موضوع : پژوهش | مقاله

روزنامه ها و روزنت ها


در شماره قبل به وضعیت موجود «روزنت ها» یا همان نشریات الکترونیک فارسی زبان در اینترنت پرداخته شد و این پدیده از منظر آسیب شناسی رسانه ای بررسی شد.
اینک در برابر این سئوال قرار داریم که: «چه باید کرد؟» در یک ارزیابی کلی باید اذعان کرد که متاسفانه کشور ما فاقد یک نظام جامع رسانه ای است، به همین خاطر نه تنها در زمینه روزنت ها بلکه حتی در زمینه سایر رسانه ها و ابعاد مختلف فعالیتهای رسانه ای قانون جامع و مانعی وجود ندارد، شاید به همین خاطر بوده است که به گفته محسن رضایی، مجمع تشخیص مصلحت نظام به تازگی سیاستهای کلی در رابطه با مطبوعات را تصویب کرده و بزودی آنرا ابلاغ خواهد کرد. اگرچه مشخص نیست در این سیاست کلی، به موضوع رسانه های مبتنی بر اینترنت نیز پرداخته شده است یا نه. از سوی دیگر با توجه به مباحث مطرح شده در کنفرانس «چالش های برنامه چهارم توسعه» که زمستان گذشته در سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور برگزار شد مشخص می شود که اصولا برای اولین بار پس از انقلاب قرار است سرفصل مطبوعات در قالب برنامه 5 ساله توسعه گنجانده شود به همین جهت از مجموع نظرات اندیشمندان علوم ارتباطات در پانلی به نام «مطبوعات و توسعه» استفاده شد، اما در همان کنفرانس نیز معلوم شد که اصولا «روزنامه نگاری الکترونیکی» و نشریات الکترونیک «E-journalism» جایی در این برنامه ندارند. این بدان معنا است که ما این عرصه را رها کرده ایم تا دیگرانی که لزوما همفکر ما نیستند، یکه تاز این عرصه شوند.
بر مبنای آنچه گفته شد پیشنهادات ذیل جهت نیل به آینده ای بهتر در عرصه نشر الکترونیک رسانه ای ارائه می گردد:
الف- تدوین نظامنامه جامع حرفه ای رسانه ای که رسانه های الکترونیک را نیز دربر گیرد.
ب- گنجاندن زیرفصل رسانه های الکترونیک در فصل مطبوعات در برنامه چهارم توسعه
ج- تدوین قانون خاص رسیدگی به جرائم روزنت ها و حمایت حقوقی از تولیدکنندگان محتوای آنها (کپی رایت و سایر حقوق رسانه ای)
د- توجه شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دانشگاه آزاد اسلامی به مسئله تربیت و آموزش نیروهای متخصص در زمینه IT، ICT و رسانه های الکترونیک در سرفصلهای آموزش عالی کشور و دانشگاههای ارتباطات و روزنامه نگاری
هـ- توجه به ظرفیت و پتانسیل روزنت ها در راستای اطلاع رسانی سالم در کشور و ورود به عرصه تعامل رسانه ای در سطح بین المللی
و- حمایت از تولیدکنندگان محتوای فارسی در اینترنت در قالب طرحهایی نظیر «تکفا»
نباید از یاد برد که عرصه جدید، فقط یک «تهدید» نیست و اگر فقط با این نگاه به موضوع نگریسته شود جز «بگیر و ببند» و اقدامات سلبی، حرکت دیگری صورت نخواهد گرفت، بلکه برعکس اگر به مسئله از این زاویه نگاه شود که پدیده «رسانه های الکترونیک» می تواند یک «فرصت» هم تلقی شود و از آن در جهت اطلاع رسانی، انتقال دانش و فن آوری، تسهیل ارتباطات، تعامل دو سویه میان نخبگان، مردم و مسئولان، انعکاس دیدگاهها و توانمندیها استفاده شود، آن وقت اقدامات ایجابی و حمایت از پدیدآورندگان آثار در رسانه های الکترونیک هم جدی گرفته خواهد شد.
ایران 215 سال پس از انتشار اولیه روزنامه جهان در لندن (در سال 1622 میلادی) صاحب نخستین روزنامه شد (کاغذ اخبار 1837 میلادی) و این تاخیر زمانی برای رادیو و تلویزیون حدود 20 سال و برای روزنامه نگاری الکترونیک حدود یک سال بوده است.
تیراژ مطبوعات ایران نسبت به جمعیت کشور بسیار اندک و دامنه نفوذ و تاثیر بین المللی آن، در حد صفر است، نباید گذاشت این اتفاق در عرصه اینترنت هم تکرار شود.
کسب رتبه چهارم وبلاگهای جهان برای زبان فارسی، حادثه کم اهمیتی نیست و نشان دهنده توانایی های شگرف ایرانیها در این عرصه است فضای مذکور را باید جهت داد و با نگرش مثبت از آن در جهت رشد و توسعه اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بهره برد.


منبع: / سایت / خبرنگار ۱۳۸۲/۰۵/۲۵
نویسنده : حمید ضیایی پرور

نظر شما