روزنامه همشهری یکشنبه 14 مرداد ,1375 4 آگوست ,1996 سال چهارم , شماره 1033 

. سرویس شهری: با تصویب کمیسیون ماده پنج مقررات و ضوابط مرتفع سازی
در مناطق بیست گانه شهر تهران با تکیه بر مبانی طرح جامع شهر تهران
تصویب و اعلام شد.
در این گزارش به نقل ازمهندس نصرتی معاون شهرسازی ومعماری
شهرداری تهران آمده است: با توجه به پیشینه مرتفع سازی در شهر
تهران برای آنکه مرتفع سازی در شهر تهران با بهره گیری از اصول فنی
مهندسی و کارشناسی انجام گیرد بازگشت به گذشته مرتفع سازی در تهران
و مطالعه دقیق روند آن نتایج خوبی را پیش روی هرتصمیم گیرنده و
سیاستگذاری می گذارد که براین اساس و برمبنای آمار استخراج شده در
خرداد سال جاری می توان گفت 45 درصد از ساختمان های تهران یک طبقه , 42
درصد دو طبقه , نزدیک به 10 درصد سه و چهار طبقه و دو هزار واحد بیش
از 5 طبقه هستند که از این تعداد تنها 590 واحد بیش از ده طبقه
می باشند.
مهندس نصرتی همچنین افزود: تعداد پروانه های صادرشده از سوی شهرداری
از سال 68 تاکنون در مورد ساختمان های بالای 10 طبقه تنها 155 واحد
بوده است و 63 درصد ساختمان های بالای 6 طبقه در تهران قبل از انقلاب
ساخته شده اند و ساختمان های بلندمرتبه تهران در نقاطی که طرح تفصیلی
سابق و طرح جامع جدید مجاز می شمارد واقع شده است.
وی افزود, شهرداری تهران برای تامین بخشی از خدمات موردنیاز در
شهر حدود 10 درصدتغییر کاربری اراضی مسکونی رادر دستور کار قرار
داده که می تواند باافزایش تراکم این حجم را جبران کند.
شهرداری تهران همچنین برای جلوگیری از خردشدن زمین ها بلند
مرتبه سازی را برای تشویق تجمع سازی مجاز می شمارد که دراین میان
سهم مناطق پرتراکم بین 20 تا 30 درصد می باشد واز آنجا که طرح
تفصیلی و تصویب آن ممکن است تا چند سال دیگر به طول انجامد, شهرداری
تهران به تدوین ضوابط و مقررات ساخت بنای بلندمرتبه اقدام کرده است
که این طرح به تصویب کمیسیون ماده پنج رسید.
مهندس نصرتی در بخش دیگری ازاین گفت وگو افزود: براساس مصوبه
کمیسیون ماده پنج ساختمان های بلندمرتبه در هرجایی از شهر که ساخته
می شوند دارای تنوع در شکل, فرم, مصالح و رنگ می باشند در حالی که
بااستفاده از ریتم, تداوم و تناسب و هماهنگی در خط آسمان نظام
می یابند.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران بااستناد به مصوبه کمیسیون
ماده پنج, ساخت بناهای مرتفع را در حریم گسل های اصلی, بناهای
ارزشمندتاریخی, بناهای دارای ارزش حفاظتی و معبرهایی که مشکل
ترافیکی دارند ممنوع اعلام کرد و گفت: براساس این مصوبه ساخت بناهای
مرتفع همچنین در مکان هایی که مشکلات تاسیسات شهری آنها قابل حل نباشد
و از لحاظ ساخت بنا ایمنی ندارند و برای ساختمان های مجاور خطرساز
هستند و یا در طرح تفصیلی از ممنوعیت آن سخن رفته ممنوع اعلام شده
است.
وی ادامه داد: مرتفع سازی درتهران بعلت افزایش جمعیت وجلوگیری از
پیشروی حاشیه شهر غیرقابل اجتناب است و به طور متوسط در شهرهای
بزرگ دنیا نسبت کل زیربنا به کل سطح شهر 245 درصد است در حالی که
این نسبت در تهران با وجود جمعیت زیاد صددرصد است به طوری که می توان
گفت تهران یکی از کوتاه ترین شهرهای بزرگ دنیا می باشد.
وی اضافه کرد: در شرایطی که درشهرهای بزرگ دنیا در هر هکتار150
تا 250 نفر زندگی می کنند, این رقم در تهران تنها 94 نفردر
هکتار است, این آمار وارقام از یک طرف و ضرورت تامین نیازهای
خدماتی جمعیت روبه فزونی از طرف دیگر مرتفع سازی در تهران را
اجتناب ناپذیر کرده است و در نتیجه طرح جامع تهران مصوب شورای عالی
شهرسازی و معماری در اسفند سال 1370 شهرداری تهران را برآن داشته
است که در مناطق 22 گانه و حوزه های پنج گانه شهر 20 تا 30 درصد از
بناها را برای مرتفع سازی با تراکم ساختمانی تا 560 درصد درنظر گیرد
این در حالی است که تراکم ساختمانی برای مرتفع سازی قبل از انقلاب 600
درصد بوده است.
مهند س نصرتی بااشاره به اینکه رابطه اقتصادی میان قیمت زمین و
بنا تراکم ساختمانی را تعیین می کند, خاطرنشان کرد که براین اساس
تراکم اقتصادی از 57 درصد در حاشیه شهر تا 870 درصد در گران ترین
زمین ها است و این عاملی است که در رویکرد نقاطی از شهر به
بلندمرتبه سازی موثر بوده است.
وی همچنین خاطرنشان کرد: براساس این ضوابط به محض آنکه بناهای ساخته
شده و مرتفع سازی در هریک از مناطق شهرداری به سقف تعیین شده طرح
جامع برسد ساختمان سازی در آن منطقه متوقف خواهد شد, این سقف اکنون
در یکی دو منطقه تهران به پیشنهاد طرح جامع نزدیک شده است.
مهندس نصرتی در پایان ضوابطاحداث بنای پیوسته را مشروطبه رعایت
چهار اصل دانست وگفت: یکی اینکه عدم سایه اندازی زمستانی بر دیگر
قطعات تفکیکی و حداقل 50 درصد سطح معبر شمالی که در نتیجه یک صفحه
موازی زاویه تابش زمستانی (حدود 60 درجه) از لبه قطعه یا محور
خیابان شمالی حد خارجی ساخت وساز را تعیین می نماید و در اصل دوم
بااحتساب براینکه رعایت فاصله مناسب با جهات اصلی ساختمان مجاور که
براساس مطالعات برابر نصف ارتفاع بنا درنظر گرفته شده است ضروری
است بنابراین یک صفحه با شیب 200 درصد از لبه قطعه یا محور خیابان
جنوبی حد ساخت در جنوب قطعه را تعیین می کند.
معاون شهرسازی و معماری همچنین گفت: در اصل سوم طرفین ملک در دست
احداث مطرح است و باتوجه به پیوسته بودن قطعات حدساخت وساز عمود
است به امتدادشرق و غرب زمین و بدین ترتیب یک هرم فضایی
تعیین کننده حدساخت وساز است و رعایت فاصله املاک طرفین از یکدیگر
نیز ضروری است.
در اصل چهارم گفته شده است دراین هرم احداث بنا در تمام نقاط با
هر ارتفاع و تراکمی که از لفاف فضایی تجاوز نکند,مجاز است به شرط
آنکه سرانه فضای باز مصوب مورد عمل قرار گیرد.
مهندس نصرتی ضوابط ساخت وسازبرای ساختمان های ناپیوسته راشامل
رعایت فاصله با ساختمان واقع در شمال یا جنوب ملک موردنظر که
معادل نصف ارتفاع بنا درنظر گرفته شده است دانست و گفت: رعایت
نسبت مناسب بین ارتفاع بنا و عرض معبر به نسبت یادشده باید پیش بینی
شود به طوری که هماهنگی بین عرض معبر و ارتفاع بنا نیز به خودی خود
اعمال شود.