آیا طالبان دیگری در سوریه پیدا شده است؟
بحث درباره هیأت تحریر الشام، گروهی که از دل جنگ داخلی سوریه شکل گرفته است، این روزها به یکی از موضوعات مهم ژئوپلیتیکی تبدیل شده است. این گروه که سابقاً با القاعده ارتباط داشت، اکنون تلاش می‌کند خود را به عنوان یک نیروی اسلام‌گرای میانه‌رو معرفی کند. اما آیا این گروه می‌تواند به نوعی “طالبان جدید” در منطقه تبدیل شود؟ و آیا رویکرد غرب نسبت به آن می‌تواند آینده سوریه را رقم بزند؟
هیأت تحریر الشام: از نظامی‌گری تا سیاست؟
🔹 تلاش برای تغییر چهره:
- رهبر هیأت تحریر الشام، ابومحمد الجولانی، تلاش کرده است تا این گروه را از یک گروه نظامی افراطی به یک تشکل سیاسی میانه‌رو تبدیل کند.
- این گروه همچنان در فهرست گروه‌های تروریستی سازمان ملل و کشورهای غربی قرار دارد، اما تلاش می‌کند تا به عنوان یک نیروی مشروع در سوریه شناخته شود.
🔹 چالش‌های شناسایی بین‌المللی:
- حتی اگر هیأت تحریر الشام از فهرست گروه‌های تروریستی خارج شود، رفع تحریم‌های بین‌المللی علیه سوریه همچنان یک چالش بزرگ باقی خواهد ماند.
- این گروه ممکن است با ادغام با دیگر نیروهای نظامی سوریه و تبدیل به یک نیروی سیاسی، تلاش کند تا از گذشته خود فاصله بگیرد.
آیا هیأت تحریر الشام شبیه طالبان است؟
🔹 تفاوت‌ها با طالبان:
- برخلاف طالبان، هیأت تحریر الشام ویژگی‌های اخوان المسلمین را ندارد و به طور مستقیم به سلفی‌گری افراطی وابسته نیست.
- این گروه برخلاف طالبان، تاکنون از ابراز خصومت آشکار با سلفی‌گری خودداری کرده است.
🔹 تشابهات با طالبان:
- تلاش هیأت تحریر الشام برای معرفی خود به عنوان یک نیروی میانه‌رو یادآور وعده‌های طالبان در سال ۲۰۲۱ است، زمانی که طالبان اعلام کرد تغییر کرده و آماده تشکیل یک دولت فراگیر است.
- با این حال، تجربه طالبان نشان داده است که این وعده‌ها ممکن است تنها یک ابزار تاکتیکی برای کسب مشروعیت بین‌المللی باشد.
🔹 چالش‌های ایدئولوژیک:
- یکی از پرسش‌های کلیدی این است که هیأت تحریر الشام تا چه حد می‌تواند فعالیت‌های سیاسی خود را با اصول قرآن و اسلام تطبیق دهد و آیا می‌تواند از ایدئولوژی جهادی فاصله بگیرد یا خیر.
آینده سیاسی سوریه و نقش هیأت تحریر الشام
🔹 وابستگی به جامعه جهانی:
- آینده سیاسی سوریه به موضع جامعه جهانی و رویکرد آن نسبت به هیأت تحریر الشام بستگی دارد.
- اگر تحریم‌ها علیه سوریه باقی بمانند، این کشور با خطراتی مانند تجزیه و افزایش قاچاق مواد مخدر (کاپتاگون) روبرو خواهد شد.
🔹 چالش‌های داخلی:
- هیأت تحریر الشام برای موفقیت در عرصه سیاسی باید بتواند حمایت دیگر گروه‌های شورشی را جلب کند و به عنوان یک نیروی مشروع در سوریه شناخته شود.
- این امر مستلزم گسست از گذشته نظامی‌گری و ایجاد یک رویکرد سیاسی جدید است.
🔹 خطرات حمایت غرب:
- اگر غرب تحریم‌ها علیه سوریه را بردارد و از هیأت تحریر الشام حمایت کند، ممکن است اصول و گفتمان دموکراتیک خود را به خطر بیندازد.
- از سوی دیگر، باقی ماندن تحریم‌ها می‌تواند به تشدید بحران انسانی و تجزیه سوریه منجر شود.
تحریم‌ها و معضل کاپتاگون
🔹 قاچاق مواد مخدر:
- سوریه به یکی از مراکز اصلی تولید و قاچاق کاپتاگون (نوعی ماده مخدر) تبدیل شده است.
- باقی ماندن تحریم‌ها می‌تواند تلاش‌ها برای مبارزه با این تجارت غیرقانونی را مختل کند.
🔹 تأثیر تحریم‌ها:
- تحریم‌ها نه تنها اقتصاد سوریه را فلج کرده‌اند، بلکه مانع از بازسازی و بهبود شرایط زندگی مردم این کشور نیز شده‌اند.
جمع‌بندی: آیا طالبان دیگری در سوریه ظهور کرده است؟
🔹 شباهت‌ها و تفاوت‌ها:
- هیأت تحریر الشام شباهت‌هایی با طالبان دارد، از جمله تلاش برای تغییر چهره و کسب مشروعیت بین‌المللی.
- با این حال، این گروه هنوز نتوانسته است از ایدئولوژی جهادی خود فاصله بگیرد و به یک نیروی سیاسی قابل قبول تبدیل شود.
🔹 آینده نامشخص:
- آینده هیأت تحریر الشام و نقش آن در سوریه به رویکرد جامعه جهانی، تحریم‌ها و توانایی این گروه برای ایجاد تغییرات واقعی در رویکرد خود بستگی دارد.
🔹 خطرات پیش‌رو:
- اگر تحریم‌ها باقی بمانند، سوریه با خطر تجزیه و تشدید بحران انسانی روبرو خواهد شد.
- از سوی دیگر، حمایت غرب از یک گروه سلفی مانند هیأت تحریر الشام می‌تواند اصول دموکراتیک غرب را به چالش بکشد.
نتیجه‌گیری
هیأت تحریر الشام در تلاش است تا خود را به عنوان یک نیروی میانه‌رو و مشروع معرفی کند، اما هنوز سایه گذشته نظامی و ایدئولوژی جهادی بر آن سنگینی می‌کند. تجربه طالبان نشان می‌دهد که تغییر چهره گروه‌های افراطی می‌تواند تنها یک تاکتیک برای کسب مشروعیت باشد. آینده این گروه و نقش آن در سوریه به تصمیمات داخلی و بین‌المللی بستگی دارد، اما مسیر پیش‌رو پر از چالش و تناقض است. 🌍
نظر شما