اون شب از خوشحالی سر از پا نمی شناخت؛ آنقدر خوشحال بود که توی پوست خودش نمی‌گنجید. بالاخره بعد از سال‌ها مستأجری و دربه دری کم کم داشت صاحبخانه می‌شد.
پس‌اندازش را جمع کرده بود؛ ماشین زیر پایش را فروخت و خانمش طلاهایش را برد بازار و برایش نقد کرد؛ خلاصه توانست 20 میلیونی جمع کند.
وقتی توی «شرکت» پای برگه قرارداد را امضا می‌کرد هیچ وقت فکر این را هم نمی‌توانست بکند که آقای... این مرد خوش برخورد و خوش اخلاق کلاهبردار ازآب دربیاد. وقتی قرارداد را امضا کرد به او گفتند «شش ماه دیگه خونه آماده است. یک آپارتمان نقلی و شیک 20 میلیون نقد مابقی هم وام کم بهره با بازپرداخت آسون.” بیچاره «جواد آقا» آن شب در حالی به خواب رفت که تا صبح خواب آپارتمان نقلی و شیک رو می‌دید و ازاینکه بالاخره بعد از سال‌ها او هم داشت طعم صاحبخانه شدن را می‌چشید توی دلش قند آب می شد.
بالاخره شش ماه گذشت اما وقتی با دربسته شرکت و جمعیتی که صف کشیده بودند مواجه شد چشم هایش سیاهی رفت. با دیدن چهره‌های غمگین و عصبانی بقیه فهمید قصه از چه قراره. همان جا وسط خیابان زانوهایش شل شد و افتاد.
حالا جواد آقا توی بخش قلب بیمارستان روی تخت دراز کشیده و دارد به روزهایی فکر می کند که خیلی راحت گول تبلیغات رنگارنگ شرکت را خورد و 20 میلیون پول بی زبان را مفت از دست داد. جواد آقا این روزها وقتی به چهره زن و بچه اش نگاه می‌کند احساس می‌کنه قلبش فشرده می‌شود...

شرکت‌های کاغذی
وجود شرکت هایی با عنوان «شرکت‌های کاغذی» که با هدف کلاهبرداری و یا انجام مسائل غیراخلاقی تأسیس می‌شوند تنها در تهران یا یک شهر خاصی نیست بلکه یک معضل عمومی است و در بسیاری از شهرهای کشور خصوصاً تهران و مشهد شاهد وجود چنین شرکت‌هایی هستیم که پس از «ثبت» (که اتفاقاً بسادگی انجام می‌شود) و با انجام تبلیغات فراوان و استخدام کارمند و منشی ازسادگی و غفلت مردم سوء استفاده کرده و کلاهبرداری می‌کنند. اگرچه طی سال های اخیر تعداد زیادی از این شرکت ها توسط پلیس شناسایی و منحل شده‌اند اما فعالیت این گونه شرکت‌های جعلی همچنان ادامه دارد. چند نمونه از لابه لای اخبار رسمی: 4 مجرم سابقه‌دار که در پوشش یک شرکت کاغذی اقدام به اغفال و فریب 12دختر جوان در قالب منشی کرده بودند، دستگیر شدند.
یک مرد و سه زن که اقدام به تشکیل یک شرکت کاغذی کرده بودند به اتهام کلاهبرداری از 260 نفر به مبلغ 3 میلیارد تومان بازداشت شدند.
اعضای یک گروه بزرگ کلاهبرداری که عمده فعالیت مجرمانه خود را روی اجاره و رهن خودروهای مدل بالا به شهروندان متمرکز کرده بودند، در استان آذربایجان غربی شناسایی و دستگیر شدند.
مسئولان یک شرکت کاریابی در خراسان رضوی بعد از دریافت مبالغی از 2 هزار جوینده کار متواری شدند.
فردی که با تأسیس یک شرکت لیزینگ خودرو صدها میلیون تومان کلاهبرداری کرده بود دستگیر شد.
اینها تنها چند نمونه از کلاهبرداری افراد فرصت‌طلبی است که در قالب ایجاد یک شرکت که به شرکت‌های کاغذی معروف هستند دست به این اقدامات زده‌اند و به طور حتم با نیم نگاهی به صفحه حوادث روزنامه ها این گونه اخبار بیشتر به چشم می‌خورد.

قوانین قدیمی وثبت شرکت
بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران بر این عقیده هستند که ثبت آسان و بی‌رویه شرکت‌ها دلیل اصلی به وجود آمدن شرکت‌های کاغذی و فراهم شدن زمینه کلاهبرداری افراد سود جوست. حتی رئیس پلیس آگاهی کشورنیز به شرکت‌های کاغذی اعتراض دارد و اعلام کرده است: شرکت‌های کاغذی صرفاً ثبت می‌شوند، در حالی که وجود خارجی ندارند و دستشان در جلب منابع مالی مردم به شدت باز است.
جالب است بدانید قانون تجارت کشور ما مصوب سال 1310 است که این قانون بسیار قدیمی است و قانون ثبت شرکت‌ها نیزدر تاریخ 11/3/1310 تصویب شده است. اگرچه طرح اصلاحی آئین‌نامه‌ ثبت شرکت‌ها در سال 1340و آئین‌نامه‌ اصلاحی مؤسسات غیرتجاری درسال 1337 تصویب شد اما در حالت کلی این قوانین قدیمی است.
ثبت یک شرکت اصلاً کار سختی نیست و برای ثبت یک شرکت در مشهد و یا هر نقطه از ایران لازم نیست مدارک مهمی به همراه داشته باشید و یا فرصت زیادی صرف این کار کنید. در حال حاضر تعداد زیادی دفتر وجود دارد که کارشان ثبت شرکت است آن هم با هزینه‌ای بین 100 تا 250 هزار تومان که البته این تفاوت قیمت به گفته یکی از دفترداران پول شیرینی کارشناس است.
معمولاً ظرف یک ماه شرکت به ثبت می رسد اما همانطور که گفتیم اگرشیرینی کارشناس و پول چایی بچه‌ها سرجایش باشد کمتر از 5 روز هم این کار شدنی است. نگران میزان سواد هم نباشید دیپلم هم داشته باشید قبول است اگرچه از فروردین ماه امسال مقرر شده حتماً یکی از اعضای هیأت مدیره باید لیسانس داشته باشد اما بقیه اگر دیپلم هم باشند می‌توان شرکت را به ثبت رساند.
حتماً سؤال می‌کنید میزان سرمایه اولیه تأسیس یک شرکت باید چقدر باشد. این هم جای نگرانی ندارد در واقع اگر 100 هزار تومان در حسابتان باشد کافی است اما اگر ندارید 35 هزار تومان هم کفایت می‌کند. اما مدارک: برای ثبت یک شرکت سهامی خاص فقط کافی است کپی شناسنامه و کارت ملی پشت و رو از تمام اعضا (حداقل 3 نفر بالای 18 سال)، کپی شناسنامه و کارت ملی پشت و رو از دو نفر بازرس، آدرس محل زندگی تمام افراد فوق به همراه کدپستی، مدارک تحصیلی اعضا، نامه بانک و... را به همراه داشته باشید.
می‌بینید به همین راحتی و به همین سادگی مثل آب خوردن می توان شرکت ثبت کرد حالا می‌توانید حدس بزنید که شرکت‌های کاغذی چرا و چگونه به وجود می‌آیند؟

شرکت هایی با هدف کلاهبرداری
برای بررسی جنبه های حقوقی این موضوع به سراغ یک حقوقدان می رویم. دکتر عباس شیخ الاسلامی حقوقدان و استاد دانشگاه در این باره می‌گوید: «واقعیت این است که هم قانون ثبت شرکت های ما مشکل دارد و هم قانون تجارت که یک قانون قدیمی و کهنه است.” وی می افزاید: «در حال حاضر افراد براحتی و با صرف کمترین هزینه و زمان می‌توانند یک شرکت ثبت کنند که در این میان افراد سودجو از این فرصت سوء استفاده کرده و برای انجام کلاهبرداری مالی و یا مسائل غیراخلاقی اقدام به تأسیس شرکت می‌کند. در این نوع شرکت‌ها که به شرکت‌های کاغذی معروف هستند مدیران شرکت ها در پوشش شرکت اقدامات خلاف قانون انجام می‌دهند.
دکتر شیخ الاسلامی با انتقاد از نحوه آسان ثبت شرکت‌ها می‌افزاید: «نحوه ثبت شرکت‌ها باید تغییر کند. نباید به هرکسی مجوز تأسیس شرکت داده شود بلکه قبل از صدور مجوز، باید فعالیت فرد و سوابقش مورد بازبینی و بررسی قرار گیرد. به نظر می‌رسد ثبت شرکت ها باید طبقه‌بندی شده و همه شرکت‌ها نباید در یک سطح ثبت شوند.
این استاد دانشگاه عنوان می‌کند: متأسفانه در قانون برای اشخاص حقوقی مجازات کیفری در نظر گرفته نشده است در حالی که در کشورهای اروپایی این مسئله مورد توجه قرار گرفته و اگر شرکتی خلاف قانون عمل کند ضمن اینکه مسئولان شرکت محاکمه می شوند با شرکت که شخص حقوقی محسوب می شود نیز برخورد می‌شود و شرکت را منحل می‌کنند.

چشم امید به لایحه جدید
البته بد نیست بدانید که چندی پیش لایحه‎ای از سوی دولت درخصوص اصلاح فعلی قانون تجارت و قانون ثبت شرکت‎ها به مجلس ارائه شد که در صورت تصویب این لایحه در مجلس می‎توان انتظار داشت که جولان شرکت‎های کاغذی تا حدود زیادی کاهش یابد.
در این لایحه پیش بینی شده که با توجه به نیاز فعلی جامعه انواع شرکت‎ها کاهش یافته و به چهار نوع شرکت‎ سهامی‎عام و خاص، با مسئولیت محدوده با مسئولیت نامحدود و شرکت تعاونی تقسیم شوند.
ضمن اینکه افزایش سرمایه اولیه شرکت‎های سهامی‎خاص به 500 میلیون ریال و شرکت‎های سهامی‎عام به 5 میلیارد ریال و افزایش مؤسسان شرکت‎های خاص به 5 نفر و شرکت‎های عام به دو نفر از دیگر خصوصیات این لایحه است.
پیش‌بینی افزایش حداقل سرمایه و جزاهای نقدی با نرخ تورم از سوی وزارت بازرگانی و پیش‎بینی سازمانی با عنوان سازمان نظارت بر شرکت‎ها و امکان طرح شکایت حقوق یا کیفری این سازمان در صورت مشاهده تخلف از دیگر خصوصیات مثبت این لایحه است که در حال حاضر در مجلس در دست بررسی است.

ثبت بی رویه شرکت‌ها
در پایان بد نیست بدانید براساس آمار تنها در تهران بیش از 400 هزار نوع شرکت به ثبت رسیده که روزانه 20 شرکت جدید به طور میانگین به این آمار اضافه می شود.

منبع: / روزنامه / ایران ۱۳۸۸/۰۵/۲۴