روزنامه شرق، سه شنبه ۱۸ آذر ۱۳۸۲ - ۱۵ شوال ۱۴۲۴ - ۹ دسامبر ۲۰۰۳

سحر نمازی خواه: یونسکو، امسال برای بزرگداشت «سه هزار سال فرهنگ زرتشت»، در حالی تاریخ کشور تاجیکستان را مبدأ ظهور فرهنگ زرتشت انتخاب کرده که این آیین در ایران قدمتی چهار هزار ساله دارد.
زرتشتیان ایران به رغم بحث برانگیز بودن انتخاب مبدأ این تاریخ از سوی سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد (یونسکو) تصمیم گرفته اند نه به اشتباه مسئولان یونسکو که تنها به هر چه بهتر برگزار شدن این بزرگداشت تا پیش از پایان سال ۲۰۰۳ میلادی متمرکز شوند.
اشوزرتشت، بزرگترین پیامبر ایرانی و پایه گذار دین زرتشت، امسال با پیشنهاد رئیس جمهوری تاجیکستان و تصویب یونسکو، بیش از پیش مورد توجه جهانیان قرار گرفته است. تمامی کشورهایی که وطن زرتشتیان محسوب می شوند، از اواسط سال ۲۰۰۳ میلادی، برگزاری مراسم ویژه این شخصیت بزرگ را پیگیری کرده اند. دولت های تاجیکستان، هند و آمریکا که میزبان جمعیت قابل توجهی از زرتشتیان هستند در برگزاری مراسم ویژه امسال پیشقدم بودند. این در حالی است که ایران پیشنهاددهنده گفت وگوی تمدن ها در انظار جهانیان معرفی شد و خود در معرفی و بزرگداشت فرهنگ این پیامبر ایرانی کوشا نبود.

بزرگداشت در ایران
انجمن زرتشتیان تهران نیز روزهای پنج شنبه و جمعه پیش رو را با همکاری دولت ایران به بزرگداشت سال زرتشت اختصاص داده است، مراسم روز  پنج شنبه با حضور مقام های رسمی ایران، سفیران کشورهای خارجی، شخصیت های فرهنگی و اجتماعی از صبح در تالار فردوسی دانشگاه تهران برگزار می شود. مراسم روز جمعه نیز از ساعت ۹ صبح تا ۶ بعدازظهر با حضور عموم ایرانیان زرتشتی و غیرزرتشتی در مجتمع آدوریان، جنب آتشکده آدوریان برگزار می شود.

کشورهای حامی
تاجیکستان نخستین کشوری بود که امسال مراسم بزرگداشت فرهنگ زرتشت را برگزار کرد. این سال اساساً با پیشنهاد رئیس جمهوری تاجیکستان به سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد (یونسکو) برای بزرگداشت فرهنگ زرتشت نامگذاری شد. تاجیکستان در کنار برگزاری مراسم ویژه برای زرتشت؛ مراسم جشن و یادبودی نیز برای بزرگداشت «ناصرخسرو»، برگزار کرد و اکنون تاجیکستان در نگاه فرهنگی جهانیان مهد تمدن ناصرخسرو و زرتشت، انگاشته می شود. دو شخصیتی که ایرانی بودن آنان برای مورخان مسجل است.
تاجیک ها در رسانه های خبری خود ابراز خرسندی می کنند که زرتشت از تاجیکستان برخاسته و معتقدند این پیامبر ایرانی در شهر خوارزم که در حال حاضر در تاجیکستان قرار دارد زاده شده است. به این ترتیب فرهنگ زرتشت را بخشی از فرهنگ ملی خود به جهانیان اعلام می کنند.
هند نیز در پاسداشت آیین و شخصیت زرتشت، مراسم باشکوهی برگزار کرد. وزیر دارایی هند در اعلام توجه ویژه دولت هند به این سال، رایج ترین سکه کشور خود یعنی سکه پنج روپیه ای را به نام «دادابای نوروزجی» زرتشتی ای ضرب کرد که در استقلال هند نقش به سزایی داشت. انجمن زرتشتیان بمبئی و دهلی جشنواره ویژه زرتشت را برگزار کردند که با همکاری دولت و دفتر یونسکو در هند، فرهنگ زرتشت برای هندیان یادآوری و تشریح شد. نیویورک در برگزاری مراسم بزرگداشت زرتشت میزبان مقام های عالی رتبه سازمان ملل متحد و نیز شخصیت های فرهنگی _ اجتماعی و سیاسی مختلف بود. زرتشتیان کانادا، استرالیا و زلاندنو نیز با همکاری دولت های متبوع خود یادواره این پیامبر بزرگ را برگزار کردند و ایران مهد فرهنگ زرتشت در آخرین ماه سال ۲۰۰۳ میلادی، مراسم بزرگداشت اشوزرتشت را برگزار می کند.

۳۷۴۱ سال پیش
به اعتقاد زرتشتیان ایرانی سه هزار و ۷۴۱ سال از تولد اشوزرتشت، بنیانگذار آیین مزدیسنا گذشته است. این آیین که از قرن هفتم میلادی و با ورود دین اسلام به ایران، اندک اندک به هند، تاجیکستان، آذربایجان و اروپا و آمریکا نیز رفت، قدمتی چهار هزار ساله دارد. افلاطون تاریخ ظهور زرتشت را شش هزار سال پیش از میلاد وخسانتوس ـ تولد او ۶۴۸۰ سال پیش از میلاد ـ دانسته است. این در حالی است که ذبیح بهروز با ارائه استناداتی از تاریخ جنگ های به وقوع پیوسته تاریخ میلاد وی را ششم فروردین سال ۷۶۸ پیش از میلاد ثبت کرده که این تاریخ مبدأ تاریخی زرتشتیان ایران منظور شده است. دین زرتشت از زمان کیانیان و هخامنشیان به تدریج در ایران رواج یافت، در حکومت اشکانیان گسترش پیدا کرد و در دوران ساسانیان به عنوان دین رسمی ایران اعلام شد.