اززبان مجریان
طرح بیان شده است. محل میدان جدید در جنوب بخش مرکزی تهران یک
موقعیت محوری نسبت به تمام نقاط شهر به ویژه شرق و غرب و مرکز آن
دارد. این محل از بخش جنوبی کشور و استانهای مرکزی و جنوبی و جنوب
غربی و جنوب شرقی دارای امکانات دسترسی مطلوبی بوده و به وسیله راههای
بزرگ و کارآمد ارتباطی به محورهای خروجی وصل می شود.
با توجه به اینکه بخش وسیعی از کشور در جنوب تهران قراردارد این
موقعیت برای محل جدید یک امتیاز برجسته است.
محل میدان جدید با وسعتی در حدود 270 هکتار در مقابل 8,74 هکتار
مساحت میدانهای قبلی قرار دارد که بیش از 30 برابر آنهاست . این
گستردگی فضایی امکان توسعه تجهیزات و ساماندهی وسیعی را فراهم
می سازد که در نهایت به آسایش کسانی که با میادین سرو کار دارند کمک
خواهد کرد. حتی اگر وسعت برخی خیابانهای اطراف و انبارهای موجود در
آن را که با میادین موجود پیوند عملکردی دارند به مساحت میادین فعلی
اضافه کنیم به زحمت مساحت آن به 15 هکتار خواهد رسید که باز هم با
فضای 270 هکتاری میدان جدید قابل مقایسه نیست .

ویژگی تجمیع پراکندگی میدانهای سنتی در دونقطه پرتردد و شلوغ
شهر مشکلات زیادی برای مراجعین و شاغلین به وجود آورده بود. به
ویژه اینکه این میادین که روزگاری در حاشیه شهر تهران یا مرز
نزدیک به آن قرار داشتند امروزه با توسعه زمینهای اطراف در یکی از
شلوغترین نقاط تهران قرار گرفته اند.
این پراکندگی مشکلات ارتباطی وپیوند ارگانیکی میان واحدهای مختلف
را تشدید کرده و در مواردی آن را تا حد اختلال پیش می برد. از این رو
تجمیع میادین فعلی در یک مکان هم برای تولید کننده میوه, هم برای
توزیع کننده و هم برای خریداران تسهیلات زیادی به وجود خواهد آورد.

گشایش در مشکل ترافیکی کامیونها و وسائط نقلیه
میادین سنتی با یکی از عذاب آورترین مشکلات روزمره خود یعنی ترافیک
مواجه بودند.
وسائط نقلیه موجود زمان زیادی برای رسیدن به میدان یاخارج شدن از
آن نیاز داشتند واین امر سرگردانی زیادی رابرای همگان فراهم
کرده بود. با توجه به وسعت فضایی, موقعیت ارتباطی و ویژگی تجمع و
پیش بینی های فنی که در طراحی میدان جدید در نظر گرفته شده مشکل
ترافیک, پارک و یا توقفگاه در میدان جدید وجود ندارد.

تجهیزات و خدمات فنی میدان جدید در سیستم تخلیه و بارگیری و
تخصیص فضا به عملکردهای مختلف به تجهیزات و تاسیسات فنی جدیدی مجهز
است که در نهایت شرایط کار و فعالیت را مطلوب کرده و تسهیلات زیادی
برای همگان ایجاد خواهد کرد.

برخورداری از تاسیسات و خدمات زیربنایی
میادین سنتی از امکانات تاسیساتی و خدمات زیربنایی بسیار ضعیفی
برخوردار بودند که این نارساییها در میدان جدیدجبران شده و
تاسیسات و خدمات زیربنایی کارآمدی برای آن پیش بینی شده است.

سهولت در امر تخلیه و بارگیری علاوه بر این با بهره گیری از ابزار و
شیوه های متناسب با زمان و مکان که در طراحی میدان به کار می رود
وسائط نقلیه نیاز به نوبت و انتظار طولانی برای بارگیری و تخلیه کمتر
وجود دارد.
آلودگیهای زیست محیطی ناشی از زباله, دود, گل و لای و لجن از جمله
دهشتناکترین ناهنجاریهای زیست محیطی حاکم بر فضای میادین و سنتی بود.
میدان جدید با آرایش فضایی کارآمد و ابزار به هنگام, همچنین ایجاد
فضای سبز, پارک و فضای سالم برای کار و فعالیت شرایط مطلوبی برای
شاغلین و مراجعین ایجاد خواهد کرد.
فضاهای بازیافتی ناشی از تخلیه میادین فعلی با تبدیل کاربری آن
به فضای سبز و پا رک امکان یک ساماندهی به شدت موردنیاز را فراهم
کرده و محیط زندگی ساکنان اطراف میادین سنتی را از آرایش قبلی نجات
بخشیده است.

وفای به عهددر خردادماه پارسال اعضای اتحادیه صنف میوه و
تره بار باامضای قراردادی موافقت خود رابا انتقال میدانهای
میوه و تره بار تهران به میدان مرکزی اعلام کردند و در یک سال گذشته
نیز کار انتقال صاحبان حجره درمیدانهای سابق تهران به میدان مرکزی
در حال انجام بوده است.
چند روز پیش یکی از اعضای اتحادیه صنف میوه و تره بار مدعی شد که
شهرداری تهران به تعهدات خویش عمل نکرده است.
با دقت گوش می کندومنتظرمی ماند تا پرسش مطرح شده به انتها برسد و
پس از آن مطمئن وسنجیده پاسخ می دهد.
. حاج عباس واعظی که 50 سال است با مسائل توزیع میوه و تره بار
در تهران سروکار دارد و عضوهیات مدیره اتحادیه صنف میوه و تره بار
بوده قبل ازاینکه به سوال مطرح شده پاسخدهد می گوید: مومن کسی
است که حق را بیان کند, اگر چه گفتن حق به زیان خود و اطرافیانش
باشد.
به حاج عباس واعظی می گویم: بعضی از افراد که خارج از صنف اتحادیه
میوه و تره بار هستندمدعی شده اند, علت اختلاف شهرداری تهران با
اعضای صنف این است که شهرداری به دنبال سود بیشتر است.
واعظی می گوید: مگر شهرداری شخصیت حقیقی است که به دنبال سود شخصی
باشد. شهرداری تهران ,اگر هم به دنبال منافع بیشترباشد, سود
حاصله عاید قاطبه اهالی مملکت خواهد شد.
شهرداری تهران برای احداث این میدان زحمات بی شائبه ای متحمل شده
است و باید در این موردبا عدالت و نه از روی غرض ورزی صحبت
شود.
می گویم: روسای اتحادیه معتقدند, بارفروشان توان پرداخت مابه التفاوت
قیمت محل قبلی و محل فعلی را ندارند, آیا با توجه به اینکه در این
میدان حجم معاملات آنها نسبت به قبل افزایش داشته است, این سخن روسای
اتحادیه را تایید می کنید.
حاج عباس واعظی مکثی طولانی می کند و الفاظ را در ذهن خویش پس و پیش
می کند ومی گوید: تعدادی از بارفروشان در محل قبلی مالک مکانهایی
به وسعت 10 متر مربع بودند و دراین میدان 300 400 متر مربع جا
خریده اندو این موجب شده است که نتوانند مابه التفاوت قیمت ها را
بپردازند. خوب اینها می توانند با همدیگر به صورت مشاع مرکزی را
خریداری کنند.
وی می افزاید: نکته ای که بایدبگویم این است که بعضی از روسای کنونی
اتحادیه صنف میوه و تره بار سابقه طولانی در این کار ندارند و به نظر
من انتخاب آنها اشتباه بوده است.
بعضی از اینها پس از انتقال به میدان جدید, مرغوبترین جای میدان
را به خود اختصاص داده اند و تعدادی از افرادکه در میدانهای قبلی
جای خوب داشته اند را اصلا جز و اسامی نیاورده اند. این دسته از افراد
نباید از شهرداری طلبکار باشند و این درست نیست.
حاج عباس واعظی می افزاید: به نظر من با تشکیل یک گروه ازافراد
متدین می شود مشکل را حل کرد.

قیمت قیمت حجره های واگذار شده به متقاضیان یکی از مواردی است
که موجب اختلاف شده است.
. احمد قدسی مدیر عامل میدان مرکزی میوه و تره بار می گوید: براساس
توافق انجام شده باصنف که دستور اجرایی آن براساس قرارداد منعقد
شده تهیه شده است , قیمت گذاری انجام شده با حضور 3 نفر کارشناس خبره
دادگستری, یک نفر به انتخاب صنف, یک نفر از شهرداری و یک نفر
نماینده موردتوافق طرفین انجام شده است.
به مدیر عامل میدان مرکزی میوه و تره بار می گویم, اعضای صنف معتقدند
که در اعلام قیمت ها تاخیر شده است.
قدسی می گوید: براساس تمهیدات پیش بینی شده انجام امورقیمت گذاری و
ارائه اسناد واملاک 4 مرحله برای این کار درنظر گرفته شده است که
هر مرحله زمانی معادل 2 ماه لازم دارد و این طبق مفاد قرارداد است .
طولانی شدن قیمت گذاری و اعلام آن خارج از حیطه وظایف شهرداری است.
ارائه دیروقت اسناد و مدارک از سوی صنف بوده است و این تاخیر به
زیان شهرداری است که زیان مالی نصیبش می شود.
وی می گوید: احداث این میدان ازمنابع بانکی و بودجه عمرانی
شهرداری بوده است و تاخیر دردریافت هزینه های انجام شده موجب
می شود که از یک سو جریمه دیرکرد به بانکها بدهیم وازطرف دیگر
انجام سایر کارهای عمرانی به تاخیر می افتد.
در حال حاضر اجرای 100 طرح عمرانی شهرداری تهران که 50 درصد آن
در مناطق جنوبی شهر تهران است به دلیل تاخیر دربازپرداخت از سوی
صاحبان میدان میوه و تره بار با تاخیر مواجه شده است.

اعلام شده بودگفته می شود که شهرداری تهران دراعلام قیمت های
میدان قدیم ومیدان مرکزی تاخیر داشته است و قیمت ها عادلانه نبوده
است ,این مسئله را با یکی از مدیران اجرایی سازمان میادین و میوه
تهران در میان می گذارم.
وی می گوید: براساس مدارک موجود, از سوی شهرداری یک باردر تاریخ
30 دی ماه 1374 قیمت ها به اتحادیه اعلام شده است و بار دیگر در
اسفندماه این اقدام انجام شده است.

شعار می دهند!یکی از کسانی که نسبت به اختلاف بین شهرداری تهران
واتحادیه صنف میوه و تره باراظهار نظر کرده است معتقد است, در
صورتی که اجازه داده می شد, اعضای اتحادیه خودشان ساخت میدان
مرکزی را انجام می دادند, قیمت تمام شده آن کمتر از میزان کنونی
بود.
آیا درست می گوید
قدسی مدیر عامل میدان مرکزی میوه و تره بار می گوید: اجرای طرحهای
عمرانی متعدد توسط شهرداری تهران و وجود کارشناسان و متخصصان کار
آزموده در این نهاده موجب شده است تا قیمت تمام شده این طرح بزرگ
عمرانی در مقایسه با سایر طرحها پایین باشد.
به گفته یک کارشناس طرحهای عمرانی, اجرای طرحهای پیچیده عمرانی
شهری به سادگی امکان پذیر نیست و نمی توان ساخت آن را برعهده یک صنف
گذاشت.
در این صورت هر صنفی تمایل دارد تا به نفع خود عمل کند و این
می تواند در ساخت و ساز وبافت شهر تاثیر منفی بگذارد.
قدسی معتقد است, عبارت پردازی در این باره بیشتر شعار دادن است تا
عمل.

چرا خلف وعده گشتی در میدان مرکزی میوه و تره بار و مقایسه
محیط آن بامیدانهای سنتی به خوبی نشان می دهد که از زباله های
انباشته شده میدانهای قدیمی در این میدان خبری نیست.
قدسی مدیر عامل میدان مرکزی میوه و تره بار می گوید: از زمانی که
میدانهای جدید به اینجامنتقل شده اند بابت نظافت این میدان و بهای
آب و برق و گاز مصرفی پولی نپرداخته اند.
این انصاف نیست و شرعاحرام است که درامدی کسب شودکه بخشی از آن
از محل درامدمردم مستضعف تهران بدست آمده است.

زیرنویس عکس:
میدان مرکزی میوه و تره بار میدان شوش