کارشناسی ارشد 1401
پدیدآور: سید محمد رضا قلم شاهی استاد راهنما: علی صابری تولایی استاد مشاور: طاهر حبیب زاده
دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده معارف اسلامی و حقوق
چکیده

با توجه به رشد و گسترش روابط اقتصادی و اجتماعی، قرادادهای مختلف با شکل های متفاوت در عرصه این روابط پدیدار شده است و به جهت همین تنوع روابط قراردادی، اختلافات ناشی از آن ها نیز هریک به تبع طبیعت و مقتضای آن قرارداد متفاوت بوده و از یک نوع پیچیدگی خاص برخوردار است و به تبع این مسائل، تفسیر اختلافات قراردادی نیز پیچیده تر و مشکل تر است زنهار همه ما از جایگاه ویژه و مهم تفسیر قرارداد در مقام رسیدگی به دعاوی و فصل خصومت ناشی از اختلافات قراردادی مطلع می باشیم؛ همان طور که بیان شد در حقوق مدنی ایران قانون گذار به طور گذرا به چند اصل تفسیری به شرح زیر اشاره کرده است : مواد 220و 224و 225 که علاوه بر مصرحات و دلالت های مطابقی و التزامی الفاظ،عرف و عادت و مقررات تکمیلی و تفسیری را نیز به عنوان دو منبع تکمیل کننده اصول تفسیر به حساب آورده است؛ با این وجود متاسفانه به نسبت گسترش روابط و نظریات قراردادی، در حوزه تفسیر قرارداد نظریات و اصول تفسیری که متناسب و منطبق با نیاز ها و اقتضائات روز قراداد ها باشد وجود ندارد؛ همچنین در دکترین حقوق و رویه قضائی نظام حقوقی ایران هنوز نظریه جامعی با توجه به مناقشات هرمنوتیک مطرح نشده است در این پژوهش ما با پیوند برقرار کردن بین هرمنوتیک حقوقی و اصول کلی تفسیری به دنبال یافتن روش ها و رویکرد های نوینی می باشیم که ضمن پاسخ گو بودن در زمینه قرارداد های مدرن با نیاز های روز نظام های حقوقی هم تناسب داشته باشد اهمیت روش و رویکردی که در تفسیر قرارداد اتخاذ می شود در این است که آن رویکرد و مبنایی که برای تفسیر انتخاب می شود خود دارای علل و تحلیل های حقوقی و اقتصادی (مثلا هزینه دادرسی) و روانشناختی و جامعه شناختی می باشد مثلا رویکرد تفسیری ممکن است به آزادی قرارداد طرفین لطمه وارد کند یا رویکرد تفسیری ممکن است به استقلال قرارداد ها لطمه وارد کند و یا حتی موجب اطاله دادرسی و افزایش هزینه دادرسی و.... شود؛ موارد(cases) حقوقی فراوانی هم برای نشان دادن تفاوت روش هاو رویکرد ها در تفسیرقرارداد و تاثیر آن ها در ابعاد قرارداد از قبیل اطاله دادرسی و هزینه دادرسی و ... وجود دارد که به تفصیل ان شاءالله در این پژوهش مورد بررسی قرار خواهد گرفت؛ همچنین اگر در هنگام انعقاد قرارداد توجه و نظر ما به تفسیر قرارداد و رویکردهای تفسیری باشد این توجه میتواند ما را در عقد قرادادی که از ابعاد متفاوت از جمله لفظی و ساختاری داری استحکام و ثبات باشد رهنمود کند همین امور ضرورت پرداختن به پژوهش حاضر را آشکار می کنند لذا این پژوهش برآن است تا بر پایه استدلال ها و شیوه های مطرح شده در مکاتب هرمنوتیک حقوقی و معیار های آن به کمک نظریات و اصول تفسیری ، روش ها و رویکرد های قابل قبول و منطبق با نیاز های روز در تفسیر قرارداد ها ارائه کند