در اعماق زمین‌شناسی غنی منطقه موگوک در میانمار، کریستالی نارنجی مایل به قرمز به نام کیاوتویت (Kyawthuite) کشف شد که به عنوان نادرترین ماده معدنی زمین شناخته می‌شود. این کریستال کوچک، که وزنی معادل ۱.۶۱ قیراط (تقریباً ۰.۳ گرم) دارد، تنها نمونه شناخته‌شده از این ماده معدنی در جهان است و در حال حاضر به عنوان گنجینه‌ای ارزشمند در موزه تاریخ طبیعی لس‌آنجلس نگهداری می‌شود.

تاریخچه کشف کیاوتویت

• سال کشف: ۲۰۱۰
• مکان: دره چاونگ‌گی، نزدیک موگوک، میانمار
• کشف‌کننده: دکتر کیاو تو، کانی‌شناس برجسته، این کریستال را از دیگر سنگ‌های قیمتی تشخیص داد.
• تأیید رسمی: در سال ۲۰۱۵، انجمن بین‌المللی کانی‌شناسی (IMA) آن را به‌عنوان یک ماده معدنی جدید معرفی کرد.

ویژگی‌های شیمیایی و ساختاری کیاوتویت

کیاوتویت یک اکسید بیسموت-آنتیموان با فرمول شیمیایی Bi₃⁺Sb5⁺O4 است که شامل ردپایی از تانتالم می‌باشد. این ماده معدنی با ساختار منحصر به فرد خود، شامل صفحات شطرنج‌مانند آنتیموان و اکسیژن، در برابر اتم‌های بیسموت قرار گرفته است.

• چگالی: هشت برابر آب، بسیار سنگین‌تر از تصور معمول
• ترکیب کمیاب: عناصر تشکیل‌دهنده آن، هرچند جداگانه چندان نادر نیستند، اما ترکیب خاص آنها در شرایط زمین‌شناسی خاص، این ماده را استثنایی کرده است.

شرایط زمین‌شناسی تشکیل کیاوتویت

کیاوتویت از پگماتیت، یک سنگ آذرین که در مراحل پایانی تبلور ماگما شکل می‌گیرد، منشأ گرفته است. منطقه موگوک در میانمار، که از برخورد صفحات زمین‌ساختی هند و آسیا شکل گرفته، محیطی ایده‌آل برای ایجاد این کانی‌های کمیاب را فراهم کرده است. این فرآیندها مربوط به دوران پالئوسین-ائوسین هستند، زمانی که فشار و گرمای شدید به تشکیل کانی‌های نادر کمک کردند.

اهمیت زمین‌شناسی کیاوتویت

کیاوتویت، فراتر از ارزش مادی، یک نمونه خیره‌کننده از فرآیندهای پیچیده زمین‌شناسی سیاره زمین است. شکل‌گیری طبیعی این ماده معدنی، میلیون‌ها سال تحولات زمین‌شناسی را بازتاب می‌دهد و از سایر نمونه‌های مصنوعی متمایز است.

میانمار: گنجینه‌ای از کمیاب‌ترین کانی‌ها

منطقه موگوک نه تنها میزبان کیاوتویت است، بلکه کریستال‌های دیگری همچون پینایت (دومین ماده معدنی نادر جهان) را نیز در دل خود جای داده است، که اهمیت زمین‌شناسی این منطقه را دوچندان می‌کند.

این کشف، یادآوری است از ناشناخته‌های بی‌شمار زمین و ضرورت مطالعه و حفاظت از منابع طبیعی بی‌همتا.