روزنامه همشهری سه شنبه 2 مرداد ,1375 23 جولای ,1996 سال چهارم شماره 1024

نگاهی به مسئله مزاحمتهای تلفنی
با زدن تلفن فرد ناشناس وشخص مزاحم, حریم خانواده مورد تجاوز
قرار می گیردو. . .

مزاحمت تلفنی در فصل تابستان در ساعات 2 بعدازظهر تا 10 شب بیشتر
اتفاق می افتد و اکثرا نیز جنبه سرگرمی و وقت گذرانی دارد.

آیا می دانید با استفاده ازتلفن روزانه از چه تعدادمسافرت
درون شهری, برون شهری, یاخارج از کشور کاسته می شود
آیا می دانید که ایرانی ها سالانه میلیاردها تومان تلفنی حرف
می زنند
آیا می دانید که ایرانی ها 6 برابر بیش از سایر ملتها باتلفن حرف
می زنند و زمان مکالمات تلفنی بین شهری کشوردر یک سال معادل 300
قرن بوده است
آیا می دانید زمان مکالمات تلفنی خارج از کشور فقط در طی ده ماه
معادل 600 سال بوده است .
و دست آخر اینکه آیا می دانیدبه علت پایین بودن فرهنگ استفاده
از تلفن در جامعه ,سالانه هزینه های بیهوده هنگفتی صرف تلفن کردن
می شود

عصر ارتباطات است !
اهمیت ارتباطات در جامعه جهانی و نیاز روزافزون جوامع به
بهره گیری از شبکه های ارتباطی مدرن و پیشرفته در دهه پایانی قرن
بیستم, بیشترین تلاش پژوهشگران و دانشمندان علوم ارتباطات را متوجه
خود ساخته است و دهه آینده از هم اکنون به نام دهه ارتباطات جهانی
نام گرفته است.
در کشور ما نیز تحت تاثیر روندتوسعه ای ارتباطات, طی یکی دو
دهه اخیر سرمایه گذاریهای کلانی برای گسترش امور شبکه های مخابراتی
به ویژه مکالمات بین شهری و بین المللی به اجرا درآمد.
بر پایه آمارها, تعداد تلفن های نصب شده از یک میلیون و 165 هزار
شماره در سال 1357 به 2,1 میلیون شماره در ابتدای برنامه اول و 6,2
میلیون شماره در پایان سال 1374 افزایش یافته است . همچنین تلفن های
دایر شده از 850 هزار شماره در سال 57 به 5 میلیون شماره در پایان
سال 74 رسیده است .
در سال 1357 شمار نقاط روستایی دارای ارتباط تلفنی فقط 312 واحد
بود. این رقم در پایان سال 74 به بیش از 12 هزار نقطه افزایش یافته
است.
تلفن های همگانی راه دور نیز از305 کیوسک در سال 57 به 7 هزار
کیوسک در سال 74 و کانالهای بین المللی از 480 کانال به 5 هزار
کانال رسید و دست آخر نیز ورود تلفن های همراه است که تنها در سال 74
بیش از 10 هزار و 800 تلفن همراه در تهران و چند شهر بزرگ کشور نصب
شد.

برای چه
حالا خودتان قضاوت کنید: توسعه سریع و چشم گیر شبکه های مخابراتی با
صرف هزینه های بسیار, اصولا برای چه منظوری است
براساس نظر کارشناسان ارتباطات, در عصر حاضر ایجاد وگسترش
شبکه های مخابراتی, یکی از ابزارهای توسعه همه جانبه درجوامع است.
در این گیرودارآنچه که نباید هرگز فراموش شود, ایجاد و اشاعه
فرهنگ استفاده از تکنولوژی است. در غیر این صورت است که مسئله یا
مسائل اجتماعی شکل خواهند گرفت.
جامعه شناسان برآنند که مسئله اجتماعی عبارت از شرایط یامواردی
است که جامعه آن را به منزله خطری برای آداب و رسوم و هنجارهای
اجتماعی خود می داند و ناگزیر درصدد رفع یا تعدیل آن برمی آید. سلامت و
ثبات جامعه عمدتا با رعایت و احترام به هنجارهای اجتماعی که نوعی
الگوی رفتار است, امکان پذیر است.
به همین دلیل, افراد جامعه دائما خود را در راستای هنجارهای
خانوادگی, محیط مدرسه و کار و در مجموع جامعه ارزیابی می کنند.

در این مبحث کوتاه, هدف بررسی فرهنگ استفاده از تلفن در نزد افراد
جامعه است.

تلفن چیست
در حال حاضر در جوامع پیشرفته با استفاده از تلفن خدمات ویژه ای
علاوه بر عامل ارتباطی اولیه, به مشترکان ارائه می شود. مثلا تلفن
بیدارشو شخص را در زمان موردنظر با یک صدای زنگ بیدار می کند یا زنگ
خصوصی برای ارائه پیامهایی که به شخص باید در زمان لازم یادآوری شود
و یا تدریس خصوصی ,روش بچه داری و دهها خدمات ویژه, متداول شده
است.
در کشور ما نیز تلفن برای انجام فعالیتهای مختلف اقتصادی ,سیاسی,
اجتماعی و فرهنگی مورداستفاده قرار می گیرد.
اما چه بسیار مواقع که این وسیله رحمت به دلیل ناآگاهی و پایین
بودن فرهنگ استفاده از آن تبدیل به زحمت می شود.
می پرسید چگونه پس ملاحظه کنید.

مزاحم تلفنی
اغلب ما در طول شبانه روز چندین بار صدای زنگ تلفن را می شنویم و
با به صدا درآمدن هر زنگ ,اخبار و پیامهای ویژه ای را شامل انواع
پیامهای تجاری, اجتماعی ,سیاسی, اقتصادی و یا خانوادگی وشخصی
دریافت می کنیم. امابراستی در طول همان شبانه روز,چند بار صدای
تلفن موجبات رنجش و زحمت و آزردگی خاطرمان را فراهم می آورد
بانوکریمی خانم خانه دار دارای سه پسر نوجوان و جوان و یک دختر
خردسال می گوید: در طول روز و در حین انجام فعالیتهای خانه, چندین
بار صدای زنگ تلفن بلند می شود. بعضی مواقع با دستهای کف صابونی
یا کارد به دست, تلفن را برمی دارم و صدایی نمی شنوم.
. حسین هاشمی دانشجوی 29 ساله می گوید: در حین مطالعه یا
فعالیتهای شخصی بارها صدای زنگ تلفن بلند می شود و تنها چیزی که
از آن سوی سیم به گوش می رسد, فقط همین صداست: فوت. . . فوت. . . و دیگر
هیچ.
بانوبهرامی کارمند 24 ساله نیزمی گوید: شبانگاه که خسته و
رنجور از فعالیتهای خارج و داخل منزل به بستر خواب پناه می برم ,
گاه در سکوت نیمه شب صدای گوش خراش تلفن خواب را به چشمم حرام می کند
و صدای مزاحمی که معلوم نیست در آن وقت شب با چه حساب و کتابی تصمیم
به تلفن زدن گرفته, نه تنها خواب را از چشمانم می رباید, بلکه موجبات
آزار و اذیت روح و فکرم نیز می شود.
بله! ملاحظه کردید که گاهی صدای تلفن از یکنواختی به صدایی دلخراش
و گوش خراش یا حتی جان خراش تبدیل شده و مشکلات عدیده ای را برای
صاحبان آن بویژه خانواده ها فراهم می سازد.

همزاد تکنولوژی
. فروغ میرطهماسب رئیس اداره تحقیقات و مطالعات اجتماعی مخابرات
در این زمینه می گوید: از ابتدای ورود تلفن در جوامع مختلف ,
مزاحمان نیز وجودداشته اند و این مسئله خاص ایران نیست. در همه
مراکزی که تلفن به تازگی نصب شده, به دلیل جدید بودن این وسیله و
نیز جانیفتادن فرهنگ استفاده از تلفن, افراد مزاحمتهایی را ایجاد
خواهند کرد.
وی می افزاید: این عارضه به ویژه در فصل تابستان و در طیف سنی
نوجوان و جوان و اغلب در بین ساعات 2 بعدازظهر تا 10 شب بیشتر
اتفاق می افتد و اکثرا نیز جنبه سرگرمی و وقت گذرانی دارد.
. امیر نیک نام جامعه شناس واستاد دانشگاه در این موردمی گوید:
خانه محل آرامش وامنیت افراد است و حریم آن باید از هرگونه
تجاوز در امان باشد.
با زدن تلفن فرد ناشناس و شخص مزاحم این حریم را مورد تجاوز
قرار داده و حرمتهای خانوادگی را با خطر روبرو می سازد.
اما مزاحم کیست و انگیزه واقعی او از این عمل چیست
نوجوانان و جوانان بخش مهمی از گروه مزاحمین را تشکیل می دهند. این
قشر دارای نیازها و انرژی بیش از حد و با روحیات خاصی و اوقات فراغت
بی برنامه اند و برای پاسخگویی به این نیازها, احتیاج به سرگرمیهای
مناسبی دارند که ورزش و باشگاههای مناسب ورزشی, کلوپهای همسالان و
میادین مسابقه و سینما و تاتر به تعداد کافی بخشی از آن است.
متاسفانه مزاحمت تلفنی تنهایکی از انواع مزاحمتهایی است که
جوانان به آن روی می آورند. نمونه های دیگر مزاحمتها شامل دعوای
خیابانی, زدن زنگ خانه ها و ساختمانها, دزدیهای کوچک و غیره است.
شاید یکی از در دسترس ترین مزاحمتها و نیز آسان ترین آن, که شخص مزاحم
دیده نمی شود, تلفن است.

مزاحم کیست
جامعه شناسان بر این باورند که شیوه تربیتی و روابط خانواده با
فرزندان تاثیر اصلی در رفتار کودک و نوجوان دارد. بر این اساس یک
خانواده بی توجه به ارزشها و هنجارهای اجتماعی, قادر به تربیت
فرزندانی متعهد و متعصب نخواهد بود.
آسیب شناسان اجتماعی نیزانحراف یا کجروی فرد را رفتاریا حرکتی
می دانند که برخلاف هنجارهای اجتماعی انجام بگیرد.
براساس یک پژوهش که اداره تحقیقات و مطالعات اجتماعی شرکت مخابرات
ایران انجام داد, عامل تجرد را انگیزه مناسبی برای ایجاد مزاحمت
می داند.
بر پایه این پژوهش, مزاحم تلفنی به معنای دقیق کلمه البته یک
بیمار روانی نیست و تا مرزجنون و روان پریشی فاصله بسیاری دارد.
مزاحمین تلفنی با انگیزه و علل روانی گوناگون دست به این عمل
می زنند. هرگونه ایجاد مزاحمت عمدی یا سهوی با تلفن برای هر مشترک
تلفن و در هر گروه سنی مزاحمت تلفنی تلقی می شود.
در این پژوهش آمده است: دانش روانشناسی و روانکاوی قائل به دو
ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه است. از ضمیر ناخودآگاه فرد, حرکات, رفتار
و گفتار بسیاری بروز می کند. به تعبیری شخص تحت تاثیر ضمیر ناخودآگاه
به شکل تقریبا غیرارادی و زیر سلطه این ضمیر اعمالی را به انجام
می رساند که شاید مزاحمت تلفنی بی ارتباط با این ضمیر نباشد.
در این ارتباط, مشکلات خانوادگی, اقتصادی و فرهنگی واجتماعی چه از
دوران کودکی یادر دوران نوجوانی مسائلی رافراهم می سازند. این
افراد تحت تاثیر انگیزه های ناهشیار, مرتکب اعمالی می شوند که شاید به
آن واقف نباشند و میل به آزار دیگران داشته باشند.
همچنین غیر از عوامل درونی وروانی و ناهشیار, یک فردمزاحم تلفنی
شاید تحت تاثیرعدم مهارت و ضعف در برقراری ارتباط رودررو یا به
دلیل معایب ظاهری و جسمی بااستفاده از تلفن که به منزله یک نقاب و
حجاب است, احساسات و مسائل خود را راحت تر بازگو کند و از این طریق
به عمل انحرافی پناه ببرد.
به اعتقاد کارشناسان امور اجتماعی, وجود اوقات فراغت بی برنامه و
نبود سرگرمی های مناسب جوانان, انگیزه مزاحمت تلفنی را افزایش
می دهد.

ادامه دارد