روزنامه شرق، دوشنبه 17 آذر 1382 

مینو مومنی : آخرین ماه پائیز با بارش بی وقفه عاقبت طلسم چندین ماه بی بارانی را شکست. باران آمد تا غبار و خمودگی را از چهره شهر پاک کند و حس طراوت را در طبیعت زنده نگاه دارد. کافی است پنجره را بگشایی تا فضا از عطر باران مملو شود. باران می بارد تا با باریدن خود حال و هوای درونی آدم ها را تغییر دهد اما وقتی این آدم ها ساکن شهرهای بزرگی چون تهران باشند دیگر بارش باران تنها حال و هوای درونی را دچار تحول نمی کند بلکه همه چیز را بی نهایت تحت تأثیر قرار می دهد البته اگر قطرات باران را از اتاقی گرم و از پشت شیشه نظاره گر باشی هرگز این دگرگونی و تحول را نخواهی دید چرا که برای دیدن باید قدم به خیابان بگذاری و خود را درون این شهر باران زده رها کنی، آن جایی که بوق های گوش خراش خودروهای در بند ترافیک دیگر جایی برای شنیدن زمزمه باران نمی گذارند و...
- باران و چشم های در انتظار
«تا چند قطره باران می بارد همه چیز در این شهر به هم می ریزد، خوب است که ما همیشه با کمبود باران روبه رو هستیم وگرنه معلوم نبود با این سیستم آشفته چه روزگاری داشتیم»، این گفته های خانمی است که در صف ایستاده و با یک دست چتری را بالای سر پسر بچه ۸-۷ ساله ای گرفته و با دست دیگر چند ساک کوچک و بزرگ. او به صف طولانی و نامرتب مسافران اشاره می  کند و می گوید: تقریباً یک ساعت زیر این باران به انتظار آمدن تاکسی لحظه شماری می کنم اما هر ده تا بیست دقیقه وقتی یک تاکسی از راه می رسد همه برای سوار شدن هجوم می آورند و موفق این مبارزه کسی است که حق دیگران را در نظر نداشته باشد. در حالی که این جا اول خط است و تمامی تاکسی ها خالی هستند مسافران به خاطر نبود یک نظارت دقیق ساعت ها برای رسیدن به مقصد لحظه شماری می کنند. حالا من مانده ام بقیه مسافران که بین راه در انتظار تاکسی مانده اند باید در این روز بارانی چگونه به مقصد  برسند.
علی ایمانی یکی دیگر از مسافران نیز می گوید: با شروع بارندگی نمی دانم چه اتفاقی می افتد که همه به نوعی رعایت حقوق دیگران را از یاد می برند. همه می خواهند با زرنگی کار خود را به پیش ببرند شاید این خصوصیات طی سال در وجود آدم ها باشد اما به نظر من در ایامی مثل بارندگی بیشتر نمایان است مثلاً الان اگر در همین مکان اتوبوس ها در زیر تابلو ایستگاه تاکسی دوبله پارک نمی کردند مسافران مجبور نبودند وسط خیابان به انتظار تاکسی بمانند که این کار هم خطر جانی برای مسافران به همراه دارد و هم باعث می شود ابتدا و انتهای صف مشخص نشود. به نظر من در روزهای بارندگی که وضعیت خیابان ها از نظر حمل ونقل دچار مشکل می شود باید حضور مأموران نسبت به روزهای قبل بیشتر باشد اما به وضوح شاهد هستیم هیچ چیز در سر جای خود قرار ندارد و بدتر از آن این است که هیچ کس برای این نابسامانی توضیح و پاسخ قانع کننده ای ندارد.
لحظه ای بعد یک تاکسی از راه می رسد، مسافران خسته با دیدن تاکسی به طرف آن هجوم می برند، راننده در ابتدا یک ترمز می کند اما هنوز این ترمز به ایست کامل بدل نشده که بار دیگر خودرو شتاب می گیرد و صدمتر بالاتر نگاه می دارد، تاکسی با بالاترین گنجایش تنها پذیرای پنج مسافر خسته و خیس است اما جمعیتی بالغ بر پنجاه نفر به سمت آن رخش امید می دوند و در این میان برنده آن است که طی سال با رعایت رژیم غذایی و حداقل دو ساعت پیاده روی در فرم دلخواه ورزش دو ومیدانی قرار گرفته باشد و حالا با چند گام پیشی گرفتن از رقبا زودتر دستگیره ماشین را لمس کند.در روزهای بارانی گروه دیگری که نسبتاً پرجمعیت محسوب می شوند نیز برای تردد خود دچار مشکل اند. این قشر پرجمعیت دانش آموزان و فرهنگیان هستند. خانمی که مشغول جروبحث با یکی از مأموران خودروهای گشت شرکت اتوبوسرانی است خودش را ناظم یکی از مراکز پیش دانشگاهی معرفی می کند و با عصبانیت می گوید : ما با شرکت واحد به توافق رسیده ایم که هر روز یک دستگاه اتوبوس به این مرکز اعزام کنند تا بچه ها را که اکثریت هم مسیر هستند به مقصد برسانند اما امروز که بیش از روزهای دیگر به این اتوبوس نیاز داریم خبری از آن نیست و بیش از یک ساعت است که بچه ها را به انتظار آمدن اتوبوس نگاه داشته ایم.
مأمور بازرسی گشت ویژه اتوبوسرانی در پاسخ به اعتراض این ناظم می گوید، اتوبوس تنها برای تسهیل در رفت و آمد دانش آموزان به این مرکز آموزشی اعزام می شود و از این بابت راننده غیر بلیت رایج مبلغی را دریافت نمی کند و تاخیر امروز به خاطر بارندگی و ترافیک شدید در خیابان بوده است. نه تنها این اتوبوس بلکه بسیاری از خط های دیگر ما نیز نتوانسته اند سر ساعت به ایستگاه ها برسند و از طریق بی سیم اطلاع یافته ایم که در بعضی از مسیرها مسافران زمان طولانی در انتظار اتوبوس مانده اند. ما در روزهای بارندگی تلاش خود را چند برابر می کنیم اما به خاطر مشکلات دیگری چون ترافیک نه تنها این تلاش دیده نمی شود بلکه به کم کاری نیز متهم می شویم.
- باران و رویای توقف یک خودرو
در بزرگراه شهید گمنام مردم برای تاکسی تا خط سوم خیابان ایستاده اند به طوری که خودروهای عبوری از پشت مردم حرکت می کنند و با حرکت سریع خود آب گل آلود را به سر و روی مردم می پاشند اما برای آنها که بی صبرانه در انتظار یک مسافرکش لحظه شماری می کنند دیگر برایشان خیس شدن با آب باران یا آب گل آلود سطح خیابان فرقی ندارد، آن چه مهم است رویای توقف یک خودرو است. دیگر نیاز نیست از کسی توضیح بخواهی. تنها چند لحظه ایستادن و نظاره گر بودن کافی است تا دریابی چند ساعت بارندگی چگونه تمامی حقوق عادی شهروندان را شسته و با خود برده است. تاکسی های خالی می گذرند، مسافران نام مسیر را بارها و بارها تکرار می کنند همان مسیرهایی که هر روز خود رانندگان برای سوار کردن مسافرین با صدای بلند فریاد می زدند اما امروز چه اتفاقی افتاده است. مسافر در کنار خودرو خالی بارها و بارها مسیر هر روزه را تکرار می کند اما راننده گویا در میان نام مسیرها به دنبال واژه جدیدی است. انتظار طولانی نمی شود، راننده با شنیدن واژه «دربست» پا را به روی ترمز می فشارد تا آخرین چانه زنی بر سر کرایه را به پایان برساند. مسافر دربستی با پرداخت چند برابر پول عادی مسیر می تواند به راحتی به مقصد برسد. او می رود و زمزمه بین مسافرین خسته هم طرح این سئوال است، آیا یک مسافر در مقابل این نابرابری حق شکایت دارد؟ زمزمه های دیگری نیز در پاسخ شنیده می شود نه ، کدام حق. غلامی دبیر کل جامعه دارندگان و رانندگان تاکسی می گوید : مسافرین می توانند در برخورد با چنین موضوعاتی شکایت کنند هم به خود تاکسیرانی واقع در میدان خراسان و هم به اتحادیه جامعه دارندگان و رانندگان تاکسی و مطمئن باشند با فرد متخلف برخورد می شود در ضمن اگر شاکی خودش حضور داشته باشد خیلی بهتر و زودتر به نتیجه می رسد.
یکی از رانندگان تاکسی نیز در این رابطه می گوید: من بیش از سی سال راننده تاکسی هستم و برایم فرقی نمی کند کدام فصل خدا باشد چون همیشه در حال جابه جا کردن مسافرین هستم با همان کرایه  رایج ، اما اگر بعضی از رانندگانی به این خلاف ها دست می زنند همه برای کار خود دلیلی دارند، وقتی آنها می بینند مسافرکش های شخصی بدون هیچ مانعی به راحتی مسافرین را سوار می کنند آنها نیز که اکثریت جوان و تازه کار هستند یا سرویس خصوصی می شوند یا در مواقعی چون بارندگی و برف که به دلایلی با کمبود مسافرکش روبه رو هستیم به جای اینکه کار خودشان را انجام بدهند به دربست سوار کردن مسافر رو می آورند. به نظر من طی سال این مشکل وجود دارد اما همیشه در بارندگی ها به نوعی مسافرین با تخلف این گونه رانندگان بیشتر روبه رو می شوند. هر چند نمی توان با این علت حرکت غیرقانونی رانندگان تاکسی را توجیه کرد اما به تازگی معاون راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی اعلام کرده است: «فعالیت خودروهای مسافرکش شخصی منوط به اخذ مجوز لازم از سازمان تاکسیرانی است»، حال این گفته چه زمانی عملی خواهد شد کسی به درستی اطلاع ندارد ولی به هر حال باز جای امیدواری هست.
- باران و حدیث تکراری ترافیک
با آغاز فصل بارندگی مثل سال های گذشته پایتخت نظاره گر صحنه های همیشگی آب گرفتگی، آب افتادگی، تصادف و ترافیک سنگین در تمام خیابان هاست. بر طبق گزارش سازمان کنترل ترافیک از میان خیابان ها، بزرگراه ها و تقاطع ها، بحرانی ترین نقاط آب گرفتگی تقاطع ها هستند. این گزارش آب گرفتگی مسیرهایی را نشان می دهد که محل عبور و مرور خودروها است اما هیچ مرکز و سازمانی از آب گرفتگی پیاده روها و محل عبور مردم خبری درج نمی کند.در این مورد بهاره تهرانی می گوید: در روزهای بارانی ترجیح می دهم به جای ساعت ها منتظر ماندن برای تاکسی پیاده مسیر را طی کنم اما پیاده رفتن نیز دردسرهای خود را دارد. اگر از کنار خیابان بگذری ماشین های عبوری با حرکت خود آب جاری در سطح خیابان را به طرفت پرتاب می کنند و اگر به پیاده رو پناه ببری اکثر پیاده روها به وسیله سازمان های مختلف چون مخابرات، برق و... کنده شده اند و اینک با بارش چند ساعته تبدیل به باتلاقی گلی شده است و...
- باران و پایان راه
شاید باور کردن این که تنها یک بارندگی کل سیستم حمل ونقل شهری را تحت الشعاع قرار می دهد کمی سخت باشد اما خواندن این خبر را توصیه می کنیم «به طور معمول آمار تصادف در روزهای عادی گاهی به ۶۰۰ فقره می رسد در حالی که براساس آمار و ارقام موجود در مرکز کنترل ترافیک شهر تهران در مدت بارندگی پایتخت شاهد یک هزار و۳۷۰ فقره تصادف خسارتی و جرحی بود که به دنبال این تصادفات ۱۰۳ نفر مجروح شده اند».همچنین به گفته یک مقام مسئول در شهرداری، برای ساماندهی حمل ونقل و ترافیک ۱۷ نهاد و سازمان درگیر هستند. این خبر جای بسی خوشحالی دارد ولی یک سئوال به ذهن خطور می کند؛ پس چگونه است که با تعدد چندین سازمان و نهاد باز هم بارش چند ساعته کل سیستم حمل ونقل و ترافیکی را دچار نابسامانی می کند.