روزنامه شرق، پنجشنبه 13 آذر 1382 
یدالله مکرمى: حرفه حسابداری در طول یک سال گذشته به اندازه ای مطرح بوده که تاکنون سابقه نداشته است. مباحث طرح شده در ایالات متحده آثار عمیقی روی حرفه حسابداری و دنیای تجارت داشته است. گردهمایی سالانه انجمن حسابداری خبره انگلستان (ICAEW ) در ماه مه برگزار شد. در این گردهمایی نام آورانی که نقش اساسی در مباحث مربوط به تنظیم آئین راهبری بنگاه ، روابط بین استانداردهای حسابداری ملی و بین  المللی، و اثربخش ساختن نقش مراجع ملی تنظیم مقررات در بازارهای واقعا جهانی سرمایه دارند، شرکت داشتند. در این گردهمایی اتیوپیس تافارا (Ethiopis Tafara) مدیر بین  المللی کمیسیون بورس اوراق بهادار ایالات متحده (SEC ) دیدگاه خود پیرامون برنامه های جدید کمیسیون را ارائه داد. درک هیگز (Derek Higgs) عضو شورای گزارشگری مالی انگلستان (FRC) و تدوین کننده گزارش هیگز درباره «نقش و اثربخشی مدیران غیرموظف»، سخنرانی کرد و سربرایان نیکلسون (Sir Bryan Nicholson) رئیس شورای گزارشگری مالی انگلستان دیدگاه خود پیرامون چگونگی اصلاح گزارش هیگز و نظر خود درباره تجدید سازمان شورای گزارشگری مالی را مطرح می ساخت.

ماری کیگان(Mary Keegan )رئیس هیأت استانداردهای حسابداری انگلستان (ASB ) و توماس جونز(Thomas Jones ) عضو هیأت استانداردهای بین  المللی حسابداری (IASB ) نظر خود را درباره نقش سازمان های یاد شده در توسعه استانداردهای بین  المللی حسابداری تشریح کردند. پس از رسوایی«انرون» که شوکی عظیم برای جهان تجارت بود بحث همیشگی استانداردهای حسابداری به نمایش آخر رسیده است. دولت ها، مراجع حرفه ای و مراجع تنظیم مقررات حسابداری، نه تنها در ایالات متحده بلکه در سراسر اتحادیه اروپا ناگزیر شدند شیوه کار سیستم های خود را بازنگری کنند. کار همسازی استانداردهای متفاوت ملی که سال ها در دستور کار بوده با میل و رغبتی تازه مورد توجه قرار گرفته و سیل رسوایی های شرکت ها، کل موضوع را ضرورتی تازه بخشیده است.

در ایالات متحده که حسابداری مبتنی بر مقررات رواج دارد، هیأت استانداردهای حسابداری مالی (FASB) پیشنهاد کرده است نظام مقررات گذاری به طور اساسی بازبینی و ساده سازی شود. در اروپا، اتحادیه اروپا تاکید دارد استانداردهای بین  المللی حسابداری تا سال 2005 حداقل برای شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، رسمیت یابد و ارقام مقایسه ای در ارتباط با استانداردهای بین  المللی حسابداری تا سال 2004 ارائه شود و به عبارت دیگر انتقال از سیستم گزارشگری موجود به سیستم گزارشگری جدید باید تا پایان سال جاری انجام شود. در انگلستان حرکت جدیدی برای تجدید ساختار مراجع تنظیم مقررات حسابداری آغاز شده است. در ماه مارس سال جاری سربرایان نیکلسون، رئیس شورای گزارشگری مالی که نهادی دولتی است، با حفظ سمت به ریاست بنیاد حسابداری (AF ) منصوب شد. با این حرکت سربرایان نیکلسون در مقام پاسدار اصلی و بلامنازع حرفه حسابداری انگلستان قرار گرفته است و شورای گزارشگری مالی تحت رهنمودهای وی خود را آماده می سازد تا به عنوان تنها مرجع تنظیم مقررات و استانداردهای حسابداری و حسابرسی کار خویش را دنبال کند.

با این تصمیم دولت، در حقیقت به عمر کوتاه بنیاد حسابداری خاتمه داده شد و شورای گزارشگری مالی که نظارت بر هیأت بررسی گزارشگری مالی (FRRP) و هیأت استانداردهای حسابداری را به عهده داشت. بنیاد حسابداری را نیز زیرنظر گرفت. دولت انگلستان تاکید دارد که در دوران بیداری پس از انرون انتظار دارد هیأت بررسی گزارشگری مالی که به کار شرکت هایی که مقررات حسابداری را نقض کرده اند رسیدگی می کند، فعال تر شود. پیش از این، شورای گزارشگری مالی انگلستان درک هیگز را مامور کرده بود درباره « نقش و اثربخشی مدیران غیرموظف» دست به بررسی بزند. این بررسی در آوریل 2002 در اوج بحران انرون و رسوایی شرکت ها آغاز شد. گزارش نهایی هیگز نقش مهمی  برای مدیران غیرموظف در نظر گرفته است. گزارش هیگز بر محور اثربخشی مدیران شرکت در بالا بردن عملکرد شرکت و همچنین موضوع پاسخگویی متمرکز است. گزارش در ژانویه 2003 منتشر شد و به «رهنمودهای راهبری شرکت ها» الحاق خواهد شد. در گزارش هیگز دو پیشنهاد بیش از بقیه توجه را به خود جلب کرده است:

معرفی مدیر ارشد مستقل که باید از آزمون جدید وابسته نبودن عبور کند و این مدیر باید در دسترس سهامدارانی باشد که نتوانسته اند ازطریق ارتباط با رئیس هیأت مدیره یا مدیر ارشد اجرایی مسائل خود را حل کنند.

نکات اصلی گزارش هیگز به شرح زیر است:

عریف جدید و روشنی از نقش مدیرغیرموظف.
تفکیک نقش رئیس هیأت مدیره از مدیر ارشد اجرایی.
مدیران ارشد اجرایی نمی توانند به سمت رئیس هیأت مدیره منصوب شوند.
مدیران غیرموظف باید از میان تعداد بیشتری کاندیدا و با رعایت شایسته سالاری انتخاب شوند.

تعریف جدیدی برای وابسته نبودن که حداقل نیمی از اعضای هیأت مدیره باید واجد آن باشند.

بهبود قدرت استنتاج و پیشرفت غیرموظف و سهامداران اصلی.

در آمریکا، کمیسیون بورس اوراق بهادار در جهت اجرای تصویب نامه ساربینز- اوکسلی (Sarbanes-Oxley Act ) به وضع مقررات پرداخته است و در نتیجه آن چارچوب افشا و ضوابط حسابداری برای شرکت های آمریکایی و غیرآمریکایی به شدت تغییر کرده است. تصویب نامه یاد شده هیأتی با نام هیأت نظارت بر حسابداری شرکت های سهامی عام(PCAOB) را ایجاد کرده که مسئول ثبت نام، بازرسی و منضبط ساختن موسسه های حسابرسی وتدوین مقررات حاکم بر کنترل کیفیت حسابرسی، اخلاق، استقلال و دیگر استانداردهای مربوط به تهیه گزارش حسابرسی شرکت هاست. حسابداران رسمی و موسسه های حسابرسی باید نام خود را در هیأت نظارت ثبت کنند تا بتوانند شرکت های پذیرفته شده در بورس را حسابرسی کنند. بدون تردید با فعال شدن هیأت نظارت، چارچوب مقررات انتظامی حسابرسان با تغییرات شدیدتری روبه رو خواهد شد .

ادامه دارد