روزنامه شرق، یکشنبه ۱۱ دى ۱۳۸۴ - - ۱ ژانویه ۲۰۰۶


در طول تاریخ مسافران براى استراحت به استراحتگاه ها و هتل هاى عمومى پناه برده اند. در روم باستان، هنگامى که به اوج قدرت خود رسیده بود، تعداد زیادى مسافر خانه و استراحتگاه در مسیر راه هاى عمومى ایجاد شده بود. این مکان ها بیشتر براى مقامات دولتى و شخصیت هاى کشورى اهمیت داشتند. در آسیا، استراحتگاه هاى کوچک در مسیر کاروان ها ایجاد شده بودند. زوار که به محل هاى زیارتى مى رفتند مى توانستند در این مکان ها استراحت کنند و غذاى مورد نیاز را تهیه کنند. واژه مهمان دارى یک واژه قرون وسطایى است و مقصود از آن استراحتگاه براى مسافران است. نکته جالب اینکه هنوز هم در اروپا میهمان خانه هایى در آلپین وجود دارد که پذیراى مسافران خسته است و به آنها غذا و نوشابه مى دهد. اولین مهمان پذیرها با نام تختخواب و صبحانه بود که افراد در خانه هاى شخصى به قیمت هاى اندک از مسافران پذیرایى مى کردند. در همین زمان کسانى که مالک قطعه زمین هاى بزرگ بودند کلبه هاى کوچک روى زمین هاى خود ساختند و از افراد پذیرایى کردند. در آخرین سال هاى سده ۱۷ و نخستین سال هاى سده ۱۸ تشکیلاتى براى پذیرایى مهمانان به وجود آمد که مى توان آنها را اولین هتل هاى امروزى نامید. در سال ۱۷۷۴ نخستین هتل در لندن گشایش یافت. پس از آن در سال ۱۷۹۴ سیتى هتل در نیویورک گشایش یافت. در سال هاى آخر سده ۱۸ واژه رستوران براى نخستین بار در پاریس به کار برده شد. در ایالات متحده آمریکا نخستین هتل با تجهیزات و تسهیلات امروزى در سال ۱۸۹۲ در بوستون ماسا چوست ساخته شد که نام آن ترمانت هاوس بود.
• • •
در سراسر دنیا تعداد هتل ها به سرعت رو به افزایش است و طبق برآوردها در سال ۱۹۹۴ بیش از ۱۱ میلیون اتاق در سراسر دنیا براى مهمانان وجود داشت که کل درآمد آنها به ۲۵۰ میلیارد دلار آمریکایى  رسید.
• • •
در بسیارى از کشورها از قصرها، صومعه ها و بناهاى تاریخى براى پذیرایى از مهمانان استفاده مى کنند. چنین مکان هایى را به صورت هتل هایى درآورده اند که برخى از آنها مالکیت خصوصى و بیشتر آنها به دولت تعلق دارد. نمونه آن هتل ها، پارادور در اسپانیا است که مسافرانى را از سراسر دنیا و از نقاط مختلف اسپانیا به خود جذب مى کند. این مکان یک هتل پنج ستاره است که در بخش هاى داخلى آن تعمیرات اساسى شده و مدرن گشته است ولى هنوز ویژگى تاریخى و نماى قدیمى خود را حفظ کرده است. در این مکان انواع کارهاى هنرى، عتیقه و سایر چیزهایى که توجه مهمانان را جلب مى کند وجود دارد که البته از نظر نوع غذا و خدمات شهرت زیادى یافته است.
• • •
هتل ها از بدو تاسیس به مسافران منطقه اى و درون مرزى توجه کردند. ولى با افزایش مسافران بین المللى در سال هاى آخر دهه ۱۹۵۰ این هتل ها گسترش یافتند و در بازارهاى بین المللى مسافران را جذب کردند. شرکت هواپیمایى پان امریکن از جمله شرکت هاى بزرگى بود که درصدد ایجاد هتل در سطح بین المللى برآمد. اگرچه اصولاً بازار هتل در دست شرکت هاى چند ملیتى آمریکایى است ولى شرکت هاى زنجیره اى اروپایى مانند پى ال سى «PLC»، کلوپ مدیترانه، اکورومدیون و هتل هاى زنجیره اى آسیا مانند تاج محل، آبروى مندارین اورینتال در بیش از یک قاره هتل هایى را دایر کردند. سیستم مهماندارى فرانسیس در ایالات متحده با ۴۲۴۳۵۲ اتاق در سال ۱۹۹۴ مسافرخانه  هالیدى ورلد واید با ۳۵۶ هزار اتاق و بست وسترن اینترنشنال با ۲۸۰۱۴۴ اتاق جزء هتل هاى بزرگ زنجیره اى دنیا محسوب مى شوند.
منبع: جهانگردى در چشم اندازى جامع، ترجمه دکتر على پارسائیان و دکتر سیدمحمد اعرابى. دفتر پژوهش هاى فرهنگى