روزنامه همشهری پنجشنبه 18 مرداد ,1375 8 آگوست ,1996 سال چهارم , شماره 1037


گزارشی از بخش تئاتر دهمین جشنواره روستا جشنواره روستا مصمم است
که روستا را فریاد بزند و بگوید: روستا و روستایی عزیز! ما به تو عشق
می ورزیم و جایگاهت را باور داریم. اشاره
در دهمین جشنواره روستا که از نهم تاسیزدهم مرداد ماه امسال در
تهران برگزار شد, بخشی نیز به تئاتراختصاص داشت. ازاین بخش گزارشی
تهیه کرده ایم که می خوانید:

نکته: تعداد قابل توجهی از هنرمندان شرکت کننده در دهمین جشنواره
روستا از برگزاری این جشنواره در تهران گلایه کردند.
. علی رضا حنیفی که از شهرستان قروه (استان کردستان) بانویسندگی
نمایش آب, ماهی, درخت برای شرکت در این جشنواره به تهران آمده ,
گفته است:
مگر ایران فقط تهران است که حتی جشنواره ای که برای روستا و به نام
روستاست, باید در تهران برگزار شود.
گرچه امکانات برگزاری جشنواره در روستا وجود ندارد اما آیا نمی شد آن
را در یکی از شهرستانها و یا شهری به غیر از تهران برگزار کرد
وی که فارغ التحصیل رشته تئاتر و مدرس مرکز تربیت معلم قروه است در
مورد انگیزه حضورش در این جشنواره گفت: پس از ده دوره که از
برگزاری جشنواره روستا می گذرد من برای نخستین بار در آن شرکت می کنم ,
می خواستم نحوه برخورد این جشنواره را باتئاتر ارزیابی کنم و بفهمم
چقدر برای تئاتر ارزش قائلند.
از نمایش آب, ماهی, درخت بگویید
نمایش که در یک روستا اتفاق می افتد با یک عروسی شروع می شود, در
ادامه داستان روستا دچار خشکسالی و اهالی آن آواره شهر می شوند,
سالها بعد چند نفری از آن جماعت به روستا بازمی گردند, از جمله
سهراب ومریم که در پی یکدیگر هستند. مریم پزشک است و قصد درمان
دردهای جسمانی مردم را دارد و سهراب به عنوان یک مهندس می خواهدسدی
بسازد و آبهای جاری را جمع کند. تنها چیزی که این دو به یاد دارند
یک درخت گردو است که در زیر آن گردو بازی می کردند. عاقبت مریم و
سهراب در روستای به این کوچکی نمی توانند یکدیگر را پیدا کنند اما
سهراب سد را می سازد و مریم نیز تا ابد منتظر سهراب باقی می ماند.
نمایش در واقع مفهوم بازگشت به خویشتن را مورد توجه قرار می دهد.
. نکته: نشریه روزانه دهمین جشنواره روستا که از سوی دبیرخانه
جشنواره در طول جشنواره منتشر شد, در نخستین شماره خود نوشت: مشکل
اصلی جشنواره روستا این است که اکثر روستائیان حاضر درجشنواره ,
شهرنشین هستند. آن وقت ما چطور می توانیم به اتفاق روستائیان حاضر
در جشنواره, مبلغ فرهنگ و منش روستایی باشیم.

نه کارکرد اقتصادی, نه جایگاه معنوی.! بهنام میرزایی که از
استان کردستان و به عنوان کارگردان تئاتر در این جشنواره حضور
یافته بود, نیز گفت: چون فرزند روستاهستم, به خاطر احترام و عشقی
که نسبت به روستا در خودم احساس می کنم در جشنواره ای که نام روستا را
بر خود دارد حضور یافته ام. حتی اگر ساکن روستا نباشیم, ما روستائیان
همیشه دلمان برای روستا می تپد. فایده این جشنواره این است که ما را
با هنرمندان اقصی نقاط روستاهای کشورمان آشنا می سازد.
. بیژن ملکی, بازیگری که از شهرستان برای حضور در بخش مسابقه
تئاتر به تهران آمده است, گفت: همه کسانی که در شهرستانها به
تئاتر می پردازند, واقعا عاشق تئاتر هستند. تئاتر در شهرستانهانه
فقط برای ما نفع مالی ندارد که اغلب مجبوریم برای تمرین و اجرای یک
تئاتر از جیب نیز خرج کنیم.
یک بازیگر تئاتر نیز که نامش را به ما نگفت, معتقد بود: در
شهرستانها نه فقط تئاترکارکرد اقتصادی ندارد که جایگاه معنوی
نیز ندارد. مسئولان فرهنگی در شهرستانها نه فقط کمکی به رونق تئاتر
نمی کنند که گاهی اوقات موانعی نیز بر سر راه آن ایجاد می کنند.

تفاوتی با جشنواره های دیگر نداشت.! نکته: . تئاتر در شهرستانها
کارکرد اقتصادی برای هنرمندانش ندارد, اما این هنرمندان علی رغم همه
مشکلاتی که دارند عاشقانه به تئاتر می پردازند.
. یک کارگردان تئاتر. که خواست نامش فاش نشود,نیز گفت: تفاوت
ماهیتی بخش تئاتر جشنواره روستابا جشنواره های استانی مشخص نیست ,
ما در این جشنواره همان تئاترهایی را می بینیم که در جشنواره های
استانی. در شکل که نمی توانند تفاوتی با یکدیگر داشته باشند, پس
تفاوت آن باید در موضوع باشد. انتخاب موضوع نیز که در این ده دوره
تغییری نکرده است و موضوعها همچنان قدیمی و تکراری هستند. اغلب
تئاترها در مورد آب, کشاورزی و بهورزی و. . . حرف می زنند.
هنوز که هنوز است مسئولان جشنواره تعریف مشخصی ازتئاتر کاربردی
ترویجی ارائه نکرده اند, به همین دلیل تئاترهای جشنواره از نظر
موضوعی نیز به درستی کارکردهای آموزشی و ترویجی ندارند. بااین همه
اگر تئاتر ترویجی هنوز سرپا مانده به دلیل اشتیاق و تلاش کسانی است
که همچنان به روستا و روستایی علاقه مندند.
. نکته: . به اعتقاد تعدادی از هنرمندان تئاتر پس از گذشت ده دوره
از برگزاری جشنواره روستا هنوز تعریف مشخصی از تئاتر کاربردی
ترویجی ارائه نشده است.
. کوروش جدیدیان., دبیر آموزش و پرورش که به عنوان سرپرست یک گروه
تئاتری به این جشنواره آمده ,نیز گفته است:
ما از یک محیط خیلی کوچک به این جشنواره آمده ایم و مشکلات زیادی
داریم, از کمبود امکانات رنج می کشیم برخورد نامناسب مسئولان فرهنگی
شهر بویژه مسئولان اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

به خاطر یک فرصت. مسعود سمیعی. که با کارگردانی نمایش تیام
(ویژه کودکان) در دهمین جشنواره روستا حضور یافته, نیز گفته است:
تنها به این دلیل به این جشنواره آمده ام که از فرصتی که برای اجرای
تئاترم در اختیارم می گذارند استفاده کنم. من اگر می خواستم از طریق
دیگری نمایش خودرا به اجرای عمومی بگذارم باید حداقل ده ماه منتظر
تصویب متن و شش ماه هم در انتظار سالن می ماندم.
. وی معتقد است. مسئولان جشنواره پس از گذشت ده دوره هنوز
سیاستگذاری مشخصی ندارند. علی رغم نظر مسعود سمیعی جعفر دهقان ,
بازیگر معتقد است: جشنواره روستا با وجود کاستیها, محل خوبی برای
بیان اندیشه ها, عقاید و مسائل روستایی است. جشنواره روستا با
بهره گیری از اندیشه های سازنده می رود که هنر روستا را در نظام فرهنگی
به عنوان یک اصل مطرح و جایگاهش را تثبیت کند.
. فخری خوروش نیز در مورد این جشنواره گفته است: فرهنگ و هنر
روستا, اصیل, ناب, بکر و ملی است و باید به آن بیش از پیش پرداخته
شود. نفس برگزاری جشنواره روستا را به اندازه وجود آب برای ماهی
ضروری می دانم.
. نکته: یک هنرمند شهرستانی گفته است: اگر بودجه برگزاری جشنواره
روستا صرف ساخت کتابخانه و خرید کتاب برای روستاهای کشور می شد
تاثیر بیشتری بر رشد فرهنگ, آموزش, ترویج و توسعه انسانی در روستاها
می گذاشت.

زنان بازیگر. نکته: . زنان شهرستانی به خاطر بازی در تئاتر هم
در خانه و هم در جامعه با مشکلات زیادی روبه روهستند.
. نرگس سلیمانی دختر جوان کردستانی که به خاطر بازی در تئاتر احساس
غرور و شادمانی می کند, گفته است:
من تئاتر را خیلی دوست دارم اما مادرم با بازیگری ام مخالف است و
می گوید انگشت نمای خلایق می شویم. اما پدرم دیدگاه مثبتی در این مورد
دارد او بود که مادرم را قانع کرد تا در تئاتر بازی کنم.
. فارا علیشاهی ., دختر 18 ساله ای که با خشنودی زیادو برای
اولین بار در یک تئاتر بازی کرده است نیزگفت:
مردم شهرستان به دختری که در تئاتر بازی می کندجور دیگری نگاه
می کنند اما خانواده ام مشوق خوبی برای من هستند.

ما به روستا عشق می ورزیم علی لدنی دبیر جشنواره روستا نیز گفته
است: برخی اظهار می دارند که جشنواره روستا علی رغم بخشهای متعددی
که هریک می تواند جشنواره ای بزرگ و مستقل باشد, آنچنان رنگ و بویی
ندارد, چرا به اعتقاد ما دلیل آن روشن و بدیهی است زیرا ما و شما
روستا را در کنار دیگر مسائل و مشکلات این مرز و بوم نمی بینیم.
روستا گمشده است و بر فرهنگ و هنر اصیل و بومی غبار فراموشی نشسته
است. جشنواره روستا مصمم است که روستا را فریاد بزند و بگوید: روستا
و روستایی عزیز کشور! ما به تو عشق می ورزیم و جایگاهت را باور
داریم.
ژیلا بنی یعقوب