روزنامه شرق، پنجشنبه ۴ دی ۱۳۸۲ - ۲ ذیقعده ۱۴۲۴ - ۲۵ دسامبر ۲۰۰۳

گروه اجتماعی: دو سرقت از موزه های کشور به فاصله یک روز در هفته گذشته رخ داد. این در حالی است که مسئولان امر همچنان کمبود یگان ویژه پاسداران میراث را یاد آور می شوند. سارقانی که هفته گذشته _ ۲۶ آذر _ به موزه سنندج دستبرد زده بودند شامگاه دوشنبه _ اول دی _ در خانه خود به همراه ۱۴ سکه تاریخی دستگیر شدند. سارقان ۱۴ سکه طلای دوره ایلخانی و غزنوی درست همان روزی به موزه فقیر سنندج دستبرد زدند که فردای همان روز چهار دزد که هنوز مشخص نشده مسلح بودند یا خیر با حمله به کاخ موزه چهلستون سعی در سرقت و تخریب داشتند. در همان روزها، رحمت الله رئوف، مدیر یگان ویژه پاسداران فرهنگی از ضریب بالای ایمنی موزه چهلستون خبر داد و اعلام کرد به علت این که اشیای داخل موزه دارای شناسنامه و شماره ثبت ملی هستند قابلیت خرید و فروش در مجامع بین المللی را ندارند.

جلیل سازگارنژاد، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز اعلام کرده است: در حال حاضر قوانین و مجازات بازدارنده ای برای عاملان سرقت اشیای تاریخی از موزه ها و محوطه های تاریخی وجود نداشته و قوانین موجود و قابل استناد فعلی در حداقل بازدارندگی جرایمی از این قبیل است و باید برای جلوگیری از افزایش سرقت در این زمینه حداکثر مجازات در این قوانین در نظر گرفته شود.

به گفته این نماینده، مجلس آمادگی دارد که در صورت پیشنهاد ارائه لایحه ای از سوی سازمان میراث فرهنگی به مجلس شورای اسلامی قوانین جدیدی را در این زمینه تصویب کند. به گفته وی تا زمانی که نگاه حاکمیت به مقوله میراث فرهنگی تغییر نکند و ابنیه و مرزهای کشور به امکانات مدرن الکترونیکی، حفاظتی و ایمنی و یگان پاسداران میراث فرهنگی تجهیز نشود، سرقت از موزه ها به دفعات رخ خواهد داد.

در مقابل یکی از مدیران قدیمی یکی از موزه های تهران با تاکید بر محفوظ ماندن نامش بر این باور است که در تجارت اشیای عتیقه در خارج از کشور، مافیایی وجود دارد که اشیای دارای ثبت ملی ایران نیز به سادگی بین موزه داران خصوصی قابل خرید و فروش است.

از سوی دیگر سرقت ۱۴ سکه طلای غزنوی و ایلخانی از موزه سنندج در حالی اتفاق افتاده است که «نغمه محمدی» مسئول موزه سنندج با اعلام این مطلب که به علت نبود امنیت کافی در موزه سنندج و برخی از شهرهای تهران، اشیای عتیقه این موزه ها به تهران منتقل شده است، درخواست می کند تا حداقل اشیایی که دارای ارزش چندان بالایی نیستند و عتیقه محسوب نمی شوند به موزه سنندج برگردانده شوند. حمله به کاخ موزه چهلستون اصفهان و سرقت از موزه سنندج و دستگیری سارقان در حالی اتفاق می افتد که خبر کشف ۱۳۳ سکه قاجاری از قاچاقچیان اموال فرهنگی نیز توسط سایت خبری میراث فرهنگی منتشر می شود. براساس خبر این خبرگزاری ۱۳۳ سکه دوره قاجار مربوط به دوره پادشاهی فتحعلی شاه، ناصرالدین شاه و احمد قاجار و چند گردنبند و گوشواره و پلاک نقره ای ارزشمند، مجموع اشیای ضبط شده است که به موزه پارس شیراز منتقل خواهند شد. حمله و دستبرد به دو موزه به فاصله یک روز و دستیابی به اخبار خوشایند برای کشف اشیای مسروقه در حالی اتفاق می افتد که هنوز بسیاری از موزه های شهرستان ها فاقد تجهیزات ایمنی است. نمونه بارز آن سرقت قرآن منسوب به خط حضرت علی از موزه پارس شیراز است که در نهایت هیچ ردی از سارقان این قرآن ارزشمند پیدا نشد و کسی مسئولیتی در قبال آن برعهده نگرفت. اما سرقت های اعلام شده و نشده از موزه های کشور فقط یک بخشی از اتفاقات رخ داده در حوزه میراث فرهنگی است. نگاهی اجمالی به سه ماه گذشته و بررسی اخبار تخریب از سوی مراجع دولتی نسبت به اماکن و حوزه های میراث فرهنگی، سرقت را به شکل دیگری نیز به تصویر می کشد. تخریب پل هزار ساله نمیر به دلیل عبور و مرور خودروهای سنگین و سرریز فاضلاب شهرک سیمان، تخریب حریم بیشابور با احداث پل جدید از سوی وزارت راه، تخریب بافت تاریخی، فرهنگی میبد به دلیل تعریض خیابان های اطراف، تخریب تپه هفت هزار ساله «تل حسنک» از سوی کشاورزان منطقه و نبود نظارت مسئولان بر این موضوع، نابودی تنها دیوار باقی مانده از دژ گل خندان بر اثر بی توجهی مسئولان موزه میراث فرهنگی، تخریب معبد آناهیتای کنگاور و توقف مرمت آن به علت کمبود بودجه، نابودی بافت تاریخی ۲۰۰ ساله اراک به علت ساخت پل روگذر در بافت تاریخی اراک، تخریب غیرمجاز و کامل گورستان ۳۵۰ ساله مسجد کبود از سوی یک شرکت ساختمانی، تخریب هویت تاریخی بیستون به علت ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم منطقه، تخریب تپه های بوکان به علت سدسازی در منطقه و تخریب کامل قلعه مدرسه به علت نبود توجه از سوی مسئولان امر فقط بخشی از اخبار تخریب بناها و تپه های تاریخی دارای شماره ثبت ملی در سه ماه گذشته است.

موزه دار قدیمی ما می گوید: اگر در کنار این اخبار تخریب و سرقت از موزه  ها، سرقت و تخریب های تمام نشدنی قاچاقچیان را در مناطق مختلف کشور به ویژه گیلان، لرستان، سیستان و بلوچستان و ... اضافه کنیم به نتایج بسیار تلخی خواهیم رسید.

این در حالی است که هنوز راه اندازی یگان ویژه پاسداران میراث فرهنگی در مراحل تصویب بودجه و جذب نیرو باقی مانده است. به گفته مسئولان این حوزه در صورت همکاری سازمان مدیریت و برنامه ریزی این یگان در پایان سال ۸۳ در چند منطقه بحرانی کشور فعالیت رسمی خود را آغاز خواهد کرد.