موضوع : پژوهش | مقاله

تداوم التهاب در جهان عرب


در حدود دو هفته‌ای که تعطیلات نوروزی را سپری می‌کردیم، دنیا معطل نماند و به حرکت خود ادامه داد، مخصوصا در کشورهای عربی که شاهد گسترش اعتراضات مردمی یا امتیازدهی بیشتر دولت‌هاست.
البته در تعطیلات عید دولتی در جهان عرب سقوط نکرد. قذافی که از خواب بیدار شده بود، گردان‌ها و مزدوران افریقایی و ارتش خود را به جان مردم انقلابی انداخت و شهرها را یکی یکی از آنان پس گرفت و تنها «بنغازی» در شرق باقی ماند.
دولت‌های عربی مجوز دادند، شواری امنیت برقراری منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی را تصویب کرد و ائتلافی بین المللی تشکیل شد که بعد از مدتی فرماندهی عملیاتی آن به «ناتو» واگذار شد. نیروی هوایی قذافی تقریباً زمینگیر شد، حمله‌های هوایی بین المللی ادامه یافت، انقلابی‌ها جان تازه‌ای گرفتند و دوباره به سمت غرب پیشروی کردند. پس از این تحول، بار دیگر قذافی پیشروی کرد و چند شهر را به تصرف خود در آورد.
ائتلاف بین المللی که آمریکا، فرانسه و بریتانیا ستون فقرات نظامی آن را تشکیل می‌دهند، اینک به فکر افتاده است که راهی برای مسلح کردن مردم لیبی پیدا کند؛ ولی تنها سلاح کافی نیست و آموزش می‌خواهد و دستیابی به هدف زمان زیادی می‌طلبد. همچنین دولت‌های غربی نگران‌اند که این تسلیحات به دست کسانی نیفتد که با آنها سردشمنی دارند. ‏

عامل زمان کم کم مهم می‌شود. قذافی امیدوار است که با طولانی شدن جنگ طرفدارانی در دنیا پیدا کند و وزیر پیشین امور خارجه نیکاراگوئه را به نمایندگی لیبی در سازمان ملل متحد تعیین کرده است. این کار موجب جلب افکار عمومی می‌شود و در عین حال حکایت از این دارد که پیرامون قدافی کسی نمانده و حتی موسی کوسا وزیر امور خارجه و صندوقچه اسرارش نیز او را ترک کرده است. مخالفان قذافی هم به زمان دلبسته‌اند تا هر چه بیشتر می‌گذرد، اطراف وی خلوت‌تر شود و لحظه سقوطش فرا برسد. ‏
در یمن هم اوضاع همچنان آشوبزده ماند. در جمعه آخر اسفند ماه، نیروهای امنیتی و انتظامی یمن تا دلشان خواست آدم کشتند. لوله مسلسل‌های خود را به طرف مردم گرفتند و در یک روز حدود 60 نفر را کشتند و چند برابر آنها را زخمی کردند. خون مردم بیش از گذشته به جوش آمد و قبیله‌های بزرگ یکی یکی از علی عبدالله صالح جدا شدند. برادر و دامادش نیز به او پشت کردند، در میان ارتش شکاف افتاد و حتی میان گارد ریاست جمهوری و ارتش درگیری هم رخ داد.
رئیس‌جمهوری یمن اولین کاری که کرد اعلام حالت فوق العاده در کشور بود و بعد هم گفت که فقط از راه انتخابات در پایان سال جاری میلادی حاضر است قدرت را واگذارد. مردم می‌خواهند که او فورا برود و روزهای جمعه شهر صنعا به میدان زورآزمایی میان موافقان و مخالفان عبدالله صالح تبدیل شده است.
در مصر همه پرسی تعدیل قانون اساسی برگزار شد و مردم به تغییر موادی در باره انتخابات ریاست جمهوری و مدت و اختیارات وی رأی مثبت دادند. این رأی به نفع شورای نظامی و اخوان المسلمین تمام شد، چون از طرفداران خود و مردم خواسته بودند که به تعدیلات رأی مثبت بدهند؛ حال آنکه عمرو موسی، البرادعی و شورای جوانان انقلابی خواستاررأی منفی بودند تا تمامی قانون اساسی عوض شود. در اواخر تابستان، انتخابات پارلمانی و یک تا دو ماه بعد انتخابات ریاست جمهوری در مصر برگزار می‌شود. ‏
دامنه اعتراض‌ها به سوریه هم کشیده شد و مخصوصا شهر جنوبی «درعا» صحنه تظاهرات و حمله پلیس بود. در مجموع گفته شد که بیش از 50 نفر در شمال و جنوب کشته شدند. هواداران بشار اسد در هفته دوم اعتراضات به خیابان‌های دمشق آمدند و خود وی نیز در پارلمان نطق مفصلی کرد و گفت آنچه در کشورش رخ می‌دهد، فتنه و توطئه خارجی است و او اصلاحات را بدون شتابزدگی اجرا خواهد کرد. رفع حالت فوق‌العاده بعد از حدود 40سال و رفع انحصار قدرت حزب بعث بعد از 50 سال، از اصلاحات مورد نظر مردم است.
بحرین هم در این مدت همچنان در تظاهرات و اعتصاب به سر می‌برد، زندگی مختل شده، دولت فشار زیادی را تحمل می‌کند و ظاهراً فقط کمک فوری 10میلیارد دلاری شورای همکاری خلیج فارس و نیروهای نظامی این شورا مایه دلگرمی پادشاه این کشور نیم میلیون نفری است. ‏


منبع: / روزنامه / اطلاعات ۱۳۹۰/۱/۱۴
نویسنده : سید محی الدین ساجدی

نظر شما