«میکرو جنگل‌ها» یا جنگل‌های جیبی به عنوان راه‌حلی نوآورانه برای مقابله با جنگل‌زدایی و بهبود کیفیت محیط زیست در مناطق شهری معرفی شده‌اند. این پروژه که از تکنیک‌های ژاپنی الهام گرفته است، در شهرهای مختلف جهان در حال گسترش است و مزایای بی‌شماری برای محیط زیست و زندگی شهری به همراه دارد.

میکرو جنگل چیست؟

«میکرو جنگل‌ها» مناطقی کوچک با کاشت متراکم درختان جنگلی هستند که حتی در فضاهای محدود شهری قابل اجرا هستند. این جنگل‌ها با الهام از تکنیک «جنگل میاواکی» که توسط پروفسور آکیرا میاواکی در دهه ۱۹۷۰ میلادی ابداع شد، ایجاد می‌شوند.

ویژگی‌های اصلی میکرو جنگل‌ها:

1. استفاده از گونه‌های بومی: فقط از گیاهانی استفاده می‌شود که به طور طبیعی در منطقه رشد می‌کنند.
2. رشد سریع: به دلیل تراکم بالا و استفاده از گونه‌های بومی، این جنگل‌ها سریع‌تر از جنگل‌های معمولی رشد می‌کنند.
3. فضای کم: حتی در مساحت‌هایی به اندازه ۹ متر مربع نیز قابل کاشت هستند.

چرا به میکرو جنگل‌ها نیاز داریم؟

بر اساس گزارش سازمان ملل در سال ۲۰۲۰، از سال ۱۹۹۰ تاکنون بیش از ۴۲۰ میلیون هکتار جنگل در سراسر جهان از بین رفته است. در حالی که بیش از ۸۵ درصد از جمعیت جهان در مناطق شهری زندگی می‌کنند، ایجاد میکرو جنگل‌ها در شهرها فرصتی اساسی برای مبارزه با جنگل‌زدایی و بهبود تنوع زیستی است.

از زمان آغاز کار میاواکی، بیش از ۲۸۰ میکرو جنگل در سراسر جهان کاشته شده است.

مزایای میکرو جنگل‌ها برای محیط زیست

1. احیای کیفیت خاک و هوا:
   • این جنگل‌ها به بهبود کیفیت خاک و تصفیه هوا کمک می‌کنند.
2. کاهش آثار بارندگی‌های سنگین:
   • میکرو جنگل‌ها می‌توانند از فرسایش خاک جلوگیری کنند و روان‌آب‌ها را کاهش دهند.
3. خنک نگه داشتن شهرها:
   • در مناطق شهری، این جنگل‌ها به کاهش دمای محیط کمک می‌کنند.
4. زیستگاه‌های جدید برای حیات وحش:
   • این جنگل‌ها زیستگاه‌هایی برای پرندگان، حشرات و حیوانات کوچک مانند جوجه‌تیغی‌ها ایجاد می‌کنند.
5. کاهش استرس و بهبود سلامت روان:
   • تعامل با طبیعت می‌تواند استرس را کاهش دهد و علائم بیماری‌های روانی مانند اضطراب و افسردگی را بهبود بخشد.

میکرو جنگل‌ها و تأثیر اجتماعی

الیز ون میدلم، بنیان‌گذار و مدیرعامل پروژه SuGi، معتقد است که میکرو جنگل‌ها علاوه بر مزایای زیست‌محیطی، تأثیرات مثبتی بر روابط اجتماعی و سلامت روانی جوامع دارند.

برخی از تأثیرات اجتماعی میکرو جنگل‌ها:

• ایجاد فضایی برای استراحت، مطالعه و تعامل اجتماعی.
• فراهم کردن محیطی برای فعالیت‌های گروهی مانند رقص، یادگیری و گذراندن اوقات فراغت.
• درگیر کردن نسل‌های جوان با طبیعت:
  • تاکنون بیش از ۱۴۰ میکرو جنگل در مدارس با مشارکت ۸۰ هزار کودک کاشته شده است.
  • این فعالیت‌ها به کودکان نشان می‌دهد که اقدامات آن‌ها می‌تواند تأثیرات مثبتی بر محیط زیست داشته باشد.

چالش‌های کاشت میکرو جنگل‌ها در مناطق شهری

1. آلودگی و تغییرات اقلیمی:
   • دمای بالا، خشکسالی و آلودگی می‌توانند رشد درختان را مختل کنند.
2. حمایت جوامع محلی:
   • بدون مشارکت و حمایت ساکنان محلی، نگهداری از این جنگل‌ها دشوار است.
3. کمبود فضای مناسب:
   • یافتن زمین‌های خالی در مناطق شهری یکی از چالش‌های اصلی است.

با این حال، به گفته ون میدلم، هیچ یک از این چالش‌ها غیرقابل حل نیستند و با برنامه‌ریزی مناسب می‌توان بر آن‌ها غلبه کرد.

نمونه‌های موفق میکرو جنگل‌ها در جهان

1. لندن، انگلستان:
   • در مناطقی مانند هرینگی، میکرو جنگل‌هایی در زمین‌های ورزشی و پارک‌ها ایجاد شده‌اند.
2. بیروت، لبنان:
   • میکرو جنگل‌هایی در مدارس ابتدایی کاشته شده‌اند که تأثیرات مثبتی بر دانش‌آموزان داشته‌اند.
3. پروژه SuGi:
   • تاکنون ۲۳۰ جنگل جیبی در ۵۲ شهر از جمله تولوز (فرانسه)، مادرید (اسپانیا) و سنت جورج (رومانی) ایجاد شده است.

نتیجه‌گیری

میکرو جنگل‌ها به عنوان راه‌حلی نوآورانه برای بازگرداندن طبیعت به شهرها، تأثیرات مثبتی بر محیط زیست و زندگی شهری دارند. این جنگل‌های کوچک نه‌تنها به کاهش آلودگی هوا و بهبود تنوع زیستی کمک می‌کنند، بلکه با ایجاد فضایی برای تعامل اجتماعی و آرامش، نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی ساکنان شهرها ایفا می‌کنند.