اورانیوم اردنی
معادن اورانیوم اردن 2درصد ذخایر جهانی را تشکیل میدهد و اردن در این زمینه رتبه یازدهم را دارد.
هم اینک اردن ناچار است برای تأمین 95درصد نیاز انرژی خود، گاز و نفت وارد کند. در سال 2007 کشور 6 میلیون نفری اردن 2/3 میلیارد دلار پول برای خرید نفت پرداخت که این میزان در سال 2008 به 9/3 میلیارد دلار رسید، یعنی 20درصد کل تولید ناخالص ملی. از این رو، اردن بسیار امیدوار است که با احداث نیروگاههای هستهای، نیاز خود را به وارد کردن نفت کاهش دهد؛ اما آمریکا مخالف است. صلح با اسرائیل، متحد ناتو بودن و دنباله روی سیاسی از آمریکا نیز دردی از اردن دوا نمیکند.
پیمان منع گسترش سلاح هستهای و دیگر قراردادهای بینالمللی حق هر کشوری را در دستیابی به انرژی هستهای برای هدفهای صلحآمیز تضمین میکند که غنیسازی اورانیوم نیز در آن قرار دارد. به سبب محدودیت و پایان پذیری سوختهای فسیلی و ارتباط آن با آلودگی جوی و پدیده گلخانهای، تمایل روز افزونی در کشورهای جهان برای دستیابی به انرژی هستهای مشاهده میشود. هم اینک 53 کشور جهان یا دارای انرژی هسته ای یا درپی رسیدن به آن هستند.
اردن از معادن بزرگ اورانیوم برخوردار است. میزان استخراج اورانیوم خام در مناطق صحرایی مرکز و جنوب اردن 2000 تن در سال است.
«خالد طوقان»، رئیس سازمان انرژی هستهای اردن، پروژه هستهای کشورش را «ضرورت ملی» میداند. فقدان زیرساخت مناسب، نداشتن هزینه کافی و نیروهای ماهر انسانی در زمینه انرژی هستهای مشکلاتی است که اردن سعی میکند بهتدریج آنها را رفع کند.
مشکل اصلی از جایی شروع میشود که آمریکا اصرار دارد مانع از غنی سازی اورانیوم در اردن شود. طبق طرح آمریکا، اردن باید اورانیوم استخراجی خود را به خارج صادر و اورانیوم غنی شده را وارد کند که به معنای تحمیل هزینهای سنگین به بودجه اردن است. این مشکل فقط به اردن مربوط نمیشود، بلکه تمامی دولتهای عربی، از حق ملی و بین المللی خود در غنی سازی اورانیوم محروم میشوند.
اردن و آمریکا در فوریه 2008، پیش نویس همکاری دوجانبه هستهای را امضا کردند که این قرارداد، حق اردن در غنی سازی اورانیوم را محفوظ میدانست. در همان زمان دولت امارات برای احداث نیروگاه اتمی وارد مذاکره شد و بدون مشورت با دیگر دولتهای عربی، از حق خود در غنیسازی صرف نظر کرد. همین عقبگرد امارات سبب شد که آمریکا معیار جدیدی را برای برخوداری کشورهای عربی از انرژی هستهای تعیین کند.
یکی از مسئولان اردنی میگوید: «سیاست واقعی آمریکا این است: غنی سازی داخلی اورانیوم و تولید سوخت هستهای ممنوع. برنامه هستهای در کشورهای عربی از نیل تا فرات باید به کشورهای صادرکننده سوخت هستهای وابسته باشد. فناوری هستهای مستقل مجاز نیست».
فقط اسرائیل در خاورمیانه میتواند از چرخه کامل سوخت هستهای برخوردار باشد. آمریکا با هرگونه تلاش کشورهای این منطقه که انحصار هستهای اسرائیل را در هم بشکند مخالف است. حساسیت پرونده هستهای ایران برای آمریکا به همین علت است، چون هیچ سندی در آژانس بین المللی انرژی هستهای وجود ندارد که نشان دهد ایران میخواهد بمب اتم بسازد. برای آمریکا مهم این است که فقط اسرائیل قدرت هستهای باشد و هیچ کشور دیگری حتی در فکر غنیسازی، با وجود داشتن منابع غنی اورانیوم نباشد.
منبع: / روزنامه / اطلاعات ۱۳۸۹/۵/۲۴
نویسنده : سید محی الدین ساجدی
نظر شما