موضوع : پژوهش | مقاله

هنر خط و زنان خوشنویس در تمدن اسلامی

مجله  پیام زن  آذر 1376، شماره 69 

89
گردآوری: عذرا عقیقی بخشایشی
ناشر: نشر آذربایجان ـ تبریز
نوبت چاپ: اول 1375، 2000 جلد
این کتاب در چهار بخش تنظیم و تدوین شده است.

در بخش نخست به معرفی خطوط تزئینی اسلامی از صدر اسلام تا گرافیک معاصر پرداخته شده است و در ضمن آن، خطوط کوفی (کوفی مغربی، شرقی، بنایی)، خط محقق، خط ثلث و نسخ، خط تعلیق و دیوانی، خط رقعه، خط نستعلیق و شکسته نستعلیق به لحاظ ویژگیها و تاریخ پیدایی اشان معرفی شده است.

در بخش دوم به بهره گیری گرافیک امروزه از خوشنویسی دیروز اشاره شده و ارزشهای بصری بعضی از انواع خطوط مورد بررسی قرار گرفته است.

در بخش سوم با زنان خوشنویس در گذر تاریخ آشنا می شویم. مؤلف در این بخش به معرفی و ارائه آثاری از سی و سه زن خوشنویس ایرانی که نخستین آنها، دختر ابن مقله شیرازی (متوفای 381ه··· .ق) است و آخرینشان حفصه دختر حاج رکوئی اسیانیایی (قرن 14) است می پردازد. در این میان از زنانی همچون سلطان بانو صفوی (قرن 10ق)، جهان آرا بیگم (قرن 11ق)، گوهرشاد خانم (قرن 11ق)، زیب النساء بیگم (قرن 12ق)، مستوره ماه شرف کردستانی (شاعر) (قرن 13ق)، مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه (قرن 13ق) و خانم اعتمادالدوله (قرن 14ق) یاد شده و آثاری درخشان از آنان زیب این دفتر است.

در بخش چهارم، مؤلف که خود نیز از بانوان خوشنویس معاصر است، زندگینامه مختصر زنان خوشنویس معاصر را همراه با عکس و نمونه کارشان فراهم آورده است.

تلاش مؤلف محترم را در این اقدام پسندیده فرهنگی، هنری ارج می نهیم. به امید شکوفایی بیشتر استعدادهای زن در همه ابعاد زندگی.

ستاره های زمین
«زندگینامه علما و دانشمندان برای نوجوانان»
به کوشش: فاطمه صالح مدرسه ای
چاپ اول: 1376، 2500 جلد
ناشر: انتشارات پیام آزادی ـ تهران
«میراث پیامبران، سخنان و راه و روش زندگی آنهاست و چون «العلماء ورثة الانبیاء» (علما وارثان انبیا هستند) پس ارزش واقعی این سرمایه را فقط علما می دانند.

سعادت و رستگاری ابدی گنجی است که طالبان علم در جستجویش می باشند و آیات قرآن همچون چراغی است که راه و رمز رسیدن به آن گنج را روشن نموده است. آنان که به اسرار و رموز آن آگاهند و راه را از بیراهه می شناسند همان انبیای الهی و اهل بیت معصومین علیهم السلام و اولیاء اللّه هستند ... خداوند دانشمندان را به وسیله دانش بلندمرتبه قرار داده و آنان را راهبر و هادی مردم نموده تا به آنها اقتدا شود ...»

آنچه خواندید قسمتهایی از مقدمه کتاب ستاره های زمین است. در این کتاب زندگینامه علما و دانشمندان به اختصار تنظیم و گردآوری شده است. متأسفانه در این کتاب، فهرست مطالب نیامده است و این امر نقیصه ای است که امیدواریم در چاپهای بعدی برطرف شود.

نظر شما