جمال عبدالناصر
جمال عبدالناصر در ۱۵ ژانویه ۱۹۱۸ بدنیا آمد. او پساز فارغالتحصیلشدن از دانشکده جنگ قاهره، در جنگ سال ۱۹۴۸ فلسطین شرکت کرد. و در سال ۱۹۵۴ درجریانِ یک کودتا، حکومت را بهدست گرفت.
جمال عبدالناصر بهعلت روحیهٔ میهنپرستی خاصِ خود، در بین اعراب، محبوبیتی منحصر بهفرد داشت. نهضت پانعربیسم که او پایهگذاری کرد، در دهههای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ طرفداران زیادی داشت و هنوز هم سالها پساز مرگ او، بین اعراب طرفدارانی دارد.
از مهمترین وقایع دوران او میتوان به جنگ سوئز- سینا در سال ۱۹۵۶، همچنین به جنگ ششروزه اعراب و اسرائیل در ژوئن ۱۹۶۷ اشاره کرد.
اما آنچه که ناصر را بهعنوان یک رهبر برجسته در جهان عرب، شاخص کرد، ملیکردن آبراه سوئز بود.
با اینکار برای اولینبار یک رهبر عرب، به رویارویی آشکار با بزرگترین قدرتهای مسلط آن زمان، یعنی بریتاینای کبیر و فرانسه برخاست، درحالیکه در کنار مرزهای خود نیز با قدرت تازه ای بهنام اسرائیل چنگدرچنگ بود.
بهدنبال ملیکردن کانال سوئز توسط جمال عبدالناصر، ارتشهای فرانسه، انگلیس و اسرائیل طی یک حمله نظامی به مصر، در اکتبر سال ۱۹۵۶، کانال سوئز، پورتسعید و اسلامیه را به اشغال خود درآوردند. تهاجم ارتشهای فرانسه و انگلستان با مخالفت شدید شوروی و سپس آمریکا مواجه شد. جمال عبدالناصر نیز متقابلاً با یک بسیج عمومی اعلام داشت که مردم مصر در مقابل هرگونه تجاوزی به خاک کشور خود خواهند جنگید.
نیروهای مهاجم پساز صدور قطعنامه آتشبس، بهوسیله سازمان ملل، از مناطق اشغالی در کانال سوئز عقبنشینی کردند و مصر به رهبری جمال عبدالناصر پیروزی بزرگی بهدست آورد.
ناصر در این رویارویی موفق شد کانال سوئز را ملی اعلام کند. او هرچند در جنگی که به همین علت درگرفت شکست خورد، ولی همینکار وی، باعث شد پساز سالها تسلط استعمار بر سرزمینهای عربی، اعتمادبهنفس به اعراب بازگردانده شود.
فراتر از آن، ناصر موفق شد در جهانِ دوقطبی آن روزگار، در همکاری با نهرو، رهبر بلندآوازه هند و احمد سوکارنو رئیسجمهور اندونزی، جنبش عدمتعهد را بنیان نهد.
و اینهمه بعد از رزم پیروزمندی بود که کمی پیشاز آن، دکتر محمد مصدق پیشوای نهضت ضد استعماری مردم ایران در ملیکردن صنعت نفت، به پیش برده بود. و بهعنوان نماد مبارزات ملی و ضد استعماری مشرقزمینِ معاصر، نامش در همهجا با احترام برده میشد.
تلاشهای بعدی عبدالناصر برای متحدکردن کشورهای پراکنده عربی البته به نتیجه نرسید، او تنها توانست به ایجاد برخی مصالحهها بین چند کشور عربی موفق شود. درحالیکه اتحادش با سوریه هم چندان ادامه نیافت.
ناصر همچنین کمکهای مهمی به جنبش آزادیبخش الجزایر کرد. ولی سرانجام در محاصره دشمنان متعددی که او را احاطه کرده بودند، متحمل شکستهایی هم شد که مهمترین آن شکست نظامی در جنگ ششروزه با اسرائیل بود.
ناصر در سال ۱۹۷۰ براثر سکته قلبی بدرود حیات گفت.
مردم مصر و جهان عرب در مراسم تشییع رهبر خود، عمق قدرشناسی خود از مردی را ابراز کردند که غرور اعراب را بهآنها بازگردانده بود.
نظر شما