خیابان شریعتی، که امروز یکی از پرترددترین خیابان‌های تهران است، حدود یک قرن پیش، جاده‌ای خاکی بود که تهران را به شمیران متصل می‌کرد. این جاده که از میان باغ‌ها، آبادی‌ها و زمین‌های کشاورزی عبور می‌کرد، مسیری بود که اهالی شمیران برای رفت‌وآمد به دارالخلافه از آن استفاده می‌کردند. در آن زمان، خبری از خودرو و مترو نبود و درشکه‌ها، قاطرها و الاغ‌ها وسیله اصلی حمل‌ونقل مردم بودند.

جاده‌ای خاکی از دل باغ‌ها و آبادی‌ها

عباس صالحی، یکی از اهالی قدیمی تجریش، درباره این مسیر می‌گوید:

«جاده خاکی که از تجریش به تهران می‌رفت، از میان باغ‌ها و آبادی‌های معروفی عبور می‌کرد. باغ‌هایی مانند باغ دولو قاجار، باغ مهنا، باغ محققی، باغ سفارت انگلیس و باغ حاج تومنی در اطراف این جاده قرار داشتند. همچنین زمین‌های کشاورزی زیادی در این مسیر دیده می‌شد که به طایفه‌های شمیرانی تعلق داشت.»

این جاده، که امروز خیابان شریعتی نام دارد، در دل خود چند ایستگاه برای استراحت مسافران داشت. به گفته صالحی:

«یکی از این ایستگاه‌ها در محله چالهرز، نزدیک حسینیه ارشاد امروزی قرار داشت. ایستگاه دیگر در تجریش بود و یکی دیگر در ابتدای خیابان شریعتی، جایی که امروز ایستگاه مترو قرار دارد.»

درشکه‌ها؛ وسیله حمل‌ونقل اعیان و اشراف

در آن زمان، مردم برای رفت‌وآمد از قاطر و الاغ استفاده می‌کردند. اما کسانی که از طبقه مرفه‌تر بودند، با درشکه سفر می‌کردند. صالحی درباره این درشکه‌ها می‌گوید:

«در ابتدای خیابان شریعتی، یعنی همان جایی که امروز ایستگاه مترو قرار دارد، ایستگاه درشکه‌ها بود. مردم اعیان‌تر، با درشکه از تجریش به تهران می‌رفتند و این سفر برای آن زمان، نوعی راحتی و آسایش به حساب می‌آمد.»

خاطره‌ای از شمیران قدیم

برای موسفیدان تجریش، خاطرات سفر با درشکه یا قاطر از تجریش به تهران، یادآور روزگاری است که شمیران و تهران، دو دنیای متفاوت بودند. جاده خاکی شمیران، نه‌تنها مسیری برای عبور و مرور، بلکه بخشی از هویت تاریخی این منطقه بود.

نتیجه‌گیری؛ از جاده خاکی تا خیابان شریعتی

جاده خاکی شمیران که روزگاری مسیر درشکه‌ها و قاطرها بود، امروز به خیابان شریعتی تبدیل شده است؛ خیابانی که نه‌تنها شلوغ‌ترین معابر تهران است، بلکه بخشی از تاریخ و هویت این شهر را در خود جای داده است. یادآوری این خاطرات، نشان می‌دهد که چگونه تهران و شمیران، از گذشته‌ای ساده و آرام، به شهری مدرن و پرجنب‌وجوش تبدیل شده‌اند.

همشهری آنلاین