شنبه 23 تیر ,1375 13 ژوئیه ,1996 سال چهارم , شماره 1016

گزارش تکان دهنده سازمان های جهانی درباره فاجعه جهانی قحطی( 1 )
دشواریهایی غیر قابل تصور درراه خواهد بود اگر ما همچنان به
نابودی جنگل ها, فرسایش زمین, نابودی مراتع, مصرف بی رویه سفره های آب
زیرزمینی, آلودگی اقیانوس ها, آلودگی هوا و.. . ادامه دهیم

اشاره: به نظر می رسد اکنون زمان تحقق پیش بینی های علاقه مندان
و کارشناسان بدبین محیط زیست فرارسیده است. هشدارهای آنان در
دهه های گذشته, مبنی بر اینکه با رشد کنونی جمعیت و افزایش روند
تخریب منابع طبیعی زمین, دیری نخواهد انجامید که بشر با فاجعه ای غیر
قابل جبران روبه رو شود, اکنون به واقعیت انجامیده است. در گزارش
بسیارتکان دهنده ای که بر مبنای آمارسازمان های جهانی مسئول
به تازگی از طرف یکی از سازمان های طرفدار محیط زیست منتشر شده
است, خواهیم خواند که بشر درحال حاضر با بزرگ ترین قحطی تاریخ
مواجه است و روز به روزبر شمار گرسنگان جهان افزوده می شود.
پیش بینی شده است انتشار این گزارش دگرگونی های عمده ای را در
ساختارهای سیاسی, اقتصادی و اجتماعی جهان موجب شود.
با سپاس از دکتر غفارزاده ,مدیر اجرایی طرح های عمرانی سازمان ملل
در ایران که ترجمه این گزارش را در اختیار همشهری گذاشتند. توجه
خوانندگان محترم را به مشروح آن جلب می کنیم.

لستر. ار. براون رئیس موسسه ورلدواچ است. وی مقالات متعددی در
زمینه های تغذیه به رشته تحریر درآورده است. مقاله وی تحت عنوان
چه کسی چین را تغذیه خواهد نمود که در سپتامبر 94 منتشر شد, تاثیر
زیادی بر اقدامات چین برای تامین امنیت غذایی خود و جهان گذاشت.
کتاب اخیر وی تحت عنوان چه کسی چین را تغذیه خواهد کرد زنگ
بیداری برای کره کوچک ما در سپتامبر سال جاری منتشر گردید. ساعت
1,5 صبح بامداد, 12 سپتامبر ,1995 گروه کوچکی از سرآمدترین محققان
اقتصاد کشاورزی, اقلیم شناسی و کارشناسان سنجش از راه دور وارد
راهرویی در طبقه پنجم وزارت کشاورزی آمریکا در واشنگتن می شوند.
نگهبانی در پشت ایشان, در فولادین قطوری را می بندد و قفل می کند. همه
پنجره ها را می بندند و همه آسانسورها و پله ها به این طبقه مسدود
می گردند. همه تلفن ها قطع می شوند.
در تمامی طول شب آمار و اطلاعاتی که گروه با خود به همراه آورده است
بررسی می شود. آمار و اطلاعات مربوط به عرضه و تقاضای غلات در بیش از
صد کشور جهان است که توسط تحلیل های پیچیده کامپیوتری و سنجش از راه
دور از طریق ماهواره ها مورد تائید قرار گرفته اند. در ساعت 5 بامداد
این گروه که هیئت بررسی کشاورزی نام دارد در پشت میزی در اتاق
کنفرانس گرد می آیند تا تحلیل نهایی خود را بررسی کنند.
نزدیک بامداد گروهی ازخبرنگاران بین المللی که همه از نظر
امنیتی کنترل شده اند به ساختمان وارد می شوند و در ساعت 7 صبح به
اتاقی حراست شده در طبقه پنجم هدایت می شوند. تحت مراقبت شدید
دیسکت های کامپیوتری و خطوط تلفنی محافظت شده در اختیار ایشان قرار
می گیرد و اجازه می یابند یافته های هیئت بررسی را مرور کنند. دقیقا
در ساعت 30 : 8 کار حراستی پایان می یابد. تلفن ها آزاد می شوند, پرده ها
بالا می روند تا آفتاب صبح به درون بتابد. در فولادین باز می شود.
هم زمان گزارش هیئت از طریق شبکه الکترونیکی در سراسر جهان توزیع
می شود.
در نخستین نگاه, جداولی که درطول شب گردآوری شده است, نشان
می دهد که موجودی جهانی برنج ,گندم, ذرت و سایر غلات به حداقل
میزان خود در دهه گذشته سقوط کرده است. سه کیلومتر دورتر کارشناسان
موسسه ورلدواچ کل موجودی را با اطلاعات جهانی مربوط به جمعیت مقایسه
کرده و به نتایج نگران کننده تری می رسند. براساس معیارروزهای مصرف
جهانی میزان تقریبی موجودی قابل انتقال غلات به سال 1996 به 49 روز
سقوط کرده است. این کمترین میزانی است که تاکنون ثبت شده است.
گزارش هیئت, که هر ماهه منتشرمی شود و مردم معمولی زیاد از آن
با خبر نیستند, دارای ارزش فوق العاده چشمگیری برای دست اندرکاران
تجارت محصولات کشاورزی است. اطلاعات گزارش می تواند به سود و زیان
چندصدمیلیونی منجر شود. اما این گزارش خاص دارای اهمیتی بیشتر است.
در جهانی که با افزایش پرشتاب جمعیت مواجه است میزان موجودی قابل
انتقال غلات به سال بعد شاخص کلیدی ظرفیت جهانی برای ارضاء تقاضای
افزاینده جمعیت به مواد غذایی است. غلات عمده ترین منبع غذا هم برای
مصرف مستقیم و هم برای مصرف غیرمستقیم تغذیه دام, ماکیان و ماهی
پرورشی و بنابراین مهم ترین منبع پروتئینی برای بشر است. در بسیاری
از مناطق زراعی تابستان 1995 گرم ترین تابستان در تاریخ ثبت شده است .
بسیاری از کشاورزان جهان در این سال علاوه بر بی نظمی های معمولی جوی
ناچار با گرمایشی بیش از آن چه تاکنون تجربه کرده بودند دست و پنجه
نرم کردند. گرمایش به میزانی رسید که مدل های کامپیوتری جوی مربوط به
افزایش میزان کربن در جو پیش بینی کرده بودند. کاهش برداشت کشاورزی,
بهایی است که برای وابستگی مان به سوخت های فسیلی می پردازیم.
روندها مبین کمبود مواد غذایی و افزایش تبعی در میزان قیمت هاست.
این ها خبرهای خوشی برای مصرف کنندگان کم درآمد نیست. بسیاری از این
مصرف کنندگان که هم اکنون تقریبا تمامی درآمد ناچیز خود را صرف غذا
به میزان صرفا لازم برای بقاء می نمایند تا برداشت بعدی زنده نخواهند
ماند. در مسابقه جهانی میان غذا و جمعیت اینان اولین بازندگان
خواهند بود.
برای چند دهه میزان تولید غلات کمابیش در سطح مناسبی باقی ماند. با
افزایش شدید میزان جمعیت تولیدات مواد غذایی نیز همگام افزایش یافت.
گونه های نوین بذر, کود و آبیاری میزان برداشت را به صورتی چشمگیر
افزایش داد اما در سال های اخیر کشاورزان نتوانسته اند این روندرا
ادامه دهند و خوش بینی حاصله از برداشت های افزاینده از میان رفته
است . از زمان برداشت پرحاصل 1990 هیچ افزایشی در میزان تولید
جهانی غلات مشاهده نمی شود. همزمان 440 میلیون نفربه جمعیت جهانی
افزوده شده است , میزانی تقریبا برابر با 40 نیویورک .
در سال 1995 بخش کوچکی اززمین های قابل کشاورزی درچهارچوب
برنامه های حمایت ازقیمت محصولات زیر کشت نرفت . این بخش معادل 15
درصد زمین ذرت خیز در آمریکا و 12 درصدزمین غله خیز در اروپاست .
اماحتی اگر این زمین ها نیز زیرکشت می رفت تولید حاصله نمی توانست
45 میلیون تن کاهش در میزان موجودی جهانی را جبران کند. در واقع
در سه سال متوالی برای جبران کاهش در رشد تولیداز موجودی انبار
برداشت شده است . نتیجه آن است که موجودی قابل انتقال اکنون به 49
روز تقلیل یافته است, ذخیره احتیاطی تقریبا از بین رفته است.
در عمل بنظر می رسد اقتصاد جهانی غذا در گذر از یک دوره طولانی
فراوانی به دوره قحطی است. البته فراوانی نیم سده گذشته مشکل
گرسنگی را از بین نبرده است. قحطی های اتیوپی و سومالی و محرومیت
غذایی بیش از یک میلیارد فقیر مطلق که کمتر در رسانه ها به آن
پرداخته می شود مبین آن است که فراوانی غذا مشکل گرسنگی را حل نکرده
است. اما محرومیت غذایی عمدتا ناشی از فقر بوده است ونه ناشی
از کمبود عرضه کلی غذا. در عصری که در راه است عرضه کلی نیز خود
محدود خواهد بود واثرات کمبود در همه جا حس خواهدگردید. حتی هم
اکنون نیز90 میلیون نفری که هر سال بر جمعیت جهان افزوده می شود با
کم کردن از مصرف غذای جمعیت موجود تغذیه می گردند.
ادامه دارد