روزنامه همشهری پنجشنبه 11 مرداد ,1375 1 آگوست ,1996 سال چهارم , شماره 1032 

کشوری که بتواند طراحی و مهندسی کند, بسازد, تولید کند و در
بازارهای جهانی فروش مستقل داشته باشد خودروساز تلقی می شود

سالانه حداقل 170 تا 200 هزار خودروی سواری دربازار داخلی مورد
تقاضاست که یا باید آنها را ازطریق واردات تامین کرد یا از طریق
خودروسازان داخلی.

برآوردهای موجود نشان می دهد که چه در ایران و چه سایر کشورها, صنعت
خودروسازی در کنار بخش مسکن, دوعامل اصلی ایجاد رونق در اقتصاد
ملی و تحرک بخشیدن به فعالیتهای تولیدی به شمار می آید; زیرا این هر
دو فعالیت مهم اقتصادی, هریک دهها صنعت و انواع مشاغل پیرامونی و
وابسته را به چرخش درمی آورند و در مجموع می توانند به مثابه موتور
رونق بخش اقتصاد عمل کنند.
با توجه به اینکه با هر میزان دستیابی به خودکفایی وپیشرفت در عمق
ساخت داخل, قدرت رونق دهی وایجاد ارزش افزوده در بخش خودروسازی نیز
بیشتر می شود, صنعت تولید خودرو در کشور ما را می توان یکی از عوامل
بسیار موثر در به حرکت در آوردن چرخهای اقتصادی و صنعتی کشور به
شمار آورد. واقعیت این است که در مورد برخی خودروها, عمق ساخت داخل
عملا به بیش از 90 درصد رسیده و اکنون ساخت نیروی محرکه , دیفرانسیل ,
گیربکس ها, شاسی, اتاق., . . و حتی طراحی و مهندسی بدنه و قطعات خودرو
در کشور, به هیچ وجه یک آرزو نیست.
اگر این بخش همچنان مورد حمایت باشد, با توجه به نیاز به دست کم
سالانه 200 هزار خودروی سواری در کشور که در صورت عدم ساخت حتما
باید از خارج و به بهایی چندین برابر وارد شود, ظرف چند سال
آینده بروز تحولات باز هم ریشه ای تر, دور از دسترس نیست. به این
اعتبار و نیز برخاسته از تعریفهای علمی, اکنون صنعت خودروی ملی در
ایران به عنوان آرزویی به دیرینگی استقلال طلبی ما در عصر نوین, تا حد
زیادی تحقق یافته و در بیش از دو مدل خودروی سواری تبلور پیدا کرده
است.
نگاه کن, حواسش نیست, همین طوری دارد به طرف دیوار پیش می رود. یک
کاری کن, صدایش کن, بوق بزن ,الان به دیوار می خورد. . .
مرد میانسال که کنار یک راننده خودرو در داخل یک مرکز تحقیقاتی در
حال عبور بود, با چشمانی از حدقه درآمده, نعره می زد تا راننده
خودروی جلویی را متوجه کند که چه خطری او را تهدید می کند, اما
راننده خودرو, انگار که گوش نداشت و یا با چشمش نمی دید. با برخورد
وحشتناک خودرو به دیوار, صدایی مهیب فضای مرکز تحقیقاتی را پر کرد و
مرد میانسال پس از کمی مکث به سرعت خود را به صحنه تصادف رساند تا
کاری کند.
هنگامی که او به نزدیکی خودروی تصادف کرده رسید وقصد داشت تا
راننده را از خطر برهاند, در پشت فرمان یک آدمک آهنی را دید که
دستهایش را محکم به دور فرمان حلقه زده است. تعجب کرد و خود را کمی
کنار کشید. در همین لحظه صحنه تصادف از نور چراغهایی که به خودرو
می تابیدند, چند برابر روشن تر از پیش شد و صدای خفیفی برخاست. خوب که
به اطراف نگاه کرد, دوربینهای فیلمبرداری را دید که از صحنه تصادف
فیلمبرداری می کنند, بدون اینکه فیلمبرداری پشت دوربینها باشد.
مهندس مسعود دانایی مقدم, مدیرعامل مرکز تحقیقات ونوآوری صنایع
خودرو می گوید: اینجا محل آزمایشگاه تصادف مخرب این مرکز است و در
این محل توانایی خودروها در تصادف از ابعاد گوناگون اندازه گیری
می شود.
مهندس دانایی مقدم می گوید: هر کشوری که بخواهد ازمرحله
مونتاژکاری خودرو گذر کرده و به یک خودروسازتبدیل شوند, باید
تعدادی از این آزمایشگاهها راداشته باشند تا بتوانند آزمایشهای
لازم برای خودروهایی که قصد تولید آنها را دارند انجام دهند.
وی می گوید: این آزمایشگاه هم اکنون در این مرکزراه اندازی و به
بهره برداری رسیده است.

2 هزار میلیارد دلارجرج بوش رئیس جمهور امریکا در سال 1992 با
لشگری از تولیدکنندگان خودرو امریکایی به ژاپن رفت و جنگ خودرو را
علنی کرد. تحت فشار رئیس جمهور وقت امریکا, سازندگان خودرو در ژاپن
قبول کردند, تا پایان سال مالی 199495 معادل 19 میلیارد دلار قطعات
یدکی از تولیدکنندگان امریکایی خریداری کنند.
بنابه گزارش روزنامه ژاپنی نیهون کیزای ارزش قطعات خریداری شده
تولیدکنندگان وسایط نقلیه ژاپنی از امریکا در سال 199596 با 10
درصد به رقم 22 میلیارد دلار رسیده است .
به گزارش خبرگزاری آناتولی ترکیه, شرکت کره ای کیا با همکاری یک
گروه صنعتی بازرگانی ترکیه یک کارخانه تولید و مونتاژ خودرو
می سازد.
این گزارش می افزاید: سرمایه گذاری برای این کارخانه 50 میلیون دلار
است و در سالهای اول ساخت کارخانه ,میزان استفاده از وسایل و ادوات
تولید ترکیه در خودروها 25 درصد است که این میزان به 50 درصد
می رسد.
شرکت کیای کره جنوبی سالانه بیش از 13,5 میلیارددلار فروش دارد و
تولیدات این شرکت به 130 کشورجهان صادر می شود.
از سوی دیگر خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش می دهد,شرکت خودروسازی
تویوتای ژاپن 257 هزار دستگاه خودرو از انواع کرولا و اسپرینتز خود
را که در ژاپن به فروش رفته با هزینه عملیاتی معادل 4,5 میلیارد دلار
از خریداران بازپس می گیرد.
روزانه دهها خبر از سوی خبرگزاریهای جهان در موردفعالیت شرکتهای
بزرگ خودروساز مخابره می شود که نشان دهنده وسعت این صنعت در جهان
است.
. مهندس مسعود دانایی مقدم. مدیرعامل مرکز تحقیقات و نوآوری صنایع
خودرو می گوید: حجم معاملات سالانه خودرو بدون صنایع جانبی و بدون در
نظر گرفتن ارزش معاملاتی قطعات یدکی معادل 2 هزار میلیارد دلار
است.
به عبارت دیگر, ارزش معاملاتی خودرو در جهان دریک سال معادل درامد
ارزی 130 سال حاصل از صادرات نفت کشورمان است .

باید خودروساز شویم صنعت خودروسازی در کشورهای توسعه یافته, سهم
بزرگی از تولید ملی را تشکیل می دهند, به طوری که براساس آمارهای
موجود 12,7 درصداز تولیدات صنعتی امریکا, 10,2 درصد از تولیدات
صنعتی در اروپای غربی و 9,3 درصد از تولیدات صنعتی ژاپن از صنایع
خودروسازی است.
پژوهشگران شرکت صنعتی و مهندسی فن گستر در پژوهش خود پیرامون
تصویر صنعت خودروسازی در جهان می نویسند: سیاست گذاران بر این باور
هستند که صنعت خودروسازی به عنوان یکی از شاخه های اصلی صنعت ,موجب
ایجاد تحرک بزرگی در سایر صنایع می شود که ضمن توسعه اشتغال در سطح
وسیع, به مثابه موتوری در رشد صنعتی کشورها عمل می کند.
. منوچهر غروی., مدیرعامل شرکت ایران خودرو نیزمدعی است, در حال
حاضر بیش از هزار واحد تولیدی سازنده قطعات خودرو که مسئولیت ساخت
حدود 2200 نوع قطعه به تعداد 200 میلیون قطعه را برعهده دارند,
زمینه اشتغال زایی حدود 180 هزار نفر در این صنعت فراهم شده است .
. مهندس دانایی مقدم. نیز با تایید اینکه میزان اشتغال زایی در صنعت
خودرو رقم چشمگیری است , می گوید: در طول 3 دهه گذشته سرمایه گذاری
عظیمی در این صنعت انجام شده است و هزاران متخصص ورزیده در این صنعت
وجود دارند. وی ادامه می دهد: حفظ و توسعه این سرمایه گذاری ها و
استفاده از تخصص نیروی انسانی این صنعت به اضافه تقاضای بازار داخلی
برای حداقل سالانه 170 تا 200 هزار خودروی سواری از عواملی هستند که
می توان با استناد به آنها مدعی شد که باید خودروساز شویم.

چگونه آیا تولیدکنندگان بزرگ خودرو در کشورمان نظیرایران
خودرو, سایپا, پارس خودرو و.. . دارای ویژگیهای مورد نیاز کارخانه های
خودروساز هستند و اصولا خودروساز به چه شرکتی گفته می شود و
برای خودروساز شدن چه مراحلی را باید طی کرد
اینها سوالاتی است که از مهندس دانایی مقدم می کنم واو با حوصله
پاسخ می دهد
مهندس دانایی مقدم می گوید: برای اینکه یک کشور را بتوان خودروساز
نامید باید این 3 مرحله را پشت سرگذاشته باشد.
در مرحله اول هر کشوری به ویژه کشورهای در حال توسعه واردات
خودرو ساخته شده را در دستور کاردارند. در این مرحله, این دسته از
کشورها, خدمات پس از فروش را خود ارائه می کنند, نگهداری و انجام
تعمیرات خودروها و در نهایت مونتاژ خودرو در کشوری مفروض را می توان
پایان مرحله اول دانست.
به گفته مدیرعامل مرکز خدمات و نوآوری صنایع خودرو,ساخت بعضی از
قطعات, ساخت قطعات مهمتر و تولید انبوه در مرحله دوم قرار دارند که
هر کشوری باید برای خودروساز شدن این مرحله را پشت سر بگذارد.
در مرحله سوم, طراحی محصول و طراحی روش ساخت وفروش مستقل در
بازارهای جهانی قرار دارند. بنابراین کشور یا شرکتی که بتواند طراحی
کند, مهندسی کند, بسازد,تولید کند و در بازارهای جهانی بتواند فروش
مستقل داشته باشد, خودروساز تلقی می شود.
می پرسم: با این تفاسیری که دارید, آیا ایران یک کشور خودروساز
است
مهندس دانایی مقدم با تاسف می گوید, خیر. ایران در ابتدای مرحله سوم
و در انتهای مرحله دوم است.
وی تاکید می کند, ما در انتهای مرحله دوم قرار داریم و این بدان
معناست که بخشی از اقدامات لازم در این مرحله انجام نشده است.